આ યોજના દ્વારા કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂતો સાથે સીધા જોડાય છે, નવી ટેક્નોલોજી, પદ્ધતિઓ અને બિયારણ વિશે આપે છે માહિતી

દેશમાં ખેડૂતો(Farmers)માટે ઘણી યોજનાઓ ચલાવવામાં આવી રહી છે. સરકારથી લઈને સંસ્થાઓ સુધી, ખેડૂતોના જીવનને સુધારવા અને તેમની આવક વધારવા માટે કામ ચાલી રહ્યું છે. આવી જ એક યોજના છે મેરા ગાંવ, મેરા ગૌરવ (Mera Gaon Mera Gaurav).આ ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR) માટે આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ યોજના દ્વારા ICARના તમામ વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂતોને નવી ટેકનોલોજી, નવી જાતો, ખેતીની નવી પદ્ધતિઓ અને બિયારણો વિશે માહિતી આપે છે. આ યોજના 2015માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. ICARના ડેપ્યુટી ડાયરેક્ટર જનરલ (કૃષિ વિસ્તરણ) ડૉ. એ.કે. સિંહે જણાવ્યું હતું કે આ યોજનાનો હેતુ કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોને ગામડા અને ખેડૂતો સાથે જોડવાનો હતો.

તેમણે કહ્યું કે વૈજ્ઞાનિકો રિસર્ચ સાથે ખેતીને સરળ બનાવવા અને ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે સતત કામ કરે છે. પરંતુ તેમાંથી થોડો સમય કાઢીને તેઓ ખેડૂતોને મળે છે. સંશોધકો અને શિક્ષકો ખેડૂતોને મળે છે અને તેમને નવી ટેકનોલોજી વિશે જણાવે છે. તેમણે કહ્યું કે આ યોજનામાં વૈજ્ઞાનિકોની રુચિ વધી રહી છે. તેઓ વિવિધ માધ્યમો દ્વારા ખેડૂતો સાથે જોડાય છે અને તેમને કૃષિ કાર્ય કરવામાં વધુ સારું બનાવે છે.

તેઓ કહે છે કે આ યોજના હેઠળ, ICAR અને તેની સંસ્થાઓના વૈજ્ઞાનિકોને કોઈને કોઈ સ્વરૂપે ગામડાઓ સાથે સાંકળવા જોઈએ જેથી કરીને તેઓ કૃષિ ક્ષેત્રની સુધારણા માટે સીધા કામ કરી શકે. સમગ્ર દેશમાં ICARની 102 સંસ્થાઓ છે. કેટલાક પાસે લેબ લક્ષી કાર્યો છે. આવી સ્થિતિમાં ત્યાંના વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂતોના સીધા સંપર્કમાં આવી શકતા નથી. પરંતુ બાકીના મોટાભાગના વૈજ્ઞાનિકો ખેડૂતો સાથે જોડાયેલા છે.

ખેડૂતોને અનેક સ્તરે મદદ કરવામાં આવી રહી છે

તેમણે કહ્યું કે કેટલીક એવી સંસ્થાઓ છે, જ્યાં સીધા ખેડૂતો માટે કામ કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં તે કામોમાં ખેડૂતોના સૂચન અને મંજૂરીની જરૂર છે. આ જ કારણ છે કે અમે ખેડૂતોના પરિપ્રેક્ષ્યમાં સમસ્યાને સમજી શકીએ છીએ અને વધુ સારા ઉકેલો આપી શકીએ છીએ. તેઓ કહે છે કે અમે જે કરીએ તે, ખેડૂતોએ તેનો ઉપયોગ કરવાનો છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતોના માધ્યમથી અમે તેમના હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને અમારા કામમાં ફેરફાર કરીએ છીએ અથવા સૂચન કરીએ છીએ.

ડૉ.એ.કે. સિંહે જણાવ્યું કે ભારતીય કૃષિ સંશોધન સંસ્થા (IARI) મેરા ગાંવ-મેરા ગૌરવ યોજના હેઠળ મોટા પાયે કામ કરી રહી છે. સંસ્થા દિલ્હી-એનસીઆરની આસપાસના લગભગ 605 ગામોમાં પહોંચી છે. વૈજ્ઞાનિકો આ ગામો સાથે સીધા સંપર્કમાં છે. અહીં ટેક્નોલોજીથી લઈને નવા બિયારણો ખેડૂતો સુધી પહોંચાડવામાં આવે છે.

ડેપ્યુટી ડાયરેક્ટર જનરલ ડૉ.સિંઘે કહ્યું કે દેશમાં કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રો ફેલાયેલા છે. તેઓ ખેડૂતો સાથે સીધા જોડાણ કરીને કામ કરે છે. કિસાન પોર્ટલ પર નોંધાયેલા 5 કરોડ ખેડૂતોને સમયસર માહિતી પૂરી પાડે છે. ત્યારે દર વર્ષે 15 લાખ ખેડૂતોને તાલીમ આપવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે KVKs મોટા પાયે કામ કરે છે અને ગામ સાથે સંકળાયેલા છે. પરંતુ તે ગામોનો મેરા ગાંવ-મેરા ગૌરવ યોજના હેઠળ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી. આ યોજના હેઠળ સંસ્થામાં સંશોધન કરી રહેલા વૈજ્ઞાનિકોને રાખવામાં આવ્યા છે.