તમે વિચારતા હશો કે શું તમે સ્ટેટ બેંક(SBI), પંજાબ નેશનલ બેંક(PNB ) અથવા ખાનગી ICICI BANK જેવી રિઝર્વ બેંક (RBI) માં ખાતું ખોલાવીને કમાણી કરી શકો છો કે નહીં? તો જાણી લો કે રિઝર્વ બેંકમાં આ બધી બેંકોની જેમ તમે પણ ખાતુ ખોલાવીને કમાણી કરી શકો છો. આ માટે રિઝર્વ બેંક સામાન્ય રોકાણકારોને વિશેષ સુવિધા આપે છે. રિઝર્વ બેંક સામાન્ય રોકાણકારોને રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ (RDS)ની સુવિધા પૂરી પાડે છે. રિટેલ ડાયરેક્ટ સ્કીમ હેઠળ તમે રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ એકાઉન્ટ ખોલીને સરકારી સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરી શકો છો. તેનાથી તમને સમયાંતરે ફાયદો થશે અને રોકાણ પણ સુરક્ષિત રહેશે.
રિઝર્વ બેંકમાં રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ એકાઉન્ટ ખોલવા માટે અમુક નિયમો છે જેનું પાલન કરીને સરકારી સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરી શકાય છે. જે વ્યક્તિ આરબીઆઈનું રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ એકાઉન્ટ ખોલવા માંગે છે તેની પાસે ભારતમાં કોઈને કોઈ રુપી સેવિંગ્સ બેંક એકાઉન્ટ હોવું આવશ્યક છે. આવકવેરા વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલ PAN હોવું જરૂરી છે. માન્ય ઈમેલ આઈડી સાથે KYC સંબંધિત દસ્તાવેજો અને રજિસ્ટર્ડ મોબાઈલ નંબર હોવો જોઈએ. રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ એકાઉન્ટ એકસાથે અથવા સંયુક્ત રીતે ખોલી શકાય છે.
RDG ખાતું ખોલવાથી રોકાણકારને RBI સાથે સીધું રોકાણ કરવાની તક મળે છે. આ ખાતાની મદદથી, ટ્રેઝરી બિલ્સ અથવા સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ્સ અથવા રાજ્ય સરકારો દ્વારા જારી કરાયેલ સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવામાં આવે છે. આ ખાતું RBI ની ટ્રેડિંગ સિસ્ટમ NDS OM સાથે કનેક્ટ થવાની તક પણ આપે છે. સિક્યોરિટીઝ અથવા બોન્ડ્સમાંથી મળતું વ્યાજ સીધું જ RDG એકાઉન્ટ સાથે જોડાયેલા બેંક ખાતામાં ટ્રાન્સફર થાય છે.
આ માટે તમારે રિઝર્વ બેંકની વેબસાઈટ પર જઈને RBI રિટેલ ડાયરેક્ટ પર લોગઈન કરવું પડશે. અહીં તમારે PAN, Rupee બેંક એકાઉન્ટ, ઈમેલ અને મોબાઈલ નંબર આપવાનો રહેશે. આ પછી, ઓનલાઈન KYC પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવાની રહેશે. આ ખાતું રિઝર્વ બેંક દ્વારા નિર્ધારિત KYC નિયમોનું પાલન કરીને જ ખોલી શકાય છે. આ પછી KYC વેરિફિકેશન પછી ખાતું ખોલવામાં આવે છે.
આરડીજી ખાતું ખોલ્યા પછી, તમે સરકારી સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવાનું શરૂ કરી શકો છો. આ માટે, રિઝર્વ બેંક દ્વારા મૂકવામાં આવેલી બિડ દ્વારા સિક્યોરિટીઝ અથવા બોન્ડ ખરીદવામાં આવે છે. તેની ખરીદી માટે,UPI અથવા નેટ બેંકિંગ દ્વારા નાણાં જમા કરવામાં આવે છે. ચાલુ ખાતું ખાતું રિટેલ ડાયરેક્ટ પોર્ટલ પર જ બનાવવામાં આવે છે જેમાં UPI અથવા નેટ બેન્કિંગ નાણા જમા થાય છે. તમારા પૈસાનું રોકાણ સિક્યોરિટીઝ અથવા ગોલ્ડ બોન્ડમાં કરવામાં આવે છે. આમાંથી મળતું વ્યાજ તમારા રૂપિયા ખાતામાં ટ્રાન્સફર થાય છે.
રિટેલ ડાયરેક્ટ ગિલ્ટ એકાઉન્ટ ખોલવા માટે રોકાણકાર પાસેથી કોઈ ફી લેવામાં આવતી નથી. બિડ ખરીદવા માટે પણ કોઈ ચાર્જ નથી, પરંતુ તેને UPI અથવા નેટ બેંકિંગ દ્વારા ખરીદવા માટે ફી ચૂકવવી પડશે. આને લગતું તમામ કામ ક્લિયરિંગ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા જોવામાં આવે છે, જેને આરબીઆઈની જવાબદારી આપવામાં આવી છે.