Success Story: માટી વગર પણ ખેતી શક્ય ! જાણો ઘરની બાલ્કનીમાં કેવી રીતે ઉગાડી શકાય શાકભાજી

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, જમીનની બગડતી ગુણવત્તા અને તેના કારણે થતા રોગોને ધ્યાનમાં રાખીને ખેતીની નવી તકનીકો સામે આવી છે. આજકાલ ટેરેસ અને બાલ્કની અથવા કોઈ પણ મર્યાદિત જગ્યાનો ઉપયોગ કરીને ફળો અને શાકભાજી ઉગાડવાનું ચલણ વધ્યું છે. આ સ્થિતિમાં હાઇડ્રોપોનિક ખેતી (Hydroponic Farming) આ માટે યોગ્ય ટેક્નોલોજી છે. આ ટેક્નિકની ખાસિયત એ છે કે રોપણીથી લઈને વિકાસ સુધી ક્યાંય પણ માટીની જરૂર નથી પડતી અને અન્ય ટેકનિકની સરખામણીમાં ખર્ચ ઘણો ઓછો છે.

ભોપાલ સ્થિત સાક્ષી ભારદ્વાજ માઇક્રોબાયોલોજીમાં પીએચડી કરી રહી છે. તે પોતે હાઇડ્રોપોનિક ટેક્નોલોજી (Hydroponic Technology) વડે ખેતી સાથે તેના પર સંશોધન કરી રહી છે. તેણી કહે છે કે ખેતરોમાં ઘણા પ્રકારના ખાતરોનો ઉપયોગ થાય છે. આ સ્થિતિમાં ત્યાં ઉગાડતા પાક અને શાકભાજીનો વપરાશ આપણા માટે ખૂબ જ નુકસાનકારક છે. ત્યારે તમે હાઈડ્રોપોનિક ફાર્મિંગનો ઉપયોગ કરીને ઘરે કોઈપણ જગ્યાએ શાકભાજી અથવા ફળોનું વાવેતર કરી શકો છો. આ શાકભાજી સંપૂર્ણપણે પ્રદૂષણ મુક્ત છે, સાથે સાથે ખૂબ જ પૌષ્ટિક પણ છે.

હાઇડ્રોપોનિક ખેતી (Hydroponic Farming) માટે વધુ જગ્યાની જરૂર નથી. માત્ર તેનું સેટઅપ તેની જરૂરિયાત મુજબ તૈયાર કરવાનું હોય છે. તમે તેને એક અથવા બે પ્લાન્ટર સિસ્ટમથી શરૂ કરી શકો છો અથવા તમે મોટા પાયે 10 થી 15 પ્લાન્ટર સિસ્ટમ્સ પણ ઇન્સ્ટોલ કરી શકો છો. જેમાં તમે કોબીજ, પાલક, સ્ટ્રોબેરી, શિમલા મિર્ચ, ચેરી ટામેટા, તુલસી, સહિત અન્ય ઘણા શાકભાજી (Vegetables) અને ફળો વાવી શકો છો.

સૌ પ્રથમ, એક કન્ટેનર અથવા માછલીઘર લેવાનું રહેશે. તેને એક સ્તર સુધી પાણીથી ભરો. કન્ટેનરમાં મોટર મુકો, જેથી પાણીનો પ્રવાહ જળવાઈ રહે. પછી કન્ટેનરમાં પાઇપને એવી રીતે ફિટ કરો કે પાણીનો પ્રવાહ તેની નીચેની સપાટી પર રહે. 2-3 થી ત્રણ સેન્ટિમીટરના પોટને ફિટ કરવા માટે પાઇપમાં એક છિદ્ર બનાવો. પછી તે છિદ્રોમાં નાના છિદ્રો સાથે પોટ ફિટ કરો.

વાસણમાંના પાણીની વચ્ચે બીજ અહીં-ત્યાં ફરતું નથી, આ માટે તેને ચારકોલથી ચારે બાજુથી ઢાંકી દો. ત્યારબાદ વાસણમાં નારિયેળના છોતરાનો પાવડર નાખો, પછી તેના પર બીજ છોડી દો. નારિયેળના છોતરાનો પાવડર પાણીને ખૂબ સારી રીતે શોષી લે છે, જે છોડના વિકાસ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. ત્યારે તમે પ્લાન્ટરમાં માછલી પાલન પણ કરી શકો છો. માછલીનો કચરો છોડના વિકાસમાં ખૂબ મદદરૂપ માનવામાં આવે છે.

સાક્ષી ભારદ્વાજ કહે છે કે જો તમારે ઓછી મહેનત અને ઓછા ખર્ચમાં શાકભાજી અને ફળો ઉગાડવા હોય તો ફાઈબરનું કન્ટેનર પણ લો. તેને માત્ર એક સ્તર સુધી પાણીથી ભરો. તેની ટોચ પર એક ટ્રે મૂકો, જેમાં નાના છિદ્રો હોય. પછી તમે જે શાકભાજી અથવા ફળો રોપવા માંગો છો તેના બીજ ટ્રેમાં મૂકો અને તેને છોડી દો. પાણીમાંથી પોષણ મેળવ્યા પછી, છોડ થોડા દિવસોમાં બહાર આવશે. છોડ્યા પછી, જ્યારે છોડના મૂળ ટ્રેના છિદ્ર દ્વારા પાણી સુધી પહોંચે છે, ત્યારે તે ઝડપથી વિકાસ કરવાનું શરૂ કરશે.

હાઇડ્રોપોનિક ખેતી એ એક વિચિત્ર તકનીક છે. વિદેશી દેશોમાં, તેનો ઉપયોગ એવા છોડને ઉગાડવા માટે થાય છે જે ખૂબ જ સંવેદનશીલ હોય છે અને જમીનથી થતા રોગોનો શિકાર બને છે. હવે ધીરે ધીરે આ ટેકનિક ભારતમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ રહી છે. આ સેટઅપ કરતા પહેલા, ખાતરી કરો કે કન્ટેનરમાં સૂર્ય પ્રકાશની પૂરતી પહોંચ છે, અન્યથા છોડના વિકાસને અસર થશે.

સાક્ષી અનુસાર, હાઇડ્રોપોનિક ખેતીનો વ્યવસાયિક રીતે પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ માટે તમારે મોટા સેટઅપની જરૂર પડશે. મોટા સેટઅપમાં ખર્ચ જેટલો વધુ હશે તેટલો નફો થશે. વાસ્તવમાં, ભારતની આબોહવા ઘણા વિદેશી છોડને અનુકૂળ નથી, તેઓ આ તકનીક દ્વારા ઉગાડી શકાય છે. આ શાકભાજી અથવા ફળો બહાર ખૂબ મોંઘા વેચાય છે, જેમાંથી તમે સારો નફો પણ મેળવી શકો છો.

આ પણ વાંચો: Viral: ટીવી પર પક્ષીને જોઈ બિલાડીએ મારી છલાંગ ! પછી થઈ જોવા જેવી, જૂઓ વીડિયો

આ પણ વાંચો: Viral: હાથીને ટ્રક પર ચઢાવતા આ શખ્સની તસ્વીર થઈ વાયરલ, લોકો આ કારણે કરી રહ્યા છે તેના વખાણ