ચંદ્રયાન 3: ઈસરોના તાજમાં વધુ એક પીંછુ ઉમેરાયું, ચંદ્રયાનનો એક ભાગ પૃથ્વી પર ફર્યો પરત

ભારત માત્ર ચંદ્ર પર અવકાશયાન મોકલવા પૂરતું નહીં પણ તેને પૃથ્વી પર પાછું પણ લાવી શકે છે. ઈસરોએ આ કરી બતાવ્યુ છે. ISRO એ  સોમવારે ચંદ્ર મિશનમાં નવી સફળતા હાંસલ કરી છે. ISROએ ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાંથી મોકલેલા ચંદ્રયાન-3 પ્રોપલ્શન મોડ્યુલને પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પાછું લાવ્યું.

આ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલન વડે વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્ર પર પહોંચ્યું. વિક્રમના લેંડિંગ બાદ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ લાંબા સમય સુધી ચંદ્રની પરિક્રમા કરી રહ્યું હતું. મિશનમાં સફળ થયા બાદ વૈજ્ઞાનિકો ચંદ્રયાન-3ના આ ભાગને પૃથ્વીની નજીક લાવ્યા છે.

પ્રથમ સફળ ચંદ્રયાન લેંડિંગ બાદ વિક્રમના લેન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર ઉડાન ભરી. જોકે ઈસરોએ શરૂઆતમાં પરીક્ષણનું આયોજન કર્યું ન હતું, પરંતુ તે ઈસરોની મોટી સિદ્ધિ હતી. કારણ કે આ પરીક્ષણોમાં સ્પેસક્રાફ્ટના એન્જિનને ફરીથી શરૂ કરવાની અને ચંદ્ર પર અન્ય સાધનોને નિયંત્રિત કરવાની ઈસરોની ક્ષમતા સ્પષ્ટ થઈ ગઈ હતી.

પ્રોપલ્શન મોડ્યુલને પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પાછું લાવવું એ ઈસરોની સફળતાના તાજમાં બીજું પીંછું છે. આ ટેસ્ટના ફાયદા શું છે? ઈસરોએ બતાવ્યું છે કે ભારત માત્ર ચંદ્ર પર અવકાશયાન મોકલી શકતું નથી, પણ જરૂર પડ્યે અવકાશયાનને પૃથ્વી પર પાછું પણ લાવી શકે છે. એવું કહી શકાય કે ભવિષ્યમાં ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકો ચંદ્ર પરથી સેમ્પલ લઈને પરત ફરવાના મિશન અંગે નિર્ણય આપશે. જો કે, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ પૃથ્વી પર પાછા ફરવાનો પ્રયાસ કરશે કે કેમ તે હજુ સ્પષ્ટ નથી.

ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીકના સ્થાન પર સોફ્ટ લેન્ડિંગના ઉદ્દેશ્ય સાથે આ વર્ષે 14 જુલાઈએ ચંદ્ર માટે રવાના થયું હતું. 23મી ઓગસ્ટ એક ઐતિહાસિક દિવસ હતો. ભારતીય અવકાશયાન ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય ક્ષેત્રમાં ઉતરનાર પ્રથમ દેશ બન્યું છે. ચંદ્ર પર ઉતરવાનું લક્ષ્ય હાંસલ કર્યા પછી, વૈજ્ઞાનિકોએ જોયું કે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલમાં ઘણું બળતણ બાકી છે.

ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોએ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલના જીવનને લંબાવવા માટે આ વધારાના ઈંધણનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. તેઓ ભવિષ્યના ચંદ્ર મિશન માટે બચેલા બળતણનો ઉપયોગ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. ત્યારબાદ વૈજ્ઞાનિકોએ ચંદ્રથી પૃથ્વી પર પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ પરત કરવા માટે તેના માર્ગને કાળજીપૂર્વક બદલવાની યોજના બનાવી. ચંદ્ર અથવા પૃથ્વીના જિયો બેલ્ટ સાથે અથડામણ ટાળવા માટે ઘણી સાવચેતી રાખવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : શું ચીનથી આવ્યો ન્યુમોનિયા? AIIMSમાં દાખલ થયા દર્દીઓ? જાણો સરકારે શું કર્યો મોટો ખુલાસો

ઈસરોએ કહ્યું કે પ્રોપલ્શન મોડ્યુલને પૃથ્વી પર પરત કરવાની પ્રક્રિયા નવેમ્બરમાં શરૂ થઈ હતી. ચંદ્ર ભ્રમણકક્ષામાં ચાર પરિક્રમા કર્યા પછી, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ 10 નવેમ્બરના રોજ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં ખસેડવામાં આવ્યું. તે 22 નવેમ્બરે પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યું હતું. હવે આ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષા છે. ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ કૃત્રિમ ઉપગ્રહો સાથે અથડાવાની કોઈ શક્યતા નથી.