Breaking News: માતૃભાષાને લઈને CBSEએ નવી ગાઈડલાઈન કરી જાહેર
સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ સેકન્ડરી એજ્યુકેશન (CBSE) એ માતૃભાષામાં અભ્યાસ કરવા અંગે એક નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે, જેમાં જણાવાયું છે કે પૂર્વ-પ્રાથમિકથી ધોરણ 5 સુધીના બાળકોએ તેમની માતૃભાષામાં અભ્યાસ કરવો જોઈએ. કારણ કે બાળકો તેમની માતૃભાષામાં જ ખ્યાલો સૌથી ઝડપથી અને સૌથી ઊંડાણપૂર્વક શીખે છે.
સામાન્ય રીતે એવું જોવા મળે છે કે મોટાભાગની ખાનગી શાળાઓમાં ફક્ત અંગ્રેજી ભાષામાં જ શિક્ષણ આપવામાં આવે છે, માતૃભાષા પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવતું નથી, પરંતુ હવે સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ સેકન્ડરી એજ્યુકેશન એટલે કે CBSE એ આ અંગે એક નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે.
દેશનું સૌથી મોટું સ્કૂલ બોર્ડ
જેમાં CBSE ની તમામ સંલગ્ન શાળાઓને શક્ય તેટલી વહેલી તકે વિદ્યાર્થીઓની માતૃભાષાનો નકશો બનાવવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. હાલમાં દેશભરની CBSE શાળાઓમાં પ્રાથમિક વર્ગોમાં અંગ્રેજી પ્રાથમિક શિક્ષણ ભાષા છે. CBSE દેશનું સૌથી મોટું સ્કૂલ બોર્ડ છે. જેની સાથે 30,000 થી વધુ શાળાઓ જોડાયેલી છે.
પ્રાદેશિક ભાષામાં અભ્યાસ કરવો જોઈએ
CBSE પરિપત્રમાં જણાવાયું છે કે, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 હેઠળ પૂર્વ-પ્રાથમિકથી ધોરણ 2 સુધીના શિક્ષણને “મૂળભૂત તબક્કો” કહેવામાં આવે છે, જેમાં બાળકોએ તેમની માતૃભાષા, માતૃભાષા અથવા પરિચિત પ્રાદેશિક ભાષામાં અભ્યાસ કરવો જોઈએ. આ ભાષા, જેને ‘R1’ કહેવાય છે, આદર્શ રીતે માતૃભાષા હોવી જોઈએ.
પરિપત્રમાં આ જણાવાયું છે
પરિપત્રમાં વધુમાં જણાવાયું છે કે ધોરણ 3 થી 5 ના વિદ્યાર્થીઓ R1 (માતૃભાષા/પરિચિત પ્રાદેશિક ભાષા) માં શીખવાનું ચાલુ રાખી શકે છે અથવા તેમને R1 સિવાયના માધ્યમમાં અભ્યાસ કરવાનો વિકલ્પ આપવામાં આવી શકે છે. જો કે 22 મેના રોજ જાહેર કરાયેલા આ પરિપત્રમાં જણાવાયું છે કે માતૃભાષામાં અભ્યાસ જુલાઈથી શરૂ થઈ શકે છે.
માતૃભાષા આધારિત શિક્ષણ ફરજિયાત બનશે
આ પહેલી વાર છે જ્યારે CBSE એ સંકેત આપ્યો છે કે તે તેની શાળાઓમાં માતૃભાષા આધારિત શિક્ષણ ફરજિયાત બનાવી શકે છે. અત્યાર સુધી, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 અને શાળા શિક્ષણ 2023 હેઠળ, બોર્ડ ફક્ત સલાહકાર પરિપત્રો દ્વારા તેના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપતું હતું.
NEP 2020 શું કહે છે?
હકીકતમાં NEP 2020 અને NCFSE 2023 બંને પ્રારંભિક શિક્ષણમાં ખાસ કરીને 8 વર્ષની ઉંમર સુધીના પાયાના તબક્કામાં માતૃભાષાના ઉપયોગની ભલામણ કરે છે. NCFSE 2023 જણાવે છે કે, ‘બાળકો તેમની માતૃભાષામાં ખ્યાલો સૌથી ઝડપથી અને સૌથી ઊંડાણપૂર્વક શીખે છે, તેથી શિક્ષણનું પ્રાથમિક માધ્યમ બાળકની માતૃભાષા/માતૃભાષા/પરિચિત ભાષા હશે’.
NCF અમલીકરણ સમિતિની રચના ટૂંક સમયમાં કરવામાં આવશે
સીબીએસઈના પરિપત્રમાં બધી શાળાઓને મે મહિનાના અંત સુધીમાં ‘એનસીએફ અમલીકરણ સમિતિ’ બનાવવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ સમિતિ વિદ્યાર્થીઓની માતૃભાષા અને ભાષા સંસાધનોનો નકશો બનાવશે. શાળાઓને લેંગ્વેઝ મેપિંગ એક્સરસાઈઝ શક્ય તેટલી વહેલી તકે પૂર્ણ કરવા માટે પણ કહેવામાં આવ્યું છે.
માણસ દરેક ક્ષણે નવા-નવા અનુભવો મેળવે છે. આ અનુભવો તે બીજાને કહે છે અને નવી વસ્તુઓ શીખવે છે. જે તેના રોજિંદા વર્તનને અસર કરે છે. સાદી ભાષામાં કહીએ તો અંધકાર તરફથી અંજવાળામાં લઈ જતા જ્ઞાનને શિક્ષણ કહેવામાં આવે છે. જેનાથી વ્યક્તિનું જીવન બદલાય છે અને જીવન જીવવાની દિશા મળે છે.
