ISRO: આદિત્ય-1થી લઈ ગગનયાન સુધી અંતરિક્ષમાં ભારતના 5 મિશન, જે બદલી નાખશે દુનિયા

Indian space missions: ચંદ્રયાન-3 (Chandrayan 3) સાથે ભારતે ચંદ્ર તરફ પગલાં ભર્યા છે. 14 જુલાઈના રોજ શરૂ કરાયેલ આ મિશન અત્યાર સુધીમાં બે તબક્કા પાર કરી ચૂક્યું છે. તે 23 ઓગસ્ટે ચંદ્ર પર ઉતરવાનું છે, આ અવકાશ ક્ષેત્રે ભારતનું બહુપ્રતીક્ષિત મિશન હતું, જેની સાથે દેશ ઈતિહાસ રચશે અને ચંદ્રને સ્પર્શનાર વિશ્વનો ચોથો દેશ બનશે. ખાસ વાત એ છે કે ચંદ્રયાન-3 પછી આદિત્ય એલ-1થી લઈને ગગનયાન સુધી, ભારત એવા ઘણા સ્પેસ મિશન પર કામ કરી રહ્યું છે જે દુનિયાને બદલવાની તાકાત ધરાવે છે.

1- આદિત્ય L1 (સોલર મિશન)

ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ તરત જ ISRO આદિત્ય L-1 લોન્ચ કરી શકે છે. આ દેશનું પહેલું સૌર મિશન છે, જેમાં સૂર્યનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે. એવું માનવામાં આવે છે કે ISRO આ મિશનને 26 ઓગસ્ટે લોન્ચ કરી શકે છે. હાલમાં, તેના પેલોડ એકીકરણ અને પરીક્ષણનું કામ ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. ઈસરો તરફથી આ મિશન પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન દૂર એલ-1 ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે, જ્યાંથી તે 24 કલાક સૂર્ય પર નજર રાખી શકશે.

2- ગગનયાન

ઈસરોના મહત્વકાંક્ષી મિશનમાં ગગનયાનનું નામ પણ સામેલ છે. આ ભારતનું પ્રથમ માનવયુક્ત મિશન હશે. વાસ્તવમાં ગગનયાન ત્રણ અવકાશ મિશનનું એક જૂથ છે, જેમાં બે મિશન માનવરહિત છે અને એક માનવરહિત મિશન છે. ઈસરો ઝડપથી આ કામમાં વ્યસ્ત છે. મિશનમાં ત્રણ અવકાશયાત્રીઓને મોકલવામાં આવશે, જેમાં એક મહિલા અને બે પુરૂષો હશે.

ગગનયાન પૃથ્વીથી 300થી 400 કિમીની ઊંચાઈએ પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં પરિભ્રમણ કરશે. તેના લોન્ચિંગ સાથે ભારત ચીન, રશિયા અને અમેરિકા જેવા દેશોની યાદીમાં સામેલ થઈ જશે જે પહેલાથી જ અવકાશમાં સફળતાપૂર્વક માનવ મિશન કરી ચૂક્યા છે.

આ પણ વાંચો: GK Quiz : આ દેશમાં માતા-પિતા નથી આપી શકતા પોતાના બાળકનું નામ, કારણ જાણીને ચોંકી જશો

3- શુક્રયાન

શુક્રયાન પર ISRO પણ ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે, તેને શુક્ર પર મોકલવાનું છે. અગાઉ શુક્રયાન આ વર્ષે લોન્ચ થવાનું હતું, પરંતુ કોવિડ રોગચાળાને કારણે અને ચંદ્રયાન-3 અને આદિત્ય એલ-1 મિશનમાં વિલંબને કારણે હવે તેને 2024માં લોન્ચ કરી શકાય છે. જો મિશનમાં વધુ વિલંબ થાય છે તો ISRO તેને 2026 અથવા 2028માં લોન્ચ કરી શકે છે, કારણ કે પૃથ્વી અને શુક્ર દર 19 મહિના પછી એકબીજાની નજીક આવે છે. જો ભારત 2028 સુધીમાં આવું કરે છે તો તે શુક્ર પર જનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બની જશે. અમેરિકા અને યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીએ પણ શુક્ર મિશનની જાહેરાત કરી છે, પરંતુ તેમનું મિશન 2031 સુધી પ્રસ્તાવિત છે.

4- નિસાર મિશન

NISARએ ISRO અને NASAનું સંયુક્ત મિશન છે જે આવતા વર્ષે શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ એક એવો ઉપગ્રહ છે જેને પૃથ્વીની નીચલી કક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે, જે માત્ર 12 દિવસમાં સમગ્ર વિશ્વનો નકશો લઈ લેશે. આ સેટેલાઈટ ત્રણ વર્ષ સુધી કામ કરશે. નિસાર કુલ 2800 કિલોગ્રામનો ઉપગ્રહ છે જે સિન્થેટિક એપરચર રડાર પર કામ કરશે. ISRO અને NASAએ મળીને તેને તૈયાર કર્યું છે.

5- એક્સપોસેટ મિશન

ભારત ટૂંક સમયમાં XpoSat મિશન પણ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે, ઈસરોના વડા એસ. સોમનાથે ભૂતકાળમાં તેના વિશે જણાવ્યું હતું. આ એક મિશન છે જેમાં અવકાશી સ્ત્રોતોની ગતિશીલતાનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે. વર્ષ 2021માં લોન્ચ કરાયેલ ઈમેજિંગ એક્સ-રે પોલેરીમેટ્રી એક્સપ્લોરર પછી આ વિશ્વનું બીજું પોલેરીમેટ્રી મિશન હશે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો આ મિશન બ્લેક હોલ, ન્યુટ્રોન સ્ટાર્સ, ગેલેક્સીના ન્યુક્લિયસ અને અન્ય ખગોળીય ઘટનાઓ વિશે માહિતી પ્રદાન કરશે.

નોલેજના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો