વિદ્યાર્થીઓ પણ કરશે Earning with Learning, સોઇલ ટેસ્ટિંગના દરેક નમૂના પર મળશે રૂપિયા, જાણો માહિતી
Soil Testing lab: તમે ગ્રામ્ય કક્ષાએ મીની સોઇલ ટેસ્ટિંગ લેબ પણ બનાવી શકો છો, અરજદારની ઉંમર 18 થી 40 વર્ષની હોવી જોઈએ. કેન્દ્ર સરકાર આર્થિક મદદ કરશે.
હરિયાણા સરકારે કોલેજો અને સિનિયર માધ્યમિક શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓને (Students) સોઇલ ટેસ્ટિંગ (Soil Testing) દ્વારા આવકનો સ્ત્રોત ઊભો કર્યો છે. દરેક નમૂનાના પરીક્ષણ માટે વિદ્યાર્થીઓને 40 રૂપિયા આપવામાં આવશે. સરકારે વિદ્યાર્થીઓને જમીનની ફળદ્રુપતા (Soil Fertility) ચકાસવાની જવાબદારી સોંપી છે. આ સાથે વિદ્યાર્થીઓ ભણતરની સાથે કમાણી (Earning with Learning) કરી શકશે.
હરિયાણા સરકારના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, જે ગામમાંથી નમૂના લેવામાં આવશે, તે જ ગામના વિદ્યાર્થીઓને આ કામગીરી આપવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેઓ ફક્ત તેમના ગામના નમૂનાઓ એકત્રિત કરશે, પરીક્ષણનું કામ રુચિ સાથે કરશે અને તેમાંથી તેઓને ઘણું શીખવા પણ મળશે. તેઓ દરેક ગામ માટે જમીનનો ફળદ્રુપતા નકશો (Soil Fertility Map) પણ તૈયાર કરશે.
સોઇલ હેલ્થ કાર્ડ (Soil Health Card) માં શું હશે?
– સોઇલ હેલ્થ કાર્ડ (Soil Health Card) માં ખેતીની જમીનમાં રહેલા પોષક તત્વો વિશેની માહિતી હશે.
– જમીનની ફળદ્રુપતા, નાઇટ્રોજન, ઓર્ગનિક કાર્બન, જિંક અને ફોસ્ફરસ વગેરેની માત્રા જણાવવામાં આવશે.
– તમારા ખેતરમાં કયા પોષક તત્ત્વોનો અભાવ છે?
– પોષક તત્ત્વોની ઉણપ પૂરી કરવાથી કયા પાકને વાવણીનો લાભ મળશે.
સોઇલ ટેસ્ટિંગ (Soil Testing) માટે કેન્દ્ર સરકારની યોજના
કેન્દ્ર સરકારની એક યોજના અનુસાર, યુવાઓ ગામડાં-ગામડાઓમાં સોઇલ ટેસ્ટિંગ લેબ્સ (Soil Testing Lab) બનાવીને પૈસા કમાઇ (Earning with Learning) શકે છે. લેબ લગાવવા માટે 5 લાખ રૂપિયા ખર્ચ થશે. જેમાંથી 75 ટકા એટલે કે 3.75 લાખ રૂપિયા (Rupees) સરકાર આપશે. તેમાંથી 60 ટકા સબસિડી કેન્દ્ર સરકાર અને 40 ટકા સંબંધિત રાજ્ય સરકાર તરફથી મળશે.
તેમાંથી 2.5 લાખ રૂપિયા પરીક્ષણ મશીન, કેમિકલ્સ અને પ્રયોગશાળાઓ ચલાવવા માટે ખર્ચ કરવામાં આવશે. કમ્પ્યુટર, પ્રિંટર, સ્કેનર, જીપીએસ ખરીદવા પર એક લાખ રૂપિયા લેવામાં આવશે. આ અંતર્ગત નમૂના માટે 300 પ્રતિ નમૂના પરીક્ષણ અને સોઇલ હેલ્થ કાર્ડ (Soil Health Card) પ્રદાન કરવા માટે આપવામાં આવશે. લેબ સ્થાપવાની ઇચ્છા ધરાવતા યુવકો, ખેડુતો અથવા અન્ય સંસ્થાઓ કૃષિ નિયામક, સંયુક્ત નિયામક અથવા જિલ્લાની તેમની કચેરીને દરખાસ્ત કરી શકે છે.
કેન્દ્ર સરકારનો પ્રયાસ છે કે ખેડુતોને તેમના ગામમાં જ ખેતીની માટી પરીક્ષણની (Soil Testing) સુવિધા મળી રહે. આ સાથે ગ્રામીણ યુવાનોને પણ રોજગાર (Earning with Learning) મળવો જોઈએ. 18 થી 40 વર્ષની વયના લોકો ગામ કક્ષાએ મીની માટી પરીક્ષણ પ્રયોગશાળા (Soil Testing Lab) સ્થાપિત કરી શકે છે. સ્વ-સહાય જૂથો, ખેડૂત ઉત્પાદક સંસ્થાઓ અને ખેડૂત સહકારી મંડળીઓ પણ પ્રયોગશાળાઓ સ્થાપિત કરી શકે છે.