Online Education: ભવિષ્યની જરૂરિયાત છે હાઈબ્રિડ લર્નિગ મોડલ, શિક્ષણની પ્રક્રિયા સારી અને સરળ થશે

Online Education System: કહેવાય છે કે માતાઓ આપણી પ્રથમ શિક્ષક છે અને શિક્ષણની શરૂઆત ઘરથી થાય છે. જો માતાઓ ઘરમાં બાળકો માટે મજબૂત પાયો બાંધે છે તો બાળકોના જીવનમાં આગળ વધવા માટે શાળાકીય શિક્ષણ મહત્વપૂર્ણ છે. આમ, ભારતીય શિક્ષણ પ્રણાલીનું ધ્યાન હંમેશા વર્ગખંડના શિક્ષણ અને અભ્યાસક્રમ પર રહેશે, પરંતુ નવી પેઢીઓ માટે તેને સુસંગત બનાવવા માટે તેને ટેક્નોલોજી સાથે સક્ષમ કરવાની જરૂર પડશે. યુફેયસ લર્નિંગના સહ-સ્થાપક અમિત કપૂરે વર્તમાન શિક્ષણ સિસ્ટમ (Education System) અને ભવિષ્યની જરૂરિયાત વિશે માહિતી આપી હતી.

જ્યારે મહામારીના કારણે વર્ગખંડના શિક્ષણમાં અભૂતપૂર્વ વિક્ષેપ ઉભો કર્યો, ત્યારે શાળાઓએ માટે હાઈબ્રિડ લર્નિંગ મોડલ (Hybrid Learning Model) અપનાવવાની અને વિદ્યાર્થીઓ માટે શીખવાના પરિણામોમાં સુધારો કરવાની એક દુર્લભ તક પણ રજૂ કરી. મોડલ પ્રારંભિક તબક્કે હતું અને તેને અપનાવવાનું ત્યારે તેજ બન્યુ, જ્યારે K-12 સેક્ટરમાં 1.4 મિલિયનથી વધુ શાળાઓમાં અભ્યાસ કરતા 230 મિલિયન વિદ્યાર્થીઓના ભવિષ્યને દાવ પર મૂકતા રોગચાળાને કારણે શાળાઓને બંધ કરવાની ફરજ પડી હતી.

ઓનલાઈન લર્નિંગ વિશે નિષ્ણાતોના મંતવ્યો

જો કે નિષ્ણાતો માને છે કે વર્તમાન હાઈબ્રિડ અથવા મિશ્રિત શિક્ષણ – પાઠ્યપુસ્તકો અને બ્લેકબોર્ડ અને પૂર્વ-રેકોર્ડ કરેલા પાઠ, સૂચનાત્મક વીડિયોઝ સાથે પરંપરાગત શિક્ષણના મિશ્રણનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ ટેક્નોલોજી-આધારિત શિક્ષણનો હેતુ સતત આગળ વધવાનો છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે ભવિષ્યની શાળાઓ વધુ સંકલિત, ટેક્નોલોજી-સક્ષમ, શૈક્ષણિક રીતે અલગ અને વિક્ષેપ-મુક્ત હશે.

આવા સંયુક્ત ફેરફારો શિક્ષકોની કામગીરીમાં સુધારો કરશે, શૈક્ષણિક સામગ્રીની ગુણવત્તા અને જથ્થામાં સુધારો કરશે, વિદ્યાર્થીઓને વિકાસ પામશે અને વધુ સારા પરિણામો તરફ દોરી જશે. પરંતુ આવા ફેરફારો કરવા અને વિદ્યાર્થીઓને 21મી સદીના શિક્ષણ માટે તૈયાર કરવાનું કામ શાળાઓ બદલવાનું અને વિદ્યાર્થીઓને તૈયાર કરવાનું અને નવીનીકરણ કરવાનું રહેશે.

સારી થશે મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ

આ માટે એક એકીકૃત ક્લાઉડ-આધારિત પ્લેટફોર્મ સ્થાપિત કરવું પડશે અને તે વર્તમાન મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (CMS), લર્નિંગ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (LMS) અને એન્ટરપ્રાઈઝ રિસોર્સ પ્લાનિંગ (ERP) જેવી વિવિધ મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ્સને એકીકૃત કરી શકે છે. આવા પગલાથી શાળાના તમામ હિતધારકો- વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો, વાલીઓ અને શાળા સંચાલનની વિવિધ જરૂરિયાતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવશે.

ક્લાઉડ-આધારિત સંકલિત પ્લેટફોર્મ માત્ર વર્ગખંડમાં અને ઘરના શિક્ષણ વચ્ચેના અંતરને દૂર કરી શકશે નહીં, પરંતુ શિક્ષકોને એમ્બેડેડ સામગ્રી સાથે લાઈવ વર્ગો ચલાવવાની પણ મંજૂરી આપશે. આ વિદ્યાર્થીઓ માટે હોમવર્ક અને મૂલ્યાંકન ખૂબ જ સરળ બનાવે છે. તે વિદ્યાર્થીઓની હાજરી, મૂલ્યાંકન, રિપોર્ટ કાર્ડ, સંકલિત કેલેન્ડર વગેરે જેવા વહીવટી કાર્યોના સ્વચાલિતકરણને સક્ષમ કરે છે, જેથી શિક્ષકો શિક્ષણ પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે અને વિદ્યાર્થીઓ પર વ્યક્તિગત ધ્યાન આપી શકે.

