Pakistan : બેન્કો પાસેથી લોન મેળવી શકશે નહીં, બટાકા અને ડુંગળી વેચવાનું પણ મુશ્કેલ બનશે, જાણો કેમ
પાકિસ્તાનના ઘણા અધિકારીઓ અને ઘણા રાજદ્વારીઓ માની રહ્યા છે કે આ યાદીમાં આવ્યા બાદ પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ બરબાદ થઈ જશે. આંતરરાષ્ટ્રીય કંપનીઓ, બેન્કો અને પાકિસ્તાનમાં ધંધો કરતી કંપનીઓ હવે ખચકાટ અનુભવી રહી છે.
Pakistan :ગુરુવારે ફ્રાન્સની રાજધાની પેરિસથી પાકિસ્તાન (Pakistan) માટે એક મોટા સમાચાર આવ્યા છે. અહીં ત્રણ દિવસ સુધી ચાલેલી ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ (FATF)ની બેઠક બાદ એ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે કે, પાકિસ્તાન(Pakistan)ને એપ્રિલ 2022 સુધી ગ્રે લિસ્ટમાં રાખવામાં આવશે.
પાકિસ્તાન ( Pakistan )ની સાથે તેનો શ્રેષ્ઠ મિત્ર તુર્કી પણ ગ્રે લિસ્ટ (Gray list)માં આવી ગયો છે.ગ્રે લિસ્ટ પાકિસ્તાન માટે મોટી સમસ્યા છે. પહેલેથી જ આર્થિક તંગી અને અનેક મુશ્કેલીઓથી ઘેરાયેલી પાકિસ્તાન અને તેની ઇમરાન ખાન (Imran Khan)સરકાર માટે મુશ્કેલી વધી છે, વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાનને સમજાતું નથી કે હવે શું કરવું.
FATF શું છે અને તેનો હેતુ શું છે
FATF એક આંતર સરકારી સંસ્થા છે જે વર્ષ 1989 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ સંગઠનનો હેતુ મની લોન્ડરિંગ (Money laundering), આતંકવાદી સંગઠનો (Terrorist organizations)ને નાણાકીય સહાય અને તે ધમકીઓ આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય વ્યવસ્થા માટે પડકારો છે. હાલમાં, આ સંગઠનમાં 39 દેશો છે, જેમાંથી બે પ્રાદેશિક સંગઠનો યુરોપિયન કમિશન અને ગલ્ફ કોઓપરેશન કાઉન્સિલ (Gulf Cooperation Council)પણ તેમાં સામેલ છે. ભારત પણ તેનો એક ભાગ છે અને તે FATFના એશિયા પેસિફિક જૂથમાં છે.
વર્ષ 2019 માં ઉત્તર કોરિયા અને ઈરાન (Iran) પર પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો હતો. આ સિવાય આ વખતે જોર્ડન, માલી, તુર્કીને યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. બહામાસ, કંબોડિયા, ઇથોપિયા, ઘાના, પાકિસ્તાન, પનામા, શ્રીલંકા, સીરિયા, ત્રિનિદાદ અને ટોબેગો, ટ્યુનિશિયા અને યમન પણ આ યાદીમાં સમાવિષ્ટ છે.
પાકિસ્તાનની મુશ્કેલીઓ વધશે
ગ્રે લિસ્ટ(Gray list) માં પાકિસ્તાનના સમાવેશથી દેશની સમસ્યાઓ અનેક ગણી વધી જશે. પાકિસ્તાન પહેલાથી જ આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF), વિશ્વ બેંક, એશિયન વિકાસ બેંક અને યુરોપિયન યુનિયન પાસેથી નાણાકીય મદદ મેળવવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યું છે. હવે ગ્રે લિસ્ટમાં તેની જાળવણી આગમાં ઘી ઉમેરવા જેવી હશે. પાકિસ્તાન ( Pakistan ) માટે રાહતની વાત છે કે, તુર્કી, મલેશિયા અને ચીનને કારણે તે બ્લેકલિસ્ટ થવાનું ટાળી રહ્યું છે. હવે તુર્કી પણ ગ્રે લિસ્ટમાં છે અને તે સમજી શકાય છે કે તેની મદદ મર્યાદિત રહી છે.
