Career in Epigraphy: એપિગ્રાફી શું છે? આમાં કારકિર્દીના વિકલ્પો, લાયકાત, અભ્યાસક્રમો વીશે જાણો તમામ વિગતો

Epigraphy Best Career in History field: જો તમે સમયની ચાદરમાં લપેટાયેલા ઈતિહાસના રહસ્યોને ઉઘાડીને કંઈક નવું કરવાનો પ્રયાસ કરો છો, તો એપિગ્રાફીના ક્ષેત્રમાં એક કારકિર્દી તમારી સામે છે.

એપિગ્રાફી એક એવું વિજ્ઞાન છે જેની મદદથી ઈતિહાસની ઝીણવટભરી બાબતોને સમજવામાં સરળતા રહે છે. તે પ્રાચીન સ્ક્રિપ્ટો અને ભાષાઓની સમજ વિકસાવવાનું વિજ્ઞાન છે જે ભૂતકાળની બારી પૂરી પાડે છે. એપિગ્રાફિસ્ટ્સ આપણા ભૂતકાળની તપાસ કરે છે અને ઇતિહાસના વણઉકેલાયેલા રહસ્યો વિશ્વ સમક્ષ લાવે છે.

એપિગ્રાફી શું છે?

એપિગ્રાફી એ પુરાતત્વની (archeology) એક શાખા છે જે સખત અથવા કઠોર સપાટી પર નોંધાયેલી લેખિત સામગ્રીના અભ્યાસ સાથે વ્યવહાર કરે છે. આમાં, પ્રાચીન માનવ સંસ્કૃતિ સાથે સંબંધિત પુરાલેખોનો અભ્યાસ કરીને ભૂતકાળને સમજવામાં આવે છે. એક રીતે, એપિગ્રાફિસ્ટ એ પ્રાચીન ભાષાઓ અને શિલાલેખોથી ભરેલી ચિહ્નોની રહસ્યમય દુનિયામાં એક કલાકાર છે, જે પથ્થર, તાંબાની ચાદર અને લાકડા પર લખેલી હસ્તપ્રતો શોધવા અને સમજવાનું કામ કરે છે.

એપિગ્રાફ્સને ઇતિહાસના સૌથી અધિકૃત દસ્તાવેજો ગણવામાં આવે છે, કારણ કે તેમાં ઐતિહાસિક ઘટનાઓ વિશે સચોટ માહિતી હોય છે. એપિગ્રાફિસ્ટ્સ એપિગ્રાફ ગ્રંથોની ચોકસાઈની ખાતરી કરવા માટે ઐતિહાસિક દસ્તાવેજોનો વ્યાપકપણે અભ્યાસ કરે છે.

કારકિર્દીની સંભાવનાઓ

એક વ્યાવસાયિક એપિગ્રાફિસ્ટ તરીકે પ્રાચીન શિલાલેખોનો અભ્યાસ-વિશ્લેષણ કરે છે અને સમાજ અને દેશને ભૂતકાળ વિશે મહત્વપૂર્ણ માહિતી આપવામાં મદદ કરે છે. તેમના સમયમાં ભાષાઓના વિકાસના તબક્કાઓ પર નજર રાખવા ઉપરાંત, તેઓ આગામી પેઢીઓ માટે બદલાતી લિપિઓ પર પણ નજર રાખે છે.

ભૂતકાળની હસ્તપ્રતો અને ભૂતકાળની વિવિધ શિલાલેખોને ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે સાચવીને વર્તમાન સાથે ભૂતકાળની તુલના કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. શિલાલેખ, હસ્તપ્રતો વગેરે જેવા ભૂતકાળના ખજાનાને જાણવા અને સાચવવાની તીવ્ર ઈચ્છા ધરાવતા લોકો માટે એપિગ્રાફિસ્ટ હવે એક લાભદાયી અને પડકારજનક કારકિર્દી વિકલ્પ છે.

ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ એ ભારતમાં આર્કાઇવ્સની શોધ, તપાસ અને જાળવણી માટે જવાબદાર સંસ્થા છે. ASI ની એપિગ્રાફી શાખા ઉપરાંત, વિવિધ રાજ્ય સરકારો પાસે પુરાતત્વ વિભાગો પણ છે જ્યાં એપિગ્રાફિસ્ટની ઘણી જગ્યાઓ છે. દેશના તમામ મુખ્ય સંગ્રહાલયોમાં ક્યુરેટર, કીપર, ડેપ્યુટી કીપર, ગેલેરી આસિસ્ટન્ટ વગેરેની જગ્યાઓ છે, જેના માટે એપિગ્રાફિસ્ટની જરૂર છે. આ રીતે એપિગ્રાફિસ્ટને સરકારી સંસ્થાઓમાં કામ કરવાની તક મળે છે. UPSC, ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ દ્વારા આયોજિત સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ દ્વારા ઉમેદવારોની ભરતી કરવામાં આવે છે.

શૈક્ષણિક લાયકાત

એપિગ્રાફિસ્ટ બનવાની ઈચ્છા ધરાવતા ઉમેદવારો પાસે ઇતિહાસ, કલા ઇતિહાસ, પુરાતત્વ, એપિગ્રાફી અથવા અન્ય કોઈપણ સંબંધિત વિષયમાં ઓછામાં ઓછી સ્નાતકની ડિગ્રી અથવા સમકક્ષ ડિપ્લોમા/પીજી ડિપ્લોમા હોવો આવશ્યક છે. ઘણી સંસ્થાઓ એપિગ્રાફીમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ ડિપ્લોમા કોર્સ ઓફર કરે છે જે પસંદગી માટે વધારાની લાયકાત બની શકે છે.

એપિગ્રાફિસ્ટ પગાર

સમગ્ર વિશ્વમાં એપિગ્રાફિસ્ટની માંગ છે પરંતુ કુશળ વ્યાવસાયિકોની સંખ્યા મર્યાદિત છે. આ કારણે, એપિગ્રાફિસ્ટને સારો પગાર મળે છે. તમારી કારકિર્દીની શરૂઆતમાં તમને સરેરાશ રૂ. 35,000 થી રૂ. 50,000 પ્રતિ મહિને મળી શકે છે. જ્યારે અનુભવી અને લાયકાત ધરાવતા વ્યાવસાયિકો ઉચ્ચ પગાર પેકેજની માંગ કરી શકે છે. સરકારી સંસ્થાઓમાં એપિગ્રાફિસ્ટને રૂ. 35,000 થી 55,000 સુધીનો પગાર અને અન્ય સુવિધાઓ મળે છે.

મુખ્ય સંસ્થાઓ

આંધ્ર યુનિવર્સિટી, વિશાખાપટ્ટનમ
અવધેશ પ્રતાપ સિંહ યુનિવર્સિટી, રીવા
બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટી, વારાણસી
ડેક્કન કોલેજ અનુસ્નાતક અને સંશોધન સંસ્થા, પુણે
જીવાજી યુનિવર્સિટી, ગ્વાલિયર
કુરુક્ષેત્ર યુનિવર્સિટી, કુરુક્ષેત્ર
મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટી, બરોડા
પંજાબ યુનિવર્સિટી, ચંદીગઢ

અન્ય સંબંધિત સંસ્થાઓ

ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ, જનપથ, નવી દિલ્હી (www.asi.nic.in)
નેશનલ આર્કાઈવ્સ ઓફ ઈન્ડિયા, જનપથ, નવી દિલ્હી (www.nationalarchives.nic.in)
ભારતીય ઐતિહાસિક સંશોધન પરિષદ, નવી દિલ્હી (www.ichrindia.org)

આ પણ વાંચો: BRO Recruitment 2021: બોર્ડર રોડ ઓર્ગેનાઈઝેશનમાં અનેક જગ્યાઓ માટે ભરતી, અહીં જાણો વિગત

આ પણ વાંચો: નેશનલ ટેલેન્ટ સર્ચની મદદથી વિદ્યાર્થીઓને મળે છે PHD સુધીની સ્કોલરશિપ, જાણો કોણ લઈ શકે છે આ લાભ ?