Income Tax Rules : મકાનનું વેચાણ કરશો તો પણ ભરવો પડશે ટેક્સ, જાણો કેવી રીતે કરવી ગણતરી

જો કરદાતાએ(Tax Payer) મિલકતનું વેચાણ કર્યું હોય તો તેના મૂડી લાભની ગણતરી કરતી વખતે પરિસ્થિતિ મુશ્કેલ બની શકે છે. આવી સ્થિતિમાં તે જાણવું જરૂરી બની જાય છે કે ઘરના વેચાણ પર ટેક્સ કેવી રીતે ગણવામાં આવે છે અને તેમાં મળેલી રકમની ગણતરી કઈ રીતે કરવી. મિલકતના વેચાણ પર કેપિટલ ગેઈન હેઠળ ટેક્સની ગણતરી કરવામાં આવે છે. તે લાંબા ગાળાના અથવા ટૂંકા ગાળાના લાભો હોઈ શકે છે. જો તમે ઘરને ત્રણ વર્ષ સુધી હોલ્ડ કર્યા પછી વેચશો તો લાંબા ગાળાના લાભ પર ટેક્સ લાગશે. જો ઘર ત્રણ વર્ષ પહેલાં વેચવામાં આવે છે તો ટૂંકા ગાળાના લાભનો નિયમ લાગુ થશે.

કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ ક્યારે ભરવો?

આવકવેરા અધિનિયમ જણાવે છે કે કોઈપણ પ્રકારની મૂડી સંપત્તિ જેમ કે મકાનના વેચાણ પર નુકસાન અથવા નફો મિલકતના માલિક દ્વારા કર ચૂકવવો પડશે. આ ચોક્કસ પ્રકારનો કર કેપિટલ ગેઈન હેઠળ આવે છે. કેપિટલ ગેઇન્સ પર ચૂકવવામાં આવતા ટેક્સને કેપિટલ ગેઇન્સ ટેક્સ કહેવામાં આવે છે. જો તમે ખોટ પર ટેક્સ ચૂકવતા હોય તો તેને મૂડી નુકશાન કહેવાય છે. હવે ચાલો જાણીએ કે ઘરના વેચાણ પર કેપિટલ ગેઇનની ગણતરી કેવી રીતે કરવી. તેને અલગ અલગ રીતે સમજી શકાય છે.

પ્રથમ ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભો છે. જો મકાન ખરીદીની તારીખથી ત્રણ વર્ષની અંદર વેચવામાં આવે અને વેચાણ પર મળેલા નફાને ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ તરીકે ગણવામાં આવશે. આ લાભ તમારી આવકનો ભાગ હશે અને ટેક્સની ગણતરી તમારા ટેક્સ સ્લેબ પ્રમાણે કરવામાં આવશે.

બીજો લાંબા ગાળાનો મૂડી લાભ છે. ઘર ખરીદ્યાના ત્રણ વર્ષ પછી તે વેચવામાં આવે છે અને વેચાણમાંથી નફા પર જે કર લાદવામાં આવે છે તેને લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ કહેવાય છે. વેચાણથી થતા નફા પર 20 ટકાના દરે ટેક્સ લાગશે. જો કે, આ કિસ્સામાં તમે ટેક્સ મુક્તિ માટે દાવો કરી શકો છો. ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભમાં આ મુક્તિ ઉપલબ્ધ નથી.

હોમ લોન પર ટેક્સ છૂટનો નિયમ

ધારો કે તમે હોમ લોન લઈને ઘર ખરીદ્યું અને તેને 5 વર્ષમાં વેચી દીધું, તો તમને જે ટેક્સ બેનિફિટ મળશે તે પરત લેવામાં આવશે. વ્યાજ  રિફંડ કરવામાં આવશે. કલમ 80C હેઠળ તમે જે મુક્તિ મેળવી રહ્યા છો અથવા મેળવી છે તે બધી જ છૂટ પાછી લેવામાં આવશે. પાછલા વર્ષમાં કલમ 80C હેઠળ મેળવેલી તમામ કરમુક્તિઓ જે વર્ષમાં મકાન વેચવામાં આવશે તે વર્ષમાં તમારી આવકનો ભાગ બની જશે. ત્યારપછી તે મુજબ ટેક્સની ગણતરી કરવામાં આવશે.

હવે જો તમે બીજા મકાનમાં રોકાણ કર્યું છે તો તે પણ ફાયદાકારક બની શકે છે. લાંબા ગાળાના મૂડી લાભો પર કર મુક્તિ મેળવવા માટે તમે કલમ 54 નિયમનો સંદર્ભ લઈ શકો છો. આ વિભાગ રહેણાંક મિલકતના વેચાણ પર કર મુક્તિના લાભ સાથે વ્યવહાર કરે છે. આ કર મુક્તિ ત્યારે જ મળી શકે છે જ્યારે એક મકાનના વેચાણના નાણાં નિર્ધારિત સમયની અંદર બીજું મકાન ખરીદે છે. લાંબા ગાળાના મૂડી લાભો પર કર મુક્તિનો લાભ બીજા મકાનની ખરીદી પર ઉપલબ્ધ છે. જો કે, ટેક્સ મુક્તિ મેળવવા માટે વ્યક્તિએ એક મકાન વેચ્યા પછી માત્ર એક જ મકાન ખરીદવું પડશે.