કાનુની સવાલ: પતિ પોતાની પત્નીના ઘરેણા ગિરવે મુકે, પછી છુટાછેડા લે છે, તો પત્ની ઘરેણા માગી શકે?
ભારતીય કાયદામાં જો કોઈ પતિ તેની પત્નીના ઘરેણાં (Stridhan) ગીરવે રાખે છે અથવા તેનો ઉપયોગ કરે છે અને પછી છૂટાછેડા લે છે, તો પત્નીને તેના ઘરેણાં પાછા મેળવવાનો સંપૂર્ણ કાનૂની અધિકાર છે. આ અધિકાર છૂટાછેડા પછી પણ રહે છે, કારણ કે સ્ત્રીધન ફક્ત પત્નીની માલિકીની છે - પતિ કે સાસરિયાઓની નહીં.
લેનડમાર્ક જજમેન્ટ્સ: Pratibha Rani v. Suraj Kumar (1985) SCC- સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો પતિ પત્નીના ઘરેણાંનો કબજો લે છે તો તે વિશ્વાસ ભંગ (કલમ 406 IPC) હેઠળ આવે છે. નિષ્કર્ષ: પતિએ પત્નીને ઘરેણાં પરત કરવા પડશે અથવા તેની કિંમત ચૂકવવી પડશે. Kalyani (Smt) v. State of M.P. (2001): સ્ત્રીધનને પરત કરવામાં વિલંબ અથવા ઇનકાર કરવો એ પણ ગુનો છે, ભલે પતિ-પત્ની સાથે ન રહેતા હોય. Bharatha Matha v. R. Vijaya Renganathan (2010): ચુકાદો: * સુપ્રીમ કોર્ટે ઠરાવ્યું કે છૂટાછેડા પછી પણ સ્ત્રીધન પરત કરવાનો દાવો કરી શકાય છે. છૂટાછેડા પછી પણ પતિ અથવા તેના પરિવારે ઘરેણાં પરત કરવા પડશે.
શું કરી શકાય?: પોલીસમાં FIR દાખલ કરો - કલમ 406, 498A IPC અને દહેજ પ્રતિબંધ કાયદા હેઠળ. મેજિસ્ટ્રેટ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરો - ઘરેલુ હિંસા કાયદા હેઠળ સ્ત્રીધનને પરત મેળવવા માટે. ફેમિલી કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરો - છૂટાછેડાની પ્રક્રિયા દરમિયાન પણ ઘરેણાં પાછા માંગી શકાય છે. Civil Suit for Recovery - જો ઘરેણાંની કિંમત ખૂબ વધારે હોય.
ઘરેણાં અથવા સ્ત્રીધન ફક્ત પત્નીની મિલકત છે. પતિને પત્નીની સંમતિ વિના ઘરેણાં ગીરવે મૂકવાનો કોઈ અધિકાર નથી. છૂટાછેડા પછી પણ પત્ની કાયદેસર રીતે તેના ઘરેણાં પાછા મેળવી શકે છે અથવા તેની કિંમત પતિએ તેમને આપવી જોઈએ.(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Symbolic)
