આખરે તો એવું તે શું થયું કે અફઘાનિસ્તાનના સૈનિકોએ લડયા વિના તાલિબાન સમક્ષ આત્મસમર્પણ કર્યું?

તાજેતરમાં અફઘાનિસ્તાન (Afghanistan)ની રાજધાની કાબુલમાં જે બન્યું તેના પર કોઈ વિશ્વાસ કરી શકતું નથી. તાલિબાન લડવૈયાઓ સામે અફઘાન સૈનિકો કંઈ કરી શક્યા નહીં અને પરિણામે આખો દેશ તાલિબાન દ્વારા સરળતાથી કબજે કરી લેવામાં આવ્યો. દરેક વ્યક્તિ આ રીતે અફઘાન સૈનિકોના આત્મસમર્પણથી ચોંકી જાય છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બાયડન પોતે એ સ્વીકારવા તૈયાર નથી કે અમેરિકન સૈનિકો દ્વારા તાલીમ પામેલા અફઘાન સૈનિકો આ રીતે હાર માની લેશે.

83 અબજ ડોલર (લગભગ 6.22 લાખ કરોડ રૂપિયા) ખર્ચ્યા

20 વર્ષમાં અમેરિકાએ અફઘાન સુરક્ષા દળો પર 83 અબજ ડોલર (લગભગ 6.22 લાખ કરોડ રૂપિયા) ખર્ચ્યા. આ રકમ ભારતના સંરક્ષણ બજેટ (72.9 બિલિયન ડોલર) કરતા વધારે છે. અફઘાન સુરક્ષા દળોને બે દાયકામાં અફઘાનિસ્તાનમાં અમેરિકન રોકાણનો સૌથી વધુ લાભ મળ્યો. પરંતુ આખરે બાજી તાલિબાનના હાથમાં આવી છે, અફઘાનિસ્તાન માત્ર તાલિબાનના કબજામાં હતું પણ બંદૂકો, દારૂગોળો, હેલિકોપ્ટર અને અન્ય સાધનો જેવા અમેરિકન હથિયારો પણ તાલિબાનના હાથમાં આવી ગયા હતા.

તાલિબાનના હાથમાં લાગ્યા હથિયારો

તાલિબાન પાસે હવે ઘણા આધુનિક હથિયારો છે, જે તેઓએ અફઘાન દળો પાસેથી છીનવી લીધા છે. તાલિબાન દ્વારા હવે ઘણા ફાઈટર પ્લેન પણ મળી આવ્યા છે. અમેરિકાના સંરક્ષણ અધિકારીએ પણ સોમવારે પુષ્ટિ કરી હતી કે અમેરિકાએ અફઘાન સુરક્ષા દળોને જે હથિયારો પૂરા પાડ્યા હતા, તે હવે તાલિબાનના હાથમાં છે. માત્ર 80,000 તાલિબાન લડવૈયાઓએ 3,00,000 અફઘાન દળોને હરાવ્યા હતા. અફઘાન સૈન્ય કમાન્ડરોએ લડાઈ વિના હાર માની લીધી.

અમેરિકન સૈન્યના મુદ્દાઓને નજીકથી જોનારા પેટ્રિકના જણાવ્યા મુજબ તાલિબાન વર્ષ 1990થી વર્ષ 2021 સુધી ખૂબ જ અલગ છે. તેની પાસે હવે વધુ સારા સાધનો છે, તેની વિચારધારા વધુ આક્રમક છે અને તે સૈન્ય શક્તિમાં પણ ઘણો આગળ છે. ગયા મહિને જ યુએસ વોચડોગ દ્વારા ચેતવણી આપવામાં આવી હતી કે અફઘાન નેશનલ ડિફેન્સ એન્ડ સિક્યુરિટી ફોર્સિસ (ANDSF) યુએસ પર આધાર રાખ્યા વિના પોતાના નિર્ણયો લઈ શકે છે કે કેમ તે શોધવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે.

યુએસ કોંગ્રેસને જવાબોની જરૂર છે

તાલિબાન આતંકવાદીઓ સામે અફઘાન રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ અને સુરક્ષા દળો સંપૂર્ણપણે ભાંગી પડ્યા. ધ ગાર્ડિયનના અહેવાલ અનુસાર હવે તમામની નજર યુએસ કોંગ્રેસ પર છે, જે આ મુદ્દે ચર્ચા કરશે. યુએસ કોંગ્રેસ સમજવા માંગે છે કે આખરે શું થયું કે આટલો ખર્ચ કરવા છતાં અફઘાન સૈનિકોએ થોડા અઠવાડિયામાં હાર માની લીધી. તેણે જે રીતે આત્મસમર્પણ કર્યું તેનાથી પશ્ચિમી દેશો ચોંકી ગયા છે. વોચડોગ અનુસાર અફઘાન દળોની અંદરનો ભ્રષ્ટાચાર અફઘાન સૈન્ય દળોની સૌથી મોટી નબળાઈ સાબિત થયો.

અફઘાન સૈનિકોને પગાર ન મળ્યો

ANDSFને બે દાયકા સુધી એર કવર, લોજિસ્ટિક્સ અને મેઈન્ટેનન્સ પૂરું પાડવામાં આવ્યું હતું. વાહનો અને વિમાનો માટે તાલીમ સહાય, સુરક્ષા, આધાર અને અન્ય જરૂરી પરિવહન સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવી હતી. અફઘાન આર્મીના ઘણા અધિકારીઓએ કહ્યું કે તેમને સરકાર દ્વારા લાંબા સમયથી પગાર આપવામાં આવ્યો નથી. તે ખૂબ જ આર્થિક સંકટમાં જીવી રહ્યો હતો.

અફઘાન દળોમાં એક ડર પણ હતો કે જો તાલિબાને કબજો મેળવ્યો તો બદલો લેવો પડશે અને વ્યક્તિગત દુશ્મનાવટ પણ દૂર થશે. તાલિબાન કેટલાક સમયથી સોશિયલ મીડિયા પર સક્રિય હતું. તેમના વતી હંમેશા આત્મસમર્પણ કરીશ કે જીવીશ કે મરીશ એમ કહીને ગભરાટ ફેલાવવાના પ્રયાસો કરાયા હતા.

તાલીમ વર્ષ 2002માં શરૂ થઈ હતી

વર્ષ 2002માં યુએસએ કેટલાક અબજ ડોલર સાથે અફઘાન દળોને તાલીમ આપવાનું શરૂ કર્યું. ત્રણ વર્ષ પછી યુએસએ પોલીસ અને સૈન્ય બંનેને તાલીમ આપવાની જવાબદારી લીધી. બે દાયકા સુધી યુએસ લશ્કરે તાલિબાન સામે અફઘાન દળોને તાલીમ આપી અને તૈયાર કરી.

88.3 અબજ ડોલરમાં સુરક્ષા સંસ્થાઓનું પુનઃ નિર્માણ કરવામાં આવ્યું અને વહીવટ અને વિકાસને 36 અબજ ડોલર સંભાળવામાં આવ્યા. અમેરિકાએ અફઘાન નેશનલ આર્મીને હળવા પાયદળમાંથી સંયુક્ત સેવામાં રૂપાંતરિત કરવાનું શરૂ કર્યું. જેમાં આર્મી, એરફોર્સ તેમજ સ્પેશિયલ ફોર્સનો સમાવેશ થાય છે.

ઘણા સૈનિકો નિરાશ થયા

2005માં આવેલા રિપોર્ટ અનુસાર યુએસ લશ્કરનો પ્રયાસ અફઘાન સેનાની લડાઈ ક્ષમતા વધારવાનો હતો. 2010માં યુએસ લશ્કરે સ્વીકાર્યું હતું કે તેની દેખરેખ અને અન્ય પ્રક્રિયાઓ નેતૃત્વ, ભ્રષ્ટાચાર અને રેન્કમાં હતાશા સહિત વિવિધ કારણોસર સંપૂર્ણપણે નિષ્ફળ ગઈ હતી. આકારણી પદ્ધતિ વર્ષ 2013માં બદલાઈ હતી, પરંતુ 2014 માં કોઈ પ્રગતિ જોવા મળી ન હતી. આ પછી બટાલિયનોમાંથી ફોકસને કમાન્ડ હેડક્વાર્ટરમાં ખસેડવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો.

આ પણ વાંચો : અફઘાન દૂતાવાસે રાષ્ટ્રપતિ અશરફ ગનીની તસવીરો ફેંકી, છેતરપિંડી અને દેશને લૂંટવા બદલ ધરપકડની માંગ બની ઉગ્ર

આ  પણ વાંચો : આ ટેલિકોમ કંપનીના 78 લાખ યુઝર્સનો ડેટા થયો ચોરી, ગ્રાહકોને આપવામાં આવી આ સલાહ