વિદ્યાર્થીનું મૂલ્યાંકન વ્યક્તિગત શિક્ષણ જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે દરેક વિદ્યાર્થી અનન્ય છે અને તેની અલગ-અલગ જરૂરિયાતો છે. કોઈપણ રીતે શિક્ષકો માટે દરેક વિદ્યાર્થીના શિક્ષણના પ્રારંભિક સ્તરને સમજવું અને યોગ્ય મુશ્કેલી માટે સૂચના આપવી લગભગ અશક્ય છે. અહીંના પ્લેટફોર્મ પરથી લેવામાં આવેલ ડેટા એનાલિટિક્સ અને આંતરદૃષ્ટિ વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણને ઑપ્ટિમાઈઝ કરવામાં મદદ કરી શકે છે, તેમજ શિક્ષકો અને માતાપિતાને તેમના વિકાસને ટ્રેક કરવામાં અને સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે.

તમામ વિગતો એક પ્લેટફોર્મ પર હશે

પરંપરાગત શિક્ષણને પૂરક બનાવવા અને શીખનારાઓને મૂળભૂત કૌશલ્યોમાં નિપુણતા લાવવા અને શાળામાંથી વધુ મેળવવામાં મદદ કરવા માટે ટેક્નોલોજી કેવી રીતે વિશિષ્ટ રીતે અસ્તિત્વ ધરાવે છે તેના આ ઉત્તમ ઉદાહરણો છે. એક સંકલિત પ્લેટફોર્મ શાળાના આચાર્યો માટે તેમની સંસ્થાઓને અસરકારક રીતે ચલાવવા માટે વરદાન બની શકે છે. સ્ટાફિંગ-ટુ-પેરોલ-ટુ-એચઆર, એડમિશન, ફી, ટ્રાન્સપોર્ટ, લાઈબ્રેરી, પરીક્ષા, ડેટાબેઝ, કોમ્યુનિકેશન બધું જ ડેટાને સુરક્ષિત રાખીને સંકલિત મોડ્યુલ દ્વારા અસરકારક રીતે સંચાલિત કરી શકાય છે.

શિક્ષકો આ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ સીધી વાતચીતની ચેનલ બનાવવા માટે કરી શકે છે. વધુમાં માતાપિતા ફી ઓનલાઈન ચૂકવી શકે છે અને તેમના બાળકના સુરક્ષિત પ્રવેશ અને શાળામાંથી બહાર નીકળવા માટે પ્લેટફોર્મને આભારી બસના રૂટની વિગતો ટ્રેક કરી શકે છે.

NEP 2020ના ઉદ્દેશ્યો પૂરા કરવામાં આવશે

શાળાઓમાં ટેકનોલોજી અપનાવવાની જરૂરિયાત રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ, 2020ના ઉદ્દેશ્યો સાથે સંપૂર્ણ સુમેળમાં છે. NEP 2020માં ‘શિક્ષણ અને અધ્યયનમાં ટેક્નોલોજીનો વ્યાપક ઉપયોગ, ભાષાના અવરોધો દૂર કરવા, પ્રવેશ વધારવા તેમજ શિક્ષણ આયોજન અને વ્યવસ્થાપન’ માટે હાકલ કરવામાં આવી છે. ખાસ કરીને પ્રાથમિક અને માધ્યમિક શિક્ષણમાં. તે શિક્ષણને વધુ આરામદાયક બનાવવા માટે વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકો વચ્ચેના અંતરને દૂર કરવા અને શિક્ષણમાં મદદ કરવામાં ટેકનોલોજીના મહત્વને પણ ઓળખે છે.

જ્યારે એ વાત સાચી છે કે શિક્ષણમાં એડટેક સર્જનાત્મકતા, સહયોગી શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપે છે અને 21મી સદીની જરૂરિયાતોને સંતોષતી વખતે આલોચનાત્મક વિચારસરણીને પ્રોત્સાહિત કરે છે, તે ક્યારેય શિક્ષકો અથવા શિક્ષણના પરંપરાગત સ્વરૂપોને બદલી શકશે નહીં. વર્કલોડ ઘટાડવા અને શિક્ષકોની ક્ષમતા વધારવા, વિદ્યાર્થીઓ અને માતા-પિતાને જોડવા અને ઉત્તમ શિક્ષણને સમર્થન આપવા અને 21મી સદી માટે વિદ્યાર્થીઓને તૈયાર કરવામાં મદદ કરવા માટે તેનો હંમેશા અસરકારક સાધન તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે.