શું વધુ પડતી કસરત કરવાથી હાર્ટ એટેક આવી શકે છે ? જાણો શું કહે છે નિષ્ણાતો

કોવિડ (Covid)રોગચાળા પછી દેશભરમાં હાર્ટ એટેકના (Heart attack)કેસોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં આપણે જોયું છે કે ઘણા લોકો હૃદય સંબંધિત બીમારીઓને કારણે મૃત્યુ પામ્યા છે. આવા કેટલાક કિસ્સાઓ પણ સામે આવ્યા છે જ્યાં જીમમાં કસરત (Exercise)કરતી વખતે હુમલો આવ્યો અને મૃત્યુ થયું. થોડા મહિના પહેલા કોમેડિયન રાજુ શ્રીવાસ્તવને જીમમાં ટ્રેડમિલ પર દોડતી વખતે એટેક આવ્યો હતો. આ પહેલા અભિનેતા સિદ્ધાર્થ શુક્લા અને કન્નડ ફિલ્મ સ્ટાર પુનીત રાજકુમારનું પણ હાર્ટ એટેકથી નિધન થયું હતું. હેલ્થ સમાચાર અહીં વાંચો.

SJICSRમાં 2,000 લોકો પર કરવામાં આવેલ અભ્યાસ દર્શાવે છે કે 25-40 વર્ષની વયના લોકોમાં હાર્ટ એટેકની ઘટનાઓ વધી રહી છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં આવા કેસોની સંખ્યામાં લગભગ 33 ટકાનો વધારો થયો છે. દરમિયાન સવાલ એ પણ ઉઠે છે કે યુવાનોમાં હાર્ટ એટેકના કેસ કેમ વધી રહ્યા છે. શું વધારે પડતી કસરત કરવાથી હાર્ટ એટેક આવી શકે છે? જો એમ હોય તો તેનાથી બચવા યુવાનોએ શું કરવું જોઈએ? આ જાણવા માટે TV9 Bharatvarsh એ નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી છે.

ઈન્ડો યુરોપિયન હેલ્થકેરના ડિરેક્ટર ડૉ. ચિન્મય ગુપ્તા સમજાવે છે કે કસરત અને હૃદયરોગ વચ્ચે સંબંધ છે. જો તમે જીમમાં તમારી ક્ષમતા કરતા વધુ વજન ઉપાડો છો, તો સ્નાયુઓમાં તણાવ આવે છે. ક્યારેક અચાનક વધુ વજન ઉપાડવાથી અને ભારે વર્કઆઉટ કરવાથી પણ હૃદયના વાલ્વ પર અસર થાય છે. જો કે, જે લોકો સ્વસ્થ છે અને તેમને હૃદયની કોઈ સમસ્યા નથી, તો પછી કસરત કરવાથી હૃદય રોગનો કોઈ ખતરો નથી. આવી સ્થિતિમાં યુવાનોએ તેમના હૃદયની તપાસ કરાવવી જરૂરી છે. કારણ કે બહારથી સારા દેખાવાનો અર્થ એ નથી કે તમારું હૃદય પણ ફિટ હશે. જો ટેસ્ટમાં હૃદયની કોઈ બિમારી જોવા મળે કે કોલેસ્ટ્રોલ વધી જાય તો તેને ઘટાડવું જોઈએ.

ડો.ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર, જે લોકોને હૃદયની બીમારી હોય તેઓએ કસરત કરતા પહેલા ખૂબ કાળજી રાખવી જોઈએ. જીમમાં જતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. કસરત કરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખો કે ખૂબ ભારે વર્કઆઉટ શરૂ ન કરો. એ પણ જુઓ કે તમે લાંબા સમય સુધી કસરત નથી કરી રહ્યા. 20 મિનિટથી વધુ ટ્રેડમિલ પર ન દોડવાનો પ્રયાસ કરો અને ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ વર્કઆઉટ કરો.

હાર્ટ એટેકનું મોટું કારણ કોવિડ અને માનસિક તણાવ

રાજીવ ગાંધી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજી વિભાગના અજિત જૈન કહે છે કે કોવિડ પછી હૃદય રોગમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. કોવિડથી સંક્રમિત લોકોના હૃદયની ધમનીઓમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની સમસ્યા જોવા મળી રહી છે. જેના કારણે હૃદયને લોહી પમ્પ કરવામાં તકલીફ પડી રહી છે. જેના કારણે ઘણી વખત હાર્ટ એટેક પણ આવે છે. યુવાનોમાં વધતો માનસિક તણાવ પણ હૃદયરોગનું એક મોટું કારણ છે. ખરાબ ખાનપાન, ખરાબ જીવનશૈલી અને ધૂમ્રપાનને કારણે નાની ઉંમરમાં જ હૃદયની બીમારીઓ થઈ રહી છે.

વ્યાયામ અને હાર્ટ કનેક્શન અંગે ડો.અજિત કહે છે કે હજુ સુધી એવો કોઈ અભ્યાસ નથી થયો, જેમાં એવું કહેવામાં આવ્યું હોય કે જીમમાં કસરત કરવાને કારણે હાર્ટ એટેક આવ્યો હોય અન્ય કારણો હોઈ શકે છે.

યુવાનોએ શું કરવું જોઈએ?

આ અંગે ડો.ગુપ્તા કહે છે કે હૃદયની બીમારીઓથી બચવા માટે સૌથી જરૂરી છે કે લોકો પોતાના આહારનું ધ્યાન રાખે અને પોતાની જીવનશૈલીને ઠીક કરે. ખોરાકમાં ચરબીનું પ્રમાણ ઓછું કરો. ધૂમ્રપાન અને દારૂ ન પીવો, શરીર બનાવવા માટે સ્ટેરોઇડ્સ ન લો. જો તમે કોઈપણ સપ્લીમેન્ટ્સ લેવા માંગતા હો, તો પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો. નિયમિત હૃદયની તપાસ કરાવો. આ માટે લિપિડ પ્રોફાઈલ ટેસ્ટ, ટ્રેડમિલ ટેસ્ટ અને ચેસ્ટ એમઆરઆઈ કરી શકાય છે.

જો તમે કસરત કરો છો, તો ક્યારેય તમારી ક્ષમતા કરતાં વધુ વર્કઆઉટ ન કરો. જો કોલેસ્ટ્રોલ વધારે હોય અથવા પરિવારમાં કોઈને હૃદયરોગ થયો હોય તો ડોક્ટરની સલાહ મુજબ કસરત કરવી અને એ વાતનું ધ્યાન રાખવું કે પ્રાથમિક સારવારની સુવિધા જીમમાં કે કસરતના સ્થળે હાજર હોવી જોઈએ.