અંગ્રેજો એ જ હિંદુ-મુસ્લિમ વચ્ચે ભેદભાવ ઉભો કર્યો ! આઝાદી પહેલા ટ્રેનમાં હિંદુ-મુસ્લિમો માટે હતી અલગ ચા-પાણીની વ્યવસ્થા

આ કહાની એ સમયની છે, જ્યારે ભારત પર અંગ્રેજોનું શાસન હતું. તે સમયે ભારતીય સમાજ જાતિ, ધર્મ અને સંપ્રદાયના નામે વહેંચાયેલો હતો. હિંદુ-મુસ્લિમ એકતા તોડવાના પ્રયાસો પૂરજોશમાં હતા. અંગ્રેજોએ ભારત પર પોતાની પકડ જાળવી રાખવા માટે ‘ભાગલા પાડો અને રાજ કરો’ની નીતિ અપનાવી હતી. ભારતના લોકો પર બ્રિટિશ શાસનની અસર દરેક ક્ષેત્રે દેખાતી હતી. આનું સૌથી અનોખું અને દુઃખદ પાસું રેલવે સ્ટેશનો પર જોવા મળતું હતું. રેલવે સ્ટેશનો પર ચા-પાણી જેવી સામાન્ય જરૂરિયાત માટે પણ મુસાફરોને ધર્મના આધારે અલગ કરવામાં આવતા હતા. આ તે સમય હતો જ્યારે ટ્રેન ભારતમાં પરિવહનનું મુખ્ય સાધન બની રહી હતી. રેલવે નેટવર્ક ઝડપથી સમગ્ર દેશમાં ફેલાઈ રહ્યું હતું અને લોકોને લાંબા અંતરની મુસાફરી કરવાનું સરળ લાગતું હતું. પરંતુ તે જ સમયે બ્રિટિશ સરકારે સમાજમાં ભાગલા પાડવા માટે ભારતની ધાર્મિક વિવિધતાનો હથિયાર તરીકે ઉપયોગ કર્યો. રેલવે સ્ટેશનો આ વિભાજનનું સ્પષ્ટ ઉદાહરણ છે. ટ્રેનમાં હિંદુ-મુસ્લિમ માટે હતી અલગ ચા-પાણીની વ્યવસ્થા આઝાદી પહેલા ટ્રેનોમાં હિંદુ ચા, મુસ્લિમ ચા અને હિંદુ પાણી...