અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સેન્ટરને મોંઘી પડી તબીબી બેદરકારી, 1.25 કરોડનું વળતર આપવાનો ગ્રાહક પંચનો આદેશ

નેશનલ કન્ઝ્યુમર ડિસ્પ્યુટ્સ રિડ્રેસલ કમિશન (NCDRC) એ મેડિકલ બેદરકારી (Medical negligence)ના કેસમાં ઐતિહાસિક ચુકાદો આપ્યો છે. નાગપુર (Nagpur) સ્થિત અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેનિંગ એન્ડ ઇમેજિંગ સેન્ટરને અપંગ બાળક અને તેના માતા-પિતાને 1.25 કરોડ રૂપિયાનું વળતર ચૂકવવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ચાર પ્રસંગોએ અલ્ટ્રાસાઉન્ડની ખોટી જાણકારી આપવા માટે ફર્મને જવાબદાર ગણવામાં આવી છે, જેના કારણે જન્મજાત વિસંગતતાઓ સાથે બાળકનો જન્મ થયો. જન્મજાત વિસંગતતાઓને માળખાકીય વિસંગતતાઓ તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે જે ગર્ભાશયના જીવન દરમિયાન થાય છે.

કમિશને સ્વીકાર્યું કે આ ફર્મ શરૂઆતના દિવસોમાં સમસ્યાનું નિદાન કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું હતું અને અલ્ટ્રાસોનોલોજી સેન્ટર ગર્ભપાત કરાવવામાં પણ નિષ્ફળ રહ્યું હતું. નવજાત શિશુની આંગળીઓમાં સમસ્યા હતી અને પગમાં સમસ્યા હતી. નાગપુરમાં આ ક્લિનિક રેડિયોલોજિસ્ટ ડૉ. દિલીપ ઘિક ચલાવતા હતા. 17-18 અઠવાડિયામાં ગર્ભની માળખાકીય વિસંગતતાઓ શોધવામાં નિષ્ફળતા માટે રેડિયોલોજિસ્ટ અને તેમના ક્લિનિકને જવાબદાર ગણવામાં આવ્યું છે.

ક્લિનિકે તમામ રૂપિયાની ફિક્સ ડિપોઝિટ કરવાની રહેશે

NCDRCની બે સભ્યોની બેન્ચમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી, જેમાં જસ્ટિસ આર. કે. અગ્રવાલ અને ડૉ એસ. એમ. કાંતિકરનો સમાવેશ થાય છે. તેણે ક્લિનિકને બાળકના કલ્યાણ માટે વળતર ચૂકવવા કહ્યું છે જેથી કરીને ભવિષ્યમાં તેના માટે કૃત્રિમ અંગ ખરીદી શકાય.

આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “બાળક પુખ્ત વયનું ન થાય ત્યાં સુધી રકમ કોઈપણ રાષ્ટ્રીયકૃત બેંકમાં ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) ના સ્વરૂપમાં રાખવામાં આવશે.” માતા-પિતા તેમના બાળકની નિયમિત આરોગ્ય તપાસ, સારવાર અને કલ્યાણ માટે FD પર સમયાંતરે વ્યાજ મેળવી શકે છે. કમિશને રેડિયોલોજિસ્ટ અને ક્લિનિકને કાયદાકીય ખર્ચ પેટે રૂ. 1 લાખ ચૂકવવા પણ નિર્દેશ આપ્યો હતો.

બાળકના માતા-પિતાએ લગાવ્યો હતો આ આરોપ

કમિશનના આદેશ મુજબ ઓક્ટોબર 2006માં ગર્ભવતી મહિલાએ ગાયનેકોલોજિસ્ટ અને ઑબ્સ્ટેટ્રિશિયનની સલાહ લીધી હતી. પછીના મહિને, ડૉક્ટરે મહિલાને પેલ્વિસના અલ્ટ્રાસોનોગ્રાફી (યુએસજી) માટે ઇમેજિંગ પોઈન્ટ પર મોકલી. યુએસજીમાં બાળકને નોર્મલ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેનિંગ સેન્ટર દ્વારા વધુ ત્રણ અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કરવામાં આવ્યા હતા. તમામ USG અહેવાલોમાં “ગર્ભના માથામાં, પેટ અને કરોડરજ્જુમાં કોઈ સ્પષ્ટ જન્મજાત વિસંગતતાઓ ન હોવાનો” દાવો કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ જ્યારે ગાયનેકોલોજિસ્ટે સિઝેરિયન દ્વારા બાળકને જન્મ આપ્યો, ત્યારે “ગંભીર રીતે વિકૃત નવજાત” જોઈને માતા અને બધા ચોંકી ગયા.

બાળકના માતા-પિતાએ આક્ષેપ કર્યો હતો કે આ બધું રેડિયોલોજિસ્ટના કારણે થયું છે, જેમણે બેદરકારીપૂર્વક અલ્ટ્રાસાઉન્ડ કર્યું હતું. તેઓએ આક્ષેપ કર્યો હતો કે ગર્ભાવસ્થાના 12-14 અઠવાડિયા દરમિયાન વિસંગતતાઓ શોધવાનું શક્ય હતું, પરંતુ રેડિયોલોજિસ્ટ બીજા, ત્રીજા અને ચોથા USGs દરમિયાન વિસંગતતાઓ શોધવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા.