Study Tips: અભ્યાસ કરતી વખતે સંગીત સાંભળવું સારું કે ખરાબ? શું સંગીત અભ્યાસમાં મદદ કરે છે ? વાસ્તવિકતા જાણો

Listening to Music While Study Good or Bad? ભણવું અને સંગીત સાંભળવું. શું આ બે વસ્તુઓ એક સાથે કરી શકાય ? ઘણા વિદ્યાર્થીઓ આ પ્રશ્ન પૂછે છે. સારો પ્રશ્ન ! ખરેખર, સંગીતમાં જબરદસ્ત શક્તિ છે. તેની આપણા મન પર સકારાત્મક અસર પડે છે. સંગીત વ્યક્તિનો મૂડ સુધારે છે. પરંતુ શું તે અભ્યાસમાં મદદ કરે છે ? અથવા તો તે આપણને વિચલિત કરે છે, એટલે કે, તે આપણા અભ્યાસમાં ખલેલ પહોંચાડે છે. પુસ્તકાલયમાં પુસ્તકો વાંચતી વખતે અને અહેવાલો લખતી વખતે ઘણા વિદ્યાર્થીઓ હેડફોન ચાલુ રાખીને સંગીત (Study and Music) સાંભળે છે. અભ્યાસ દરમિયાન સંગીત સાંભળવું તમારા માટે ફાયદાકારક છે કે નહીં ? જાણવા માટે આ લેખ વાંચો. આ પછી તમે તમારા પરિણામ પર પહોંચી શકો છો અને તમારા માટે યોગ્ય વ્યૂહરચના (Study Tips) નક્કી કરી શકો છો.

સંગીતની મૂડ પર ઊંડી અસર પડે છે

સંગીત વ્યક્તિને ખુશ, આશાવાદી બનાવે છે અને ઉર્જા સ્તરમાં વધારો કરે છે. તેનાથી વ્યક્તિની ઉત્પાદકતા વધે છે. ચિંતાનું સ્તર ઘટાડવા ઉપરાંત, સંગીત વિદ્યાર્થીઓમાં આત્મવિશ્વાસ સાથે પરીક્ષાનો સામનો કરવાની ક્ષમતા પણ વિકસાવી શકે છે. તે ઉદાસી, અનિદ્રા, ચિંતા અને એકાગ્રતાના અભાવ માટે કુદરતી ઉપચાર છે. મનપસંદ સંગીત મગજના ‘ફીલ ગુડ હોર્મોન’ ડોપામાઈનનું ઉત્પાદન વધારે છે, જે તમને સારું લાગે છે.

સંગીત અભ્યાસમાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે

કદાચ તમે મોઝાર્ટ સંગીતની સકારાત્મક અસરો વિશે સાંભળ્યું હશે. સંશોધન સૂચવે છે કે મોઝાર્ટ સંગીત સાંભળવાથી બુદ્ધિમત્તા અને ટેસ્ટ સ્કોર્સમાં સુધારો થાય છે. જે વિદ્યાર્થીઓ શાસ્ત્રીય સંગીત સાંભળે છે તેઓ અભ્યાસમાં સારું પ્રદર્શન કરે છે. અન્ય એક સંશોધનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે મોઝાર્ટ આપણા મગજના અમુક ભાગોને ઉત્તેજિત કરે છે, જે વિદ્યાર્થીઓની ગાણિતિક ક્ષમતામાં વધારો કરે છે. જોકે, પછીના કેટલાક સંશોધનોએ મોઝાર્ટ ઇફેક્ટ થિયરીને નકારી કાઢી હતી, એમ કહીને કે તેને ખરેખર ગણિત સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. તેના બદલે તે વ્યક્તિને વધુ સારા મૂડમાં મૂકે છે.

સક્સેસ ટીપ્સ: સફળતામાં મૂડનો ખાસ રોલ હોય છે

વ્યક્તિની સફળતા-નિષ્ફળતાની રમતમાં મૂડ મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. સારા મૂડમાં હોવાનો અર્થ એ છે કે વધુ પ્રયાસ કરવો અને પડકારરૂપ કાર્યોને વળગી રહેવું. અભ્યાસ દરમિયાન, વિદ્યાર્થીઓ તેમની કાર્યકારી યાદશક્તિનો ઉપયોગ કરે છે. આ સમયે, તેઓ તેમના મગજમાં એક સાથે ઘણી માહિતી સંગ્રહિત કરે છે અને તે મુજબ તેને પચાવે છે. તેનો અર્થ છે- સંગીત સારો મૂડ બનાવે છે અને તે મેમરી પાવર, ફોકસ અને લોજિકલ પાવરને સુધારે છે. વ્યક્તિની સફળતા આ બધી બાબતો પર નિર્ભર છે.

સંગીત પણ મનને વિચલિત કરી શકે છે

સંગીત અમુક સંજોગોમાં વ્યક્તિને વિચલિત પણ કરી શકે છે. અભ્યાસ દરમિયાન, વિદ્યાર્થીઓ તેમની કાર્યકારી યાદશક્તિનો ઉપયોગ કરે છે. કેટલાક સંશોધનો સૂચવે છે કે જ્યારે બેકગ્રાઉન્ડ મ્યુઝિક વગાડવામાં આવે છે, ખાસ કરીને ગાયન સાથેનું સંગીત, ત્યારે આપણી કાર્યકારી યાદશક્તિ બગડે છે. જ્યારે વિદ્યાર્થીઓ ગીતની સાથે સંગીત સાંભળે છે, ત્યારે અઘરા વિષયને સમજવો મુશ્કેલ બની જાય છે. સંગીત અંતર્મુખી લોકોનું ધ્યાન ભંગ કરે છે.

તો પછી આપણે શું કરવું જોઈએ? 

તે વિદ્યાર્થી અને સંગીતના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે. સંગીત અભ્યાસ પર હકારાત્મક અને નકારાત્મક બંને અસરો કરી શકે છે. જો કેટલીક ખાસ બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં આવે તો અભ્યાસ દરમિયાન સંગીત સાંભળવું ફાયદાકારક બની શકે છે. તો તમારા વિશે કોઈ પણ નિર્ણય લેતા પહેલા આ ખાસ મુદ્દા જાણી લો-

-મોઝાર્ટ, વિવાલ્ડી, બીથોવન, ડેબસી, જોહાન સેબેસ્ટિયન બાચ(Johann Sebastian Bach), ફ્રેડરિક ચોપિન(Frédéric Chopin), જોસેફ હેડન વગેરેનું સંગીત મનને આરામ આપે છે.

-અભ્યાસ દરમિયાન ફાસ્ટ અને લાઉડ મ્યુઝિકને કારણે સમજણ શક્તિ ઘટી જાય છે.

-હિપ-હોપ સંગીતમાં, શબ્દો રેપ કરવામાં આવે છે, જે અભ્યાસ કરતી વખતે ધ્યાન વિચલિત કરી શકે છે.

-જો તમે અંતર્મુખી છો, તો અભ્યાસ દરમિયાન સંગીત ન સાંભળો.

-જો કોઈ સંગીત તમને સારા મૂડમાં મૂકે છે, તો પછી તમે અભ્યાસ કરતી વખતે સાંભળી શકો છો.

-સંગીત ખૂબ લાઉડ અને ફાસ્ટ ન હોવું જોઈએ.

-અભ્યાસ દરમિયાન સંગીત સાંભળવું એ વિદ્યાર્થીની આદત અને વિષય પર આધાર રાખે છે.

-તર્ક ઉકેલતી વખતે ધીમા સંગીત સાંભળી શકાય છે.

-ભાષા કે મુશ્કેલ વિષયોને સમજવા માટે સંગીત સારું નથી.

-તમે ગણિત ઉકેલવા અને ધ્યાન વધારવા માટે મૈત્રીપૂર્ણ પૃષ્ઠભૂમિ સંગીત સાંભળી શકો છો.

આ પણ વાંચો :

PM Modi Europe Visit: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ત્રણ દિવસીય યુરોપ પ્રવાસ માટે જર્મની પહોંચ્યા, આજે જર્મન ચાન્સેલરને મળશે

Russia-Ukraine War: ફિનલેન્ડ-સ્વીડન આ મહિને નાટોમાં જોડાઈ શકે છે, મંત્રણા વધુ તીવ્ર, રશિયા ‘ભડકી’ શકે છે