8th Pay Commission થી સરકારી કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોની વધશે મુશ્કેલી ? જાણો કારણ

જાન્યુઆરી 2025ની જાહેરાત પછી, DA હાલમાં મૂળ પગારના 55 ટકા છે. તેથી, ધારો કે કર્મચારીનો મૂળ પગાર 20,000 રૂપિયા પ્રતિ માસ છે, તો તેમનો DA 11,000 રૂપિયા થશે. 8મા પગાર પંચનો અમલ જાન્યુઆરી 2026 થી થવા જઈ રહ્યો છે. ચાલો તમને એ પણ જણાવીએ કે આ અંગે કયા પ્રકારનો અહેવાલ બહાર આવ્યો છે.

Sagar Solanki | Updated on: Jul 26, 2025 | 7:30 AM

33 લાખથી વધુ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને 66 લાખથી વધુ પેન્શનરો, જેઓ 8મા પગાર પંચના અમલીકરણની આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે, જો તેઓ તેમના પગાર અને પેન્શનમાં નોંધપાત્ર વધારાની અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે, તો તેઓ થોડા નિરાશ થઈ શકે છે. કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, 8મા પગાર પંચ માટે ફિટમેન્ટ ફેક્ટર 1.8 જેટલો ઓછો હોઈ શકે છે, જેના પરિણામે વાસ્તવિક પગારમાં માત્ર 13 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે.

એમ્બિટ કેપિટલના અગાઉના અહેવાલમાં જણાવાયું હતું કે ડિસેમ્બર 2025 માં સમાપ્ત થતા વર્તમાન 7મા પગાર પંચના પરિણામે 2016 થી અમલમાં આવતા ભથ્થાં સિવાય 14.3 ટકાનો પગાર વધારો થયો છે, જે આગામી 8મા પગાર પંચ માટે અપેક્ષિત વધારા કરતા હજુ પણ વધારે છે. 8મા પગાર પંચથી કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોના પગારમાં નોંધપાત્ર વધારો કેમ નહીં થાય અને તે ક્યારે લાગુ થવાની શક્યતા છે? ચાલો સમજવાનો પ્રયાસ કરીએ.

ફિટમેન્ટ ફેક્ટર પગાર અને પેન્શનને કેવી રીતે અસર કરે છે?

કોટક ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝ દ્વારા “8મા પગાર પંચ: એક વખતનો વધારો… થોડા સમય પછી” શીર્ષક ધરાવતા અહેવાલમાં ફિટમેન્ટ ફેક્ટર લગભગ 1.8 ની અપેક્ષા રાખવામાં આવી છે. કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓના પગાર અથવા પેન્શનમાં વાસ્તવિક વધારો સંપૂર્ણપણે આ ‘ફિટમેન્ટ ફેક્ટર’ અથવા કમિશન દ્વારા ભલામણ કરાયેલા બહુવિધ પર આધારિત છે.

ફિટમેન્ટ ફેક્ટરનો ઉપયોગ કર્મચારીના નવા મૂળભૂત પગારની ગણતરી કરવા માટે તેના/તેણીના હાલના મૂળભૂત પગારના આધારે થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, 7મા પગાર પંચે 2.57 નો ફિટમેન્ટ ફેક્ટર નક્કી કર્યો હતો, જેનાથી કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓનો માસિક લઘુત્તમ મૂળ પગાર 7,000 રૂપિયાથી વધીને 18,000 રૂપિયા થયો હતો.

જોકે, એ સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે કે 2.57 ના ફિટમેન્ટ ફેક્ટરનો અર્થ એ નથી કે કુલ પગાર 2.57 ગણો વધશે. આ ફિટમેન્ટ ફેક્ટર ફક્ત મૂળ પગાર પર લાગુ પડે છે, જેનાથી તેમાં વધારો થાય છે. તેઓ કહે છે કે કર્મચારી સંગઠનો, ખાસ કરીને રાષ્ટ્રીય પરિષદ-જેસીએમના કર્મચારી પક્ષે, પ્રસ્તાવિત કાપનો ઔપચારિક વિરોધ કર્યો છે અને કહ્યું છે કે આ પ્રકારનું પગલું અસમાન અને નિરાશાજનક હશે, ખાસ કરીને વધતી જતી ફુગાવાને ધ્યાનમાં રાખીને.

કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીના પગારમાં શું જાય છે?

સરકારી કર્મચારીના કેટલાક મુખ્ય પરિબળો છે. મૂળભૂત પગાર, જે પગારનો મુખ્ય ઘટક છે અને જેના પર ફિટમેન્ટ ફેક્ટર લાગુ પડે છે. DA અથવા મોંઘવારી ભથ્થું, સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલ દ્વિવાર્ષિક ગોઠવણ છે જે કર્મચારીઓને તેમની કુલ આવક પર ફુગાવાની અસર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે દર વર્ષે જાન્યુઆરી અને જુલાઈમાં સુધારવામાં આવે છે.

જાન્યુઆરી 2025 ની જાહેરાત પછી, DA હાલમાં મૂળ પગારના 55 ટકા છે. તેથી, ધારો કે કર્મચારીનો મૂળ પગાર 20,000 રૂપિયા પ્રતિ માસ છે, તો તેમનો DA 11,000 રૂપિયા થશે. ઘર ભાડું ભથ્થું મૂળ પગારનો એક ટકા HRA (હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ) માટે પણ અલગ રાખવામાં આવે છે, જે ભાડા ખર્ચ અને પરિવહન ભથ્થાને આવરી લે છે. આ રકમ તમારા પગારધોરણ અને તમારા શહેર પર આધાર રાખીને એક નિશ્ચિત રકમ છે.

8મા પગારપંચનો અમલ ક્યારે થવાની શક્યતા છે?

જાન્યુઆરી 2025 માં 8મા કેન્દ્રીય પગારપંચની જાહેરાત સાથે પ્રક્રિયા શરૂ થઈ હતી, પરંતુ તેના અધ્યક્ષની નિમણૂક અને તેના કાર્યક્ષેત્રને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં કોઈ પ્રગતિ થઈ નથી. કોટક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સામાન્ય પ્રક્રિયા કેન્દ્રીય પગારપંચ (CPC) ની રચના કરવાની છે, જે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓ, કર્મચારી સંગઠનોના પ્રતિનિધિઓ અને પેન્શનરો, નિષ્ણાતો વગેરે સાથે પરામર્શ કરશે.

પરામર્શ પછી, કેન્દ્રીય પગારપંચ (CPC) તેનો અહેવાલ અને ભલામણો સરકારને સુપરત કરશે. ભલામણોને લાગુ કરવા માટે સરકાર કેબિનેટની મંજૂરી લેશે. વિલંબ છતાં, 8મા પગાર પંચની ભલામણો જાન્યુઆરી 2026 થી અમલમાં આવશે. તેથી, ભલામણોને લાગુ કરવામાં જેટલો વિલંબ થશે, કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને બાકી ચૂકવણી એટલી જ વધુ થશે.