પાકિસ્તાનના ઘણા અધિકારીઓ અને ઘણા રાજદ્વારીઓ માની રહ્યા છે કે આ યાદીમાં આવ્યા બાદ પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ બરબાદ થઈ જશે. પાકિસ્તાનમાં વેપાર કરતી આંતરરાષ્ટ્રીય કંપની (International company)ઓ, બેન્કો અને ધિરાણ આપતી કંપનીઓ જે પહેલાથી જ ખચકાતી હતી, હવે અહીં રોકાણ કરતા પહેલા વિચારશે. પેરિસના આ નિર્ણય બાદ વિદેશી રોકાણ લાવવું મુશ્કેલ બનશે અને આ બધા પછી તૂટેલી અર્થવ્યવસ્થા સંપૂર્ણપણે ખતમ થઈ જશે. વેપારમાં પણ પાકિસ્તાનને ઘણું નુકસાન થશે.
વિદેશી વ્યવહારો અને વિદેશી રોકાણને અસર થશે, તેમજ ચોખા, કપાસ, આરસ, કાપડ, બટાકા અને ડુંગળી જેવી વસ્તુઓ પાકિસ્તાનની બાજુથી નિકાસ કરવાથી ઉત્પાદકોને મોટું નુકસાન થશે. તે જ સમયે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેના બાકી ટેન્ડરોને પણ અસર થશે. હવે આ યાદીમાં ચાલુ રહેવાથી પાકિસ્તાનને નાણાં આપતી વિશ્વની બેંકો સાથે પાકિસ્તાનના સંબંધો વધુ ખરાબ થશે. બેંકોને તેમના વ્યવહારોમાં મોટી વિક્ષેપોનો સામનો કરવો પડશે અને તેની સીધી અસર કામગીરી પર પડશે. આ કારણે ગ્રાહકોએ કરવું પડશે.
તે પ્રથમ વખત ગ્રે લિસ્ટમાં ક્યારે આવ્યો?
જૂન 2018માં પ્રથમ વખત પાકિસ્તાનને આ યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી તેણે યાદીમાંથી બહાર આવવા માટે ઘણી વખત પ્રયત્ન કર્યો છે અને દરેક વખતે નિષ્ફળ જાય છે. આતંકવાદી સંગઠનોને આર્થિક મદદ અને મની લોન્ડરિંગ રોકવામાં નિષ્ફળતાને કારણે પાકિસ્તાનને આ યાદીમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું. FATF દ્વારા પાકિસ્તાનને 27 પોઈન્ટનો એક્શન પ્લાન આપવામાં આવ્યો હતો.
ઓક્ટોબર 2019 સુધીમાં પાકિસ્તાને તેના પર કાર્યવાહી કરવાની હતી. બાદમાં આ યોજનામાં વધુ 6 પોઈન્ટ ઉમેરવામાં આવ્યા. પાકિસ્તાન હંમેશા 4 પોઇન્ટ પર નિષ્ફળ રહે છે. પાકિસ્તાન જે મુદ્દાઓ પર કોઈ કાર્યવાહી કરી શક્યું નથી તેમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા જાહેર કરાયેલા આતંકવાદી સંગઠનોના નેતાઓ સામે તપાસ અને કાર્યવાહીનો સમાવેશ થાય છે.
અમેરિકાએ પાકિસ્તાનનું સત્ય કહ્યું
જૂન 2021 માં FATF દ્વારા પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાં રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે પાકિસ્તાને કહ્યું હતું કે તે 3 થી 4 મહિનાની અંદર તમામ મુદ્દાઓનો અમલ કરશે તાજેતરમાં જ આતંકવાદ પર અમેરિકી કોંગ્રેસનો અહેવાલ આવ્યો છે. આ અહેવાલ‘Terrorist and Other Militant Groups in Pakistan’ ‘પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી અને અન્ય આતંકવાદી જૂથો’ શીર્ષક સાથે બહાર પાડવામાં આવ્યો છે.
આ રિપોર્ટમાં સ્પષ્ટપણે જણાવવામાં આવ્યું છે કે, ઓછામાં ઓછા 12 આવા આતંકવાદી સંગઠનો છે જેની અમેરિકા દ્વારા વિદેશી સંસ્થાઓ તરીકે ઓળખ કરવામાં આવી છે અને તે તમામ પાકિસ્તાનમાં હાજર છે. આમાંથી 5 એવા છે જેમનો હેતુ ભારતને નિશાન બનાવવાનો છે. અમેરિકી વહીવટીતંત્રના જણાવ્યા અનુસાર પાકિસ્તાન હંમેશા આતંકવાદી સંગઠનો માટે સુરક્ષિત આશ્રયસ્થાન રહ્યું છે.