મોહમ્મદ ઝુબેરની આ બે કલમ હેઠળ ધરપકડ કરવામાં આવી, જો દોષી સાબિત થાય તો આવી સજા થઈ શકે છે!

Mohammed Zubair Arrest: પત્રકાર અને Alt ન્યૂઝના સહ-સ્થાપક મોહમ્મદ ઝુબેર (Mohammed Zubair) ની દિલ્હી પોલીસે ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડવા બદલ ધરપકડ કરી છે. મોહમ્મદ ઝુબેરની IPC કલમ 153A અને કલમ 295A હેઠળ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. અગાઉ ઝુબૈરે 153A/295A હેઠળ નોંધાયેલા કેસમાં તપાસમાં ભાગ લીધો હતો અને ત્યારબાદ કેટલાક પુરાવા મળ્યા બાદ તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ઝુબૈરની ધરપકડ બાદ કલમ 153A અને 295Aની ચર્ચા થઈ રહી છે, જે અંતર્ગત ઝુબૈરની ધરપકડ (Zubair Arrest) કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં આજે અમે તમને જણાવીએ કે આ કલમ શું છે અને IPCની આ કલમમાં શું કહેવામાં આવ્યું છે. આ પછી તમે સમજી શકશો કે મોહમ્મદ ઝુબેરની ક્યા આરોપોમાં ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને જો આ કલમો હેઠળ દોષી સાબિત થાય છે તો શું સજા થઈ શકે છે. 

કલમ 295A શું છે?

જો આપણે કલમ 295-A વિશે વાત કરીએ, તો આ હેઠળ તે તમામ ક્રિયાઓ અપરાધ તરીકે ગણવામાં આવે છે જેમાં કોઈપણ વ્યક્તિ, ભારતના કોઈપણ વર્ગના નાગરિકોની ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડવાના પ્રયાસમાં અથવા દૂષિત ભાવના સાથે, ધર્મ અથવા ધાર્મિકતાનું અપમાન કરે છે.  આ કલમ કોઈપણ ધર્મનું અપમાન કરવાના હેતુથી પૂજા સ્થળના વિનાશ અથવા અપવિત્રતા સાથે વ્યવહાર કરે છે.  ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે કોઈ વ્યક્તિ અપમાન કરવાના હેતુથી કોઈપણ ધાર્મિક સ્થળ અથવા કોઈપણ વર્ગના વ્યક્તિઓ દ્વારા પવિત્ર માનવામાં આવતી કોઈપણ વસ્તુનો નાશ કરે છે અથવા તેને અપવિત્ર કરે છે, તો તે આ કલમ હેઠળ દોષિત માનવામાં આવે છે.

જો કોઈ વ્યક્તિ આ કલમ હેઠળ દોષી સાબિત થાય છે, તો તેને મહત્તમ 3 વર્ષની જેલ અથવા દંડ અથવા બંને સજા થઈ શકે છે. આ સ્ટ્રીમ પર જ સિદ્ધુ મુસેવાલાનું ગીત 295 હતું. જો કે, ગયા વર્ષે, ત્રિપુરા હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે, ‘સેક્શન 295A ધર્મ અથવા ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડનારા દરેક કૃત્ય માટે સજા કરી શકાતી નથી, પરંતુ તે હેઠળ એવા લોકોને સજા કરવાની જોગવાઈ છે કે જેઓ વિચાર ધરાવે છે- કોઈ પણ ધર્મની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડવાની સમજણ ધરાવતી યોજના.

કલમ 153A શું છે?

બીજી તરફ જો આપણે કલમ 153Aની વાત કરીએ તો આ કલમમાં તે લોકોને દોષિત ગણવામાં આવે છે જેઓ કોઈપણ ધર્મ, જાતિ, સમુદાય અથવા સંપ્રદાય અથવા ધાર્મિક લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડે અને જાહેર શાંતિમાં અવરોધ ઉભો કરે તેવું કોઈપણ કૃત્ય કરે છે. તે જ સમયે, કોઈપણ કૃત્ય કરે છે જે વિવિધ ધાર્મિક, વંશીય, ભાષા અથવા પ્રાદેશિક જૂથો અથવા જાતિઓ અથવા સમુદાયો વચ્ચે સંવાદિતા જાળવવા માટે પ્રતિકૂળ છે અને જે જાહેર શાંતિમાં ખલેલ પહોંચાડે છે અથવા કોઈ ખલેલ પહોંચાડે તેવી સંભાવના હોય તો તેમાં દોષી માનવામાં આવે છે. સામાન્ય માણસની ભાષામાં આ કલમ હુલ્લડ ભડકાવવા અથવા તોફાન કરાવવા માટે લગાવવામાં આવે છે.આ હેઠળ જો દોષી સાબિત થાય તો 5 વર્ષની જેલ અને દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે. 

તાજેતરમાં ઘણા લોકો સામે કેસ નોંધાયા છે

તમને જણાવી દઈએ કે તાજેતરમાં જ ઘણા લોકો પર આ કલમો હેઠળ કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. અગાઉ, કાશી વિશ્વનાથ મંદિરની બાજુમાં આવેલી જ્ઞાનવાપી મસ્જિદના સંબંધમાં દિલ્હી યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર રતનલાલની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેમની સામે આ બે કલમો હેઠળ કેસ પણ નોંધવામાં આવ્યો હતો. તે જ સમયે, સ્ટેન્ડ-અપ કોમેડિયન મુનવ્વર ફારૂકી અને અન્ય ચાર – નલિન યાદવ, પ્રખાર વ્યાસ, એડવિન અંતન અને પ્રિયમ વ્યાસ – વિરુદ્ધ IPCની કલમ 295A હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.