શું ખરેખર ગ્રીન ફટાકડાથી નથી ફેલાતુ પ્રદૂષણ, કેમ તેને ઈકો ફ્રેન્ડલી કહેવાય છે? 

વધતું પ્રદૂષણ એ દિલ્હી અને મુંબઈમાં ચિંતા વધારી રહ્યું છે. આ વચ્ચે સુપ્રીમ કોર્ટે પહેલા જ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે ફટાકડા પર માત્ર દિલ્હી-NCRમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશમાં પ્રતિબંધ રહેશે. અગાઉ 2018માં સુપ્રીમ કોર્ટે બેરિયમ ફટાકડા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. 2019માં કોર્ટે માત્ર ગ્રીન ફટાકડા જ ફોડવા જણાવ્યુ હતું. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે ગ્રીન ફટાકડા કેમ લીલા રંગના હોય છે અને શું તેનાથી પ્રદૂષણ નથી થતું?

મળતી માહિતી મુજબ 2018માં નેશનલ એન્વાયર્નમેન્ટલ એન્જિનિયરિંગ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ (NEERI) દ્વારા ગ્રીન ફટાકડા તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા. તે વૈજ્ઞાનિક અને ઔદ્યોગિક સંશોધન પરિષદનો એક ભાગ ગણવામાં આવે છે.

ગ્રીન ફટાકડા કેટલા ઈકો-ફ્રેન્ડલી છે?

ગ્રીન ફ્તકડાને ઇકો-ફ્રેન્ડલી ફટાકડા પણ કહેવામાં આવે છે, તેનું એક કારણ છે. વાસ્તવમાં, આ ફટાકડા સામાન્ય ફટાકડા કરતાં ઓછો અવાજ કરે છે. ઓછું વાયુ પ્રદૂષણ ફેલાવે છે. પરિણામે, તેઓ પર્યાવરણને એટલું નુકસાન કરતા નથી. હવે ચાલો સમજીએ કે આવું શા માટે થાય છે. આ બનાવટ કઈ રીતે કામ કરે છે.

Web Stories View more

પાકિસ્તાનમાં કામ કરતી હતી ક્રિકેટરની આ સુંદર પત્ની, હવે IPLમાં મળી નોકરી

અક્ષય તૃતીયા પર 23 વર્ષ પછી બનવા જઈ રહ્યો છે આ દુર્લભ સંયોગ, જાણો

ઉનાળા વેકેશનમાં બાળકોને રમાડો આ રમત, શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિ થશે મજબૂત

કેરીના પાનનું પાણી પીવાના ફાયદા જાણી ચોંકી જશો

ગરમીની ઋતુમાં મધ ખાવું જોઈએ કે નહીં? જાણો શું છે સત્ય

બ્લેક આઉટફિટમાં ભાભી 2 નો બોલ્ડ લુક વાયરલ, જુઓ તસવીર

NEERI અનુસાર, સામાન્ય રીતે ગ્રીન ફટાકડામાં વપરાતી વિસ્ફોટક સામગ્રીની માત્રા ખૂબ ઓછા પ્રમાણમા હોય છે. આ સિવાય આ ફટાકડાઓ ફોડવાથી ધુમાડો અને રાખ વધુ માત્રામાં ફેલાતા નથી. જ્યારે આ ફટાકડા ફૂટે છે, ત્યારે આ ફટાકડા માંથી પાણીના કણ છૂટે છે જે ફટાકડા ફૂટયા બાદ ઉડતી ધૂળને વધુ ઊડતી  અટકાવે છે.

પરિણામ અન્ય ફટાકડાઓની સરખામણીમાં પ્રદૂષણ અને ધુમાડાની માત્રામાં ઘટાડો થાય છે. આ રીતે આ ગ્રીન ફટાકડા થી પ્રદૂષણ થતું નથી.

એક અહેવાલ અનુસાર NEERIના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર, ડૉ. રાકેશ કુમાર દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું કે ગ્રીન ફટાકડામાં હાનિકારક રસાયણો નથી હોતા જે પ્રદૂષણ ફેલાવવામાં ભાગ ભજવે. આ ગ્રીન ફટાકડા અન્ય ફટાકડા કરતાં 30 ટકા ઓછો અવાજ કરે છે.

ગ્રીન ફટાકડા 3 પ્રકાર

ગ્રીન ફટાકડા 3 કેટેગરીમાં તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. આને SWAS, SAFAL અને STAR કહેવામાં આવે છે. હવે આપણે સમજીએ કે ત્રણેય વચ્ચે શું તફાવત છે.

SWAS: તેનું પૂરું નામ સેફર વોટર રીલીઝર છે. તેમાં સલ્ફર અને પોટેશિયમ નાઈટ્રેટ નથી. જ્યારે તે ફૂટે છે ત્યારે તે પાણીના બારીક કણો છોડે છે.

STAR: તેને સલામત થર્માઈટ ક્રેકર કહેવામાં આવે છે. તેમાં પોટેશિયમ નાઈટ્રેટ અને સલ્ફર નથી. તે ઓછો અવાