શું છે વિશેષાધિકારનો ભંગ, જેના કારણે ભાજપના સાંસદ રમેશ બિધુરીની મુશ્કેલીઓ વધી ? ઈન્દિરા ગાંધી પણ જેલમાં જઈ ચૂકી છે
લોકસભામાં બીએસપી સાંસદ દાનિશ અલી વિરુદ્ધ બીજેપી સાંસદ રમેશ બિધુરી દ્વારા અપશબ્દોનો ઉપયોગ કરવાનો મુદ્દાએ જોર પકડ્યુ છે. BSP સહિત વિપક્ષી ગઠબંધન INDIAના નેતાઓ બિધુરી વિરુદ્ધ દાખલો બેસે તેવી કાર્યવાહીની માંગ પર અડગ છે.
સંસદના વિશેષ સત્ર દરમિયાન બીજેપી સાંસદ રમેશ બિધુરીએ બસપા સાંસદ દાનિશ અલી વિરુદ્ધ ઉચ્ચારેલા વાંધાજનક શબ્દોનો વિવાદ વધી રહ્યો છે. દાનિશ અલીની સાથે વિપક્ષી ગઠબંધન INDIAની વિવિધ રાજકીય પાર્ટીઓ પણ બીજેપી સાંસદ વિરુદ્ધ કાર્યવાહીની માંગ પર અડગ છે. દાનિશ અલીએ લોકસભા સ્પીકર ઓમ બિરલાને પત્ર લખીને મામલો વિશેષાધિકાર સમિતિને મોકલવાની વિનંતી કરી છે. પત્રમાં તેણે કહ્યું છે કે તે બિધુરી વિરુદ્ધ કલમ 222, 226 અને 227 હેઠળ નોટિસ આપવા માંગે છે.
યુપીના અમરોહાના બીએસપી સાંસદ બિધુરી દ્વારા સંસદમાં બોલાયેલા અપશબ્દોનો ઉલ્લેખ કરીને લોકસભા અધ્યક્ષને આ મામલો વિશેષાધિકાર સમિતિને મોકલવા અને આ મામલે તપાસનો આદેશ આપવા વિનંતી કરી છે. પત્રમાં દાનિશ અલીએ કહ્યું હતું કે બીજેપી સાંસદ દ્વારા તેમની સામે જે અપશબ્દોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે તેની સામે કાર્યવાહી જરૂરી છે જેથી દેશનું વાતાવરણ વધુ બગડે નહીં.
વાસ્તવમાં, સાંસદોને કેટલાક સંસદીય વિશેષાધિકારો હોય છે અને સંસદનું દરેક ગૃહ તેના વિશેષાધિકારોનું પોતાનું રક્ષક હોય છે. સામાન્ય રીતે, સંસદના ગૃહ અથવા તેની સમિતિઓ અથવા સભ્યો પર અસ્પષ્ટતા દર્શાવતું ભાષણ, સ્પીકરની તેમની ફરજો નિભાવવામાં નિષ્પક્ષતા અથવા ચારિત્ર્ય અંગે પ્રશ્નો ઉઠાવવા, ગૃહમાં સભ્યોના વર્તનની ટીકા કરવી વગેરેને વિશેષાધિકારનો ઉલ્લંઘન ગણવામાં આવે છે.
વિશેષાધિકાર સમિતિ તપાસ કરે છે
હવે જ્યારે સજાની વાત આવે છે તો તેના માટે પણ લોકસભા અધ્યક્ષે સંસદીય પ્રક્રિયાનું પાલન કરવું પડે છે. જો વિશેષાધિકારના ભંગ અથવા તિરસ્કારનો કેસ સીધો જ જોવા મળે છે, તો લોકસભાના અધ્યક્ષ આ બાબતને વિશેષાધિકાર સમિતિને તપાસ માટે મોકલે છે. આ કમિટી મામલાની તપાસ કરે છે અને તમામ પક્ષકારોને સાંભળ્યા બાદ અને સ્પષ્ટતા માંગ્યા બાદ તેના નિષ્કર્ષ પર પહોંચે છે અને પછી જે યોગ્ય છે તેની ભલામણ કરે છે.
ઈન્દિરા ગાંધીને જેલમાં જવું પડ્યું
ભારતીય સંસદીય કાર્યવાહીમાં વિશેષાધિકારના ભંગનો પણ પોતાનો ઇતિહાસ છે. પૂર્વ પીએમ ઈન્દિરા ગાંધીને વિશેષાધિકાર સહિત અન્ય ઘણા કેસમાં જેલમાં જવું પડ્યું હતું. આ તે સમયગાળો હતો જ્યારે દેશમાં કટોકટીનો અંત આવ્યો હતો અને તત્કાલીન ગૃહ પ્રધાન ચૌધરી ચરણ સિંહે ઈન્દિરા ગાંધી વિરુદ્ધ વિશેષાધિકાર ભંગનો પ્રસ્તાવ લાવ્યા હતા. ચૌધરી ચરણસિંહ ઈન્દિરા ગાંધી પર કામમાં અવરોધ, અધિકારીઓને ધમકાવવા અને ખોટા કેસમાં ફસાવીને તેમનું શોષણ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આ કેસમાં ઈન્દિરા ગાંધીને પણ દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા હતા.
