Women Health : કપાલભાતિ કરવાથી મહિલાઓને મળશે આ પાંચ ફાયદા

આપણામાંના મોટાભાગના લોકો જાણે છે કે, શ્વાસ લેવાની કસરતો યોગનો ખજાનો છે. આવું જ એક આસન છે કપાલભાતી પ્રાણાયામ. ‘પ્રાણાયામ’, જેમ નામ સૂચવે છે, તેનો અર્થ છે શ્વાસ લેવાની તકનીક. ‘કપાલ’ શબ્દનો અર્થ ખોપરી અને ‘ભાતી’ એટલે ચમકવું અથવા પ્રકાશિત કરવું.

કપાલભાતી પ્રાણાયામ શ્વાસને સુધારે છે તે સૌથી લોકપ્રિય યોગ આસનોમાંનું એક છે. માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે લાભો પૂરા પાડવાની સાથે, તે શારીરિક સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે.

તે  લોકોને તેમની એકંદર સુખાકારીમાં મદદ કરવા માટે રચાયેલ છે. તે એક શત ક્રિયા છે, જેનો અર્થ છે કે તે એક સફાઇ તકનીક છે જે શરીરમાંથી ઝેર દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. ઝડપી શ્વાસ લેવાની તકનીકમાં તમારા પેટના સ્નાયુઓનો ઉપયોગ ધીમા, નિષ્ક્રિય શ્વાસ અને બળપૂર્વક સક્રિય શ્વાસ બહાર કાઢવા માટે થાય છે.

કપાલભાતી પ્રાણાયામ કેવી રીતે કરવું ? કરોડરજ્જુ સીધી રાખીને આરામથી બેસો. હાથ ઘૂંટણ પર રાખો અને હથેળીઓ આકાશ તરફ ખુલ્લી રાખો. એક ઊંડો શ્વાસ લો. જેમ તમે શ્વાસ બહાર કાઢો. નાભિને પાછળ કરોડરજ્જુ તરફ ખેંચો. શક્ય તેટલું આરામથી કરો. પેટના સ્નાયુઓના સંકોચનને અનુભવવા માટે તમે તમારો જમણો હાથ પેટ પર રાખી શકો છો. જેમ તમે નાભિ અને પેટને આરામ કરો છો, શ્વાસ આપમેળે તમારા ફેફસામાં ફરે છે. કપાલભાતીનો એક રાઉન્ડ પૂર્ણ કરવા માટે આવા 20 શ્વાસ લો. રાઉન્ડ પૂર્ણ કર્યા પછી, તમારી આંખો બંધ કરીને આરામ કરો અને તમારા શરીરમાં સંવેદનાઓનું નિરીક્ષણ કરો. કપાલભાતીના વધુ બે ફેરા કરો.

કપાલભાતી પ્રાણાયામના લાભો પાચન તંત્રની તાકાત કપાલભાતી પાચન તંત્રને મજબૂત બનાવે છે. તે માત્ર ગેસ, એસિડિટી, કબજિયાત વગેરેમાં ફાયદાકારક નથી, કપાલભાતી કરવાથી તે શરીરની અંદર થતા અલ્સરની સમસ્યાને પણ અટકાવે છે અને બ્લોકેજ થવા દેતી નથી.

હૃદય માટે સારું તે કાર્ડિયો વેસ્ક્યુલર સિસ્ટમ માટે ખૂબ સારું છે. આમાં, જ્યારે પમ્પિંગ વારંવાર કરવામાં આવે છે, ત્યારે લોહીનો પુરવઠો વધે છે અને સીધા હૃદયમાં જવાથી તેની અવરોધ ખુલે છે, ધમનીઓ અને નસોનું અવરોધ પણ ખોલે છે. જે મહિલાઓને હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓ હોય તેમને કપાલભાતીનું પ્રથમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે છે. તે સંપૂર્ણ શ્વાસ લે છે અને થોડું બહાર ફેંકે છે.

નર્વસ સિસ્ટમ તે નર્વસ સિસ્ટમ માટે ખૂબ જ સારો પ્રાણાયામ પણ છે. આમાં પમ્પિંગ કરવાથી આપણા મગજના કોષોમાં ઓક્સિજનનું સ્તર વધે છે. આ તેમની કામ કરવાની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે, યાદશક્તિને મજબૂત કરે છે અને જે લોકોને આધાશીશી, તણાવ, ચિંતા વગેરે જેવી સમસ્યાઓ હોય છે, તેઓ કપાલભાતીના અભ્યાસથી સંપૂર્ણપણે સાજા થઈ જાય છે.

હોર્મોન્સને સંતુલિત કરે છે તે પ્રજનન તંત્ર માટે પણ ખૂબ સારું છે. તેની નિયમિત પ્રેક્ટિસ સાથે, ગર્ભાશય, ફેલોપિયન ટ્યુબ અને અંડાશયમાં લોહીનો પુરવઠો વધે છે, આ કોથળીઓ હોર્મોનલ અસંતુલનને કારણે રચાય છે. પરંતુ જ્યારે કપાલભાતી પ્રાણાયામ કરવામાં આવે છે ત્યારે તે હોર્મોન્સને સંતુલિત કરે છે. જો પીસીઓડીમાં કપાલભાતી કરવામાં આવે, તો ફેરફારો દેખાય છે.

મેટાબોલિક રેટ વધે છે કપાલભાતી  શરીરમાંથી ઝેર અને અન્ય કચરો દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ શ્વાસ લેવાની તકનીકમાં  પણ વધારો કરે છે અને તેથી મેટાબોલિક રેટ વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે તમારી ત્વચાનું સ્વાસ્થ્ય સુધારે છે અને તમને ચમકદાર ત્વચા આપે છે.

આ પણ વાંચો :

Health : માથાના દુખાવાને ચપટીમાં દૂર કરવાના આ રહ્યા ઉપાયો