પદ્મ એવોર્ડથી સન્માનિત લોકોને સરકાર કઈ સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે? શું ઈનામમાં રુપિયા પણ મળે છે?
પ્રજાસત્તાક દિવસ (26 જાન્યુઆરી) ની પૂર્વસંધ્યાએ વર્ષ 2025 માટે પદ્મ પુરસ્કારોની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. માહિતી અનુસાર આ માટે દેશભરમાંથી કુલ 139 સેલિબ્રિટીઓની પસંદગી કરવામાં આવી છે. આ યાદીમાં 7 લોકોને પદ્મ વિભૂષણ, 19 લોકોને પદ્મ ભૂષણ અને 113 પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિઓને પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા છે. તેમાં 30 અજાણ્યા હીરોને પણ સ્થાન મળ્યું છે.
જ્યારે કોઈને પદ્મશ્રી, પદ્મ ભૂષણ, પદ્મ વિભૂષણ જેવા કોઈપણ પુરસ્કાર મળે છે, ત્યારે તે તેના પરિવાર, ગામ, જિલ્લા અને રાજ્ય માટે ગર્વની વાત હોય છે. આ સન્માનની જાહેરાત દર વર્ષે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પ્રજાસત્તાક દિવસ (26 જાન્યુઆરી) ના એક દિવસ પહેલા કરવામાં આવે છે. બાદમાં તે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં આયોજિત એક સમારોહમાં આપવામાં આવે છે. આ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રી, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, કેન્દ્રીય મંત્રીઓ સહિત અનેક મહાનુભાવો ભાગ લે છે.
શનિવારે કેન્દ્ર સરકારે વર્ષ 2025 માટે પદ્મ પુરસ્કારોની પણ જાહેરાત કરી છે. આ નાગરિક પુરસ્કારોમાં સાત પદ્મ વિભૂષણ, 19 પદ્મ ભૂષણ અને 113 પદ્મશ્રી પુરસ્કારોનો સમાવેશ થાય છે. શું તમે જાણો છો કે પદ્મ પુરસ્કારોથી સન્માનિત લોકોને કઈ સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે? શું તમને આનાથી કોઈ પૈસા મળે છે?
પદ્મ પુરસ્કારોની શરૂઆત ક્યારે થઈ? : ભારત રત્ન પછી ભારતના સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કારો પદ્મ વિભૂષણ, પદ્મ ભૂષણ અને પદ્મ શ્રી છે. આમાંથી દર વર્ષે સૌથી વધુ પદ્મશ્રી પુરસ્કારો આપવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારત સરકારે 1954માં પદ્મ પુરસ્કારની શરૂઆત કરી હતી. 1955માં તેનું નામ બદલીને પદ્મશ્રી, પદ્મ ભૂષણ અને પદ્મ વિભૂષણ રાખવામાં આવ્યું.
કયા વ્યક્તિત્વોને પદ્મ પુરસ્કાર મળે છે? : આ સન્માન કલા, સાહિત્ય, શિક્ષણ, રમતગમત, દવા, સામાજિક કાર્ય, વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી, નાગરિક સેવા, વ્યવસાય અને ઉદ્યોગ ક્ષેત્રે અસાધારણ કાર્ય કરનારા વ્યક્તિઓને આપવામાં આવે છે. આમાં ડોકટરો અને વૈજ્ઞાનિકો બે એવા લોકો છે જેમને સરકારી સેવામાં હોવા છતાં પણ આ સન્માન આપી શકાય છે.
સન્માનિત લોકોને કઈ સુવિધાઓ મળે છે? : તમને જણાવી દઈએ કે પદ્મ પુરસ્કારથી સન્માનિત વ્યક્તિને રાષ્ટ્રપતિ પ્રમાણપત્ર અને મેડલ આપે છે. પૈસાની વાત કરીએ તો, પદ્મ પુરસ્કારોથી સન્માનિત લોકોને કોઈપણ પ્રકારની નાણાકીય રકમ આપવામાં આવતી નથી. તે ફક્ત એક સન્માન છે. પદ્મશ્રી, પદ્મ ભૂષણ અને પદ્મ વિભૂષણ - ત્રણેય પુરસ્કારોમાં કોઈ પૈસા આપવામાં આવતા નથી. રેલવે કે હવાઈ ભાડામાં કોઈ પણ પ્રકારની છૂટ કે અન્ય કોઈ સુવિધા ઉપલબ્ધ નથી.
સરકાર એવોર્ડ પાછો લઈ શકે છે : માહિતી અનુસાર, આ એવોર્ડ એવો ખિતાબ નથી જેનો સન્માનિત વ્યક્તિ પોતાના નામ સાથે ઉપયોગ કરી શકે. જો કોઈ તેમના નામ સાથે પદ્મ પુરસ્કારનો ઉલ્લેખ કરે છે તો સરકાર તેમની પાસેથી પુરસ્કાર પાછો લઈ શકે છે.
પદ્મ પુરસ્કાર કેવી રીતે મળે છે? : આ માટે સરકાર દર વર્ષે અરજીઓ મંગાવે છે. કોઈપણ જેને લાગે છે કે તેણે ઉલ્લેખિત ક્ષેત્રમાં ઉત્તમ કાર્ય કર્યું છે તે અરજી કરી શકે છે. સરકાર અરજીની તપાસ કરે છે. તેમજ કોઈપણ વ્યક્તિ, સંસ્થા, સાંસદ, ધારાસભ્ય, મંત્રી પણ કોઈના નામની ભલામણ કરી શકે છે. જો કે આ અંગેનો અંતિમ નિર્ણય ભારત સરકાર દ્વારા રચાયેલી સમિતિ દ્વારા લેવામાં આવે છે.
Published On - 7:32 am, Sun, 26 January 25