Metabolism : જો મેટાબોલિઝ્મ ઠીક રહેતું ન હોય તો શરીરનું આરોગ્ય પણ રહી શકે છે ખરાબ, જાણો કેવી રીતે સુધારશો આ સ્થિતિને
સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે રોજ વ્યાયામ કરો અને આહારનું ધ્યાન રાખો, તેમજ સતત કેટલાક કલાકો સુધી બેસી ન રહો. કામ વચ્ચે બ્રેક લેતા રહો. ઊંઘ પ્રત્યે બેદરકાર ન રહો. ઓછામાં ઓછા આઠ કલાકની ઊંઘ લેવાની ચીવટ રાખો.
ઘણીવાર ડોકટરો (Doctors) કહે છે કે જો શરીરનું મેટાબોલિઝમ (Metabolism ) બરાબર ન હોય તો સ્વાસ્થ્ય પણ સારું રહેતું નથી. ચયાપચયની (Digestion) ક્રિયા જેટલી સારી તેટલી સારી રીતે શરીરના ઝેર અને ચરબી ઘટશે. આના કારણે, શરીર પેશાબ અને મળ દ્વારા શરીરમાંથી ખરાબ પદાર્થોને સરળતાથી દૂર કરે છે. જો કે મેટાબોલિઝમ બરાબર ન હોય તો ડાયાબિટીસ જેવી બીમારી થવાનો ખતરો રહે છે.
ખોટી ખાવાની આદતો, ખરાબ જીવનશૈલી અને ખરાબ ઊંઘની પેટર્ન મેટાબોલિઝમને બગાડી શકે છે. તેનાથી પાચનતંત્ર પણ ખરાબ થાય છે. સિનિયર ફિઝિશિયન ડૉ.કવલજીત સિંઘના જણાવ્યા અનુસાર મેટાબોલિઝમ એટલે કે શરીરના કોષો ખોરાકમાંથી મળેલી ઊર્જાનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરે છે. આ ઉર્જાથી આપણે આપણું રોજનું કામ કરીએ છીએ. શરીરમાં મેટાબોલિક પ્રક્રિયા ચાલુ રહે છે. તે નવા કોષો બનાવવામાં મદદ કરે છે અને ખરાબ પદાર્થોને પણ દૂર કરે છે.મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ થાય ત્યારે મેટાબોલિક સમસ્યાઓ શરૂ થાય છે. આ સ્થિતિ હૃદય રોગ, સ્ટ્રોક અને પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ અને સંધિવા તરફ દોરી શકે છે.
મેટાબોલિઝમને લઈને લોકોમાં કેટલીક ખોટી માહિતી પણ છે. જ્યાં એવી ગેરસમજ છે કે મેટાબોલિઝમ સુધારવા માટે ઓછું ખાવું જોઈએ. જોકે, એવું નથી. તમામ લોકોએ તેમના શરીર પ્રમાણે કેલરીનું સેવન કરવું જોઈએ. જે લોકો વધુ કસરત કરે છે તેઓએ વધુ કેલરી લેવી જોઈએ. એવું નથી કે ખોરાક ઓછો કરવાથી શરીર બરાબર રહેશે. બધા લોકોમાં મેટાબોલિઝમનો દર અલગ-અલગ હોય છે અને શરીર પણ એ જ રીતે કામ કરે છે. પરંતુ જે વ્યક્તિના શરીરમાં મેટાબોલિઝમ બરાબર નહીં થાય. તેને ઘણી વાર સ્વાસ્થ્ય સંબંધી સમસ્યા હશે. તેથી તેને સારી સ્થિતિમાં રાખવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
આ રીતે નિયંત્રણ કરો
વરિષ્ઠ ચિકિત્સક ડૉ. અજય કુમાર જણાવે છે કે મેટાબોલિક સમસ્યાઓ ઘણીવાર 30 વર્ષની ઉંમર પછી શરૂ થાય છે. પરંતુ તેને ઠીક કરવાની ઘણી રીતો છે. આ માટે સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે રોજ વ્યાયામ કરો અને આહારનું ધ્યાન રાખો, તેમજ સતત કેટલાક કલાકો સુધી બેસી ન રહો. કામ વચ્ચે બ્રેક લેતા રહો. ઊંઘ પ્રત્યે બેદરકાર ન રહો. ઓછામાં ઓછા આઠ કલાકની ઊંઘ લેવાની ખાતરી કરો. ઊંઘ અને જાગવાનો સમય સેટ કરો. દરરોજ એક જ સમયે સૂવાનો પ્રયાસ કરો. ગ્રીન ટીનો ઉપયોગ કરો અને તેને પૂરતી માત્રામાં પીવો.