2 વર્ષમાં 50 લાખ ટન વધ્યું તેલીબિયાનું ઉત્પાદન, આમ છતાં કેમ વધી રહ્યા છે ખાદ્ય તેલના ભાવ ?

દેશમાં મોંઘવારીએ ભરડો લીધો છે. ખાદ્યતેલના (Edible oil) ભાવમાં પણ વધારો થયો છે. દેશમાં તેલીબિયાના પાકના ઉત્પાદનમાં (Oilseed production)  માત્ર બે વર્ષમાં જ આશરે 50 લાખ ટનનો વધારો થયો છે. કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર વર્ષ 2018-19માં દેશમાં તેનું ઉત્પાદન 315 લાખ ટન હતું, જ્યારે તે 2020-21 365 લાખ ટન થઇ ગયું છે.

આવી સ્થિતિમાં, મોટો સવાલ એ છે કે તેલીબિયાંના ઉત્પાદનમાં રેકોર્ડ વધારો હોવા છતાં ખાદ્યતેલોના (Edible oil) ભાવ આસમાને કેમ છે ? ઉત્પાદનમાં વધારો થવા છતાં સોયાબીન અને સરસવનો ભાવ ઉચ્ચતર સપાટીએ છે. ઓનલાઇન બજારમાં સોયાબીનના ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ .8,131 સુધી પહોંચ્યા છે.

અખિલ ભારતીય ખાદ્યતેલ ટ્રેડર્સ ફેડરેશનના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ શંકર ઠક્કરના મતે, ખાદ્યતેલોનું સ્થાનિક ઉત્પાદન માત્ર 30 ટકા છે. તેથી ઉત્પાદનમાં વધારો થવા છતાં તે બજારમાં ભાવને નિયંત્રિત કરવામાં અસમર્થ છે. હંમેશાં 70 ટકા ભાગ ભારે હોય છે. તેલના આંતરરાષ્ટ્રીય બજારની અસર અહીંના ભાવને અસર કરે છે. આયાત પર વધુ નિર્ભરતાને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ખાદ્યતેલના કિંમતોમાં ફેરફારને કારણે સ્થાનિક ભાવને પણ અસર કરે છે. પરંતુ આ વખતે ભાવમાં વધારોનું પ્રમાણ ખૂબ જ ઝડપી છે.

માથાદીઠ વપરાશમાં વધારો
ઠક્કરના જણાવ્યા મુજબ ભારતમાં ખાદ્યતેલોની કિંમત આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં નક્કી કરવામાં આવી રહી છે. વસ્તીના કારણે ઘરેલુ માંગમાં વધારો થયો છે. આટલું જ નહીં, માથાદીઠ વપરાશ પણ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. ખાદ્યતેલોની કિંમત આશરે સાત વર્ષ પહેલાં વ્યક્તિ દીઠ 600 ગ્રામ હતી. જે હવે વધીને 900 ગ્રામ થઈ ગઈ છે. અતિશય આહાર અને બહારની બાબતો પર નિર્ભરતાને કારણે આવું બન્યું છે.

તેલીબિયાંના પાકમાં વધારો કરવાની જરૂર છે
કૃષિ નિષ્ણાત બિનોદ આનંદએ જણાવ્યું હતું કે, જ્યાં સુધી આપણે તેલીબિયાંના ઉત્પાદનમાં વધારો નહીં કરીએ ત્યાં સુધી ખેડુતોને ગ્રાહકોને કે ઉપભોક્તાઓને ફાયદો થશે નહીં. ઉત્પાદનમાં વધારો થતાં ખેડુતોની આવક વધશે, આયાત ઓછી થશે અને કિંમતોમાં સંતુલન આવશે, ગ્રાહકોને લાભ થશે.

આ વર્ષે 20 ફેબ્રુઆરીએ યોજાયેલી નીતી આયોગની બેઠકમાં ખુદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ખાદ્યતેલોના (Edible oil) ઓછા ઉત્પાદન અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે કૃષિ દેશ હોવા છતાં ભારતે વાર્ષિક લગભગ 65,000 થી 70,000 કરોડનું ખાદ્ય તેલ આયાત કરવું પડી રહ્યું છે. તેથી તેલીબિયાનું ઉત્પાદન વધારવું જોઈએ. આ માટે રાષ્ટ્રીય તેલીબિયાં મિશન (National Oil Seed Mission) શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. જેના પર પાંચ વર્ષમાં આશરે 19,000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થશે.

આ પણ વાંચો : Face Steam : અઠવાડિયામાં એક વખત નાસ જરુર લો, ચેહરાની અનેક સમસ્યામાંથી છુટકારો મળશે