Ganesh Chaturthi 2023 : શા માટે ગણેશને માનવામાં આવે છે પ્રથમ પૂજનીય, જાણો પૌરાણિક કથા
ભાદરવા મહિનાની શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિને ગણેશ જન્મોત્સવ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ તારીખ 19 સપ્ટેમ્બરે આવી રહી છે. આ સાથે 10 દિવસનો ગણેશ ઉત્સવ પણ શરૂ થશે જે અનંત ચતુર્દશીના રોજ સમાપ્ત થશે. ગણેશ ઉત્સવ દરમિયાન,લોકો ઘરમાં બાપ્પાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે અને 10 દિવસ સુધી તેમની સંપૂર્ણ વિધિ સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગણપતિ આ 10 દિવસ પૃથ્વી પર રહે છે અને તેમના ભક્તોના કષ્ટો દૂર કરે છે.
હિંદુ ધર્મના સૌથી મોટા તહેવારોમાંના એક ગણેશ ચતુર્થી(Ganesh Chaturthi 2023)ની ગણા થાય છે અને આ તહેવારને આડે હવે થોડો જ સમય બાકી છે. ભાદરવા મહિનાની શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિને ગણેશ જન્મોત્સવ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ તારીખ 19 સપ્ટેમ્બરે આવી રહી છે. આ સાથે 10 દિવસનો ગણેશ ઉત્સવ પણ શરૂ થશે જે અનંત ચતુર્દશીના રોજ સમાપ્ત થશે. ગણેશ ઉત્સવ દરમિયાન,લોકો ઘરમાં બાપ્પાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે અને 10 દિવસ સુધી તેમની સંપૂર્ણ વિધિ સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગણપતિ આ 10 દિવસ પૃથ્વી પર રહે છે અને તેમના ભક્તોના કષ્ટો દૂર કરે છે.
બાપ્પાની ભક્તિમાં લીન ભક્તો તેમનું સ્વાગત કરવામાં કોઈ કસર છોડતા નથી અને 10 દિવસ સુધી ગણેશ ઉત્સવની ધામધૂમથી ઉજવણી કરે છે. મહારાષ્ટ્રમાં ગણેશ ઉત્સવનો ખાસ ધામધૂમ અને શો જોવા મળે છે. અહીં મોટા મોટા પંડાલો લગાવવામાં આવ્યા છે અને દૂર-દૂરથી ભક્તો બાપ્પાના દર્શન કરવા આવે છે.
પ્રથમ પૂજનીય દેવતા ભગવાન ગણેશ
હિંદુ ધર્મમાં, ભગવાન ગણેશને પ્રથમ પૂજ્ય દેવતાનું સ્થાન મળ્યું છે. ભગવાન ગણેશના આશીર્વાદ વિના કોઈપણ શુભ કાર્ય પૂર્ણ માનવામાં આવતું નથી. ભગવાન ગણેશને જ્ઞાન, બુદ્ધિ અને સુખ અને સમૃદ્ધિના દેવતા માનવામાં આવે છે. તેમના આશીર્વાદથી જીવનની તમામ મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે અને જીવનમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે. કોઈપણ શુભ કાર્ય શરૂ કરતા પહેલા માત્ર ગણપતિ બાપ્પાનું જ ધ્યાન કરવામાં આવે છે. પરંતુ આનું કારણ શું છે? ચાલો જાણીએ કે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના પ્રિય પુત્ર ગણેશને શા માટે પ્રથમ પૂજનીય દેવતાનું સ્થાન મળ્યું છે.
ખરેખર, આની પાછળ એક પૌરાણિક કથા છે. એવું કહેવાય છે કે એક વખત બધા દેવતાઓ વચ્ચે વિવાદ થયો કે પ્રથમ પૂજાપાત્ર દેવતા કોને બનાવવા જોઈએ. બધા દેવતાઓ પોતાને શ્રેષ્ઠ જાહેર કરવા લાગ્યા. જ્યારે નારદજીએ જોયું કે વિવાદનો અંત આવતો નથી, ત્યારે તેમણે આ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવા માટે ભગવાન શિવનું શરણ લેવાની સલાહ આપી. જ્યારે બધા દેવતાઓ ભગવાન શિવ પાસે પહોંચ્યા તો તેમણે આ વિવાદને ઉકેલવા માટે એક યોજના વિચારી. તેણે તમામ દેવતાઓને કહ્યું કે જે કોઈ તેના વાહન પર આખા બ્રહ્માંડની પરિક્રમા કરે છે અને તેની પાસે સૌથી પહેલા જે પહોંચે છે, પૃથ્વી પર તેની સૌથી પહેલા પૂજા કરવામાં આવશે.
ભગવાન ગણેશે તેમના માતા-પિતાની પ્રદક્ષિણા કરી
આ સાંભળીને બધા દેવતાઓ પોતપોતાના વાહનો પર બેસીને બ્રહ્માંડની આસપાસ ફરવા નીકળ્યા. આ દોડમાં ભગવાન ગણેશ પણ સામેલ હતા. પરંતુ બ્રહ્માંડની આસપાસ ફરવાને બદલે, તે તેના માતા-પિતા એટલે કે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની આસપાસ 7 વખત પ્રદક્ષિણા કરી અને હાથ જોડીને ઉભા રહ્યો. જ્યારે બધા દેવતાઓ બ્રહ્માંડની પ્રદક્ષિણા કરી અને ભગવાન શિવ પાસે પહોંચ્યા, ત્યારે તેઓએ ગણેશને ત્યાં ઊભેલા જોયા. આ પછી ભગવાન શિવે ગણેશજીને વિજેતા જાહેર કર્યા.
આ જોઈને બધા દેવતાઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા કે બ્રહ્માંડની પરિક્રમા તેમણે કરી અને ગણેશજીને વિજેતા કેમ જાહેર કરવામાં આવ્યા? આના પર ભગવાન શિવે સમજાવ્યું કે સમગ્ર બ્રહ્માંડમાં માતા-પિતાનું સ્થાન સર્વોચ્ચ છે, ગણેશ માતા-પિતાની આસપાસ 7 વખત પરિક્રમા કરી ચૂક્યા છે. આવી સ્થિતિમાં ભગવાન ગણેશને વિજયી જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. ભગવાન શિવના આ નિર્ણય સાથે તમામ દેવતાઓ સંમત થયા, ત્યારપછી ભગવાન ગણેશને પ્રથમ પૂજાય દેવતાનું સ્થાન મળ્યું.
નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થાઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.
