Mental Health : તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને આપો હંમેશા પ્રાથમિકતા, જાણો કઈ રીતે કેળવશો માનસિક સુસજ્જતા
પ્રાણાયામનો અભ્યાસ તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. આ કસરત દરમિયાન સભાન, ધીમા અને ઊંડા શ્વાસ લેવાથી, તમે માત્ર 5 સેકન્ડમાં આરામનો અનુભવ કરી શકો છો.
જો તમે સ્વસ્થ જીવનશૈલીનું(Healthy Lifestyle ) પાલન કરો છો, તમારા આહારનું (Food )ધ્યાન રાખો છો, તંદુરસ્ત ખોરાક લો છો, નિયમિત કસરત (Exercise)કરો છો તો પણ 8 કલાકની ઊંઘ લો છો, પરંતુ જો તમે તમારા મનમાં શું ચાલી રહ્યું છે તે ઠીક ન કરો તો, તમારા તમામ પ્રયત્નો છતાં, તમારા રોગ મટાડી શકાતો નથી. એટલા માટે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને હંમેશા પ્રાથમિકતા આપવી જરૂરી છે. માનસિક સ્વાસ્થ્યમાં આપણી ભાવનાત્મક, મનોવૈજ્ઞાનિક અને સામાજિક સુખાકારીનો સમાવેશ થાય છે.
આપણે શું અને કેવી રીતે વિચારીએ છીએ, અનુભવીએ છીએ અને જીવનનો સામનો કેવી રીતે કરીએ છીએ તેની અસર આપણા મગજ પર પડે છે. તે આપણે તણાવને કેવી રીતે સંચાલિત કરીએ છીએ તે નિર્ધારિત કરવામાં પણ મદદ કરે છે. બાળપણ અને કિશોરાવસ્થાથી પુખ્તાવસ્થા અને વૃદ્ધાવસ્થા સુધી જીવનના દરેક તબક્કે માનસિક સ્વાસ્થ્ય મહત્વપૂર્ણ છે.
આયુર્વેદિક ડૉક્ટર જણાવે છે કે જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિ ડૉક્ટર પાસે સલાહ માટે જાય છે, પછી તે વજન ઘટાડવા માટે હોય, PCOD, વંધ્યત્વ અથવા સંધિવા, અથવા અનિદ્રા અથવા વાળ ખરવા સંબંધિત કોઈપણ રોગ હોય. હા, વ્યક્તિના તમામ માનસિક રોગો આરોગ્ય પણ તેમની બીમારીને દૂર કરવામાં ભૂમિકા ભજવે છે. આ લેખમાં, અમે તમારી સાથે ડૉક્ટર દીક્ષા દ્વારા સૂચવવામાં આવેલી 5 ટીપ્સ શેર કરી રહ્યા છીએ, જે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરશે.
1. મલ્ટિ-ટાસ્કિંગ કરશો નહીં
તમારા મેઇલમાં ડોકિયું કરવું, ખોરાક ખાતી વખતે અથવા ટીવી જોતી વખતે ફોન પર વાત કરવી, કમ્પ્યુટર પર કામ કરવું અને ફોન કૉલ પર વાત કરવી એ બધું તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં સમજી વિચારીને કામ કરવાનું શરૂ કરો. જ્યારે તમે ખાઓ ત્યારે ખાઓ અને જ્યારે તમે કામ કરો ત્યારે કામ કરો. જમતી વખતે કામ અથવા અન્ય વસ્તુઓના તણાવ વિશે વિચારશો નહીં. એક સમયે એક કામ કરો, તે પૂરું થયા પછી જ બીજું કામ શરૂ કરો. આ વસ્તુઓને સરળ બનાવશે.
2. દરરોજ ઊંડા શ્વાસ લેવાની પ્રેક્ટિસ કરો
પ્રાણાયામનો અભ્યાસ તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. આ કસરત દરમિયાન સભાન, ધીમા અને ઊંડા શ્વાસ લેવાથી, તમે માત્ર 5 સેકન્ડમાં આરામનો અનુભવ કરી શકો છો. જ્યારે તમે બેચેન અનુભવો છો ત્યારે ફક્ત 5 ઊંડા શ્વાસ લો અને તમે કેવું અનુભવો છો તેનું અવલોકન કરો.
3. હર્બલ ટીનું સેવન કરો
કેફીનનો વધુ પડતો વપરાશ ટાળો કારણ કે તે કોર્ટીસોલ સ્પાઇકનું કારણ બને છે જે તમને વધુ બેચેન બનાવી શકે છે. તેના બદલે બ્રાહ્મી, કેમોમાઈલ, ગુલાબ, હિબિસ્કસ, લીંબુ મલમ, ફુદીનો, વરિયાળી, ગુલાબ વગેરે જેવી હર્બલ ટી પીવો.
4. દરરોજ થોડો સમય સૂર્યની સામે બેસો
નિયમિત સૂર્યપ્રકાશ, પ્રકૃતિમાં બહાર નીકળવું અને થોડી હવા મેળવવી એ ઘણી રીતે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. ઉપરાંત, સૂર્યપ્રકાશ વિટામિન ડી પ્રદાન કરે છે, જે તમારી જૈવિક ઘડિયાળને સર્કેડિયન લય સાથે સુમેળ કરીને તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે અજાયબીઓ કરી શકે છે.
5. ગેજેટ્સથી દૂર રહો અને ઊંઘનું શેડ્યૂલ બનાવો
ખાતરી કરો કે તમે સવારે ઉઠ્યાના 1 કલાક પછી અને સૂવાના 1 કલાક પહેલા બધા ગેજેટ્સથી દૂર રહો છો. રાત્રે 10 વાગ્યા પહેલા સૂવાનો પ્રયત્ન કરો. દરરોજ એક જ સમયે સૂઈ જાઓ, આ તમારી ઊંઘની ગુણવત્તામાં સુધારો કરશે જે માનસિક સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં ઘણી મદદ કરે છે.
(વૈધાનિક ચેતવણીઃ આ લેખ માત્ર જાણકારી માટે છે. આનો ઉપયોગ-ઉપચાર કરતા પૂર્વે આપ આપના તબીબ અથવા આ બાબતના તજજ્ઞનો સંપર્ક કરીને જરૂરી પુછપરછ કરશો)