કાનુની સવાલ: શું ઘરમાં ત્રણથી વધુ કૂતરા રાખવા ગેરકાયદેસર છે? ભારતમાં પાલતુ કૂતરાઓ વિશે કાયદા શું કહે છે તે જાણો
કાનુની સવાલ: ભારતમાં પાલતુ કૂતરાઓની સંખ્યા અંગે લોકોમાં ઘણીવાર મૂંઝવણ હોય છે. ઘણા લોકો માને છે કે એક ફ્લેટમાં ફક્ત એક કૂતરો અને સ્વતંત્ર ઘર (બંગલા) માં વધુમાં વધુ ત્રણ કૂતરા રાખી શકાય છે. પરંતુ શું ખરેખર આવો કોઈ કાયદો છે? ચાલો જાણીએ કે ભારતમાં પાલતુ કૂતરાઓની સંખ્યા અંગે કયા નિયમો અને કાયદાઓ અસ્તિત્વમાં છે અને પ્રાણી પ્રેમીને કયા અધિકારો છે.
વિવિધ શહેરોના નિયમો: જો કે કેટલાક મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનોએ સ્થાનિક સ્તરે નિયમો બનાવ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે બેંગલુરુનું BBMP (બ્રુહત બેંગલુરુ મહાનગર પાલિકે) કહે છે કે એક ફ્લેટમાં એક કૂતરો અને સ્વતંત્ર ઘરમાં વધુમાં વધુ ત્રણ કૂતરો રાખી શકાય છે. બીજી બાજુ મુંબઈ અને લખનઉ જેવા શહેરોમાં કૂતરાઓની સંખ્યા અંગે ભલામણો છે, પરંતુ કોઈ કડક પ્રતિબંધ નથી. હાલમાં દિલ્હીમાં આવી કોઈ મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી નથી, પરંતુ કૂતરાઓની નોંધણી અને રસીકરણ ફરજિયાત છે.
આ નિયમો ગલુડિયાઓ પર લાગુ પડતા નથી: ઘણી વખત લોકોના ઘરમાં એક જ કૂતરીને અનેક ગલુડિયાઓ જન્મે છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું ગલુડિયાઓને પણ તે સંખ્યામાં ઉમેરવામાં આવશે? નિષ્ણાતોના મતે 8 અઠવાડિયા (2 મહિનાથી) થી ઓછી ઉંમરના ગલુડિયાઓ સામાન્ય રીતે સંખ્યા મર્યાદામાં શામેલ નથી.
કાનૂની અધિકારો અને જવાબદારીઓ: જો કોઈ સોસાયટી કે પાડોશીને પાલતુ કૂતરાઓની સંખ્યા સામે વાંધો હોય તો તમે AWBI માર્ગદર્શિકાનો સંદર્ભ લઈ શકો છો. આ ઉપરાંત એ પણ મહત્વપૂર્ણ છે કે કૂતરાને રસી આપવામાં આવે. તેની પાસે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનનું લાઇસન્સ હોય અને તે આસપાસના લોકોને કોઈપણ પ્રકારની મુશ્કેલી ન પહોંચાડે.
સુપ્રીમ કોર્ટે તેના એક નિર્ણય (પ્રતિભા રાણી વિ. સૂરજ કુમાર, 1985) માં પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે પાલતુ પ્રાણી પાળવું એ વ્યક્તિનો મૂળભૂત અધિકાર છે. જ્યાં સુધી તે અન્ય લોકોને નુકસાન ન પહોંચાડે.
ભારતમાં પાલતુ કૂતરાઓની સંખ્યા અંગે કોઈ રાષ્ટ્રીય કાયદો નથી પરંતુ કેટલાક શહેરોમાં સ્થાનિક નિયમો છે. સામાન્ય રીતે જો તમે ફ્લેટમાં રહેતા હોવ તો એક કૂતરો અને જો તમારી પાસે સ્વતંત્ર ઘર હોય તો 2-3 કૂતરા રાખવા સ્વીકાર્ય માનવામાં આવે છે. જો કે આ ફક્ત ભલામણો છે, કાયદા નથી. તેથી જો તમે જવાબદારીપૂર્વક પાલતુ પ્રાણીઓને પાળો છો તો તમારા પર કોઈ કાનૂની પ્રતિબંધો નથી.
Published On - 1:25 pm, Sat, 7 June 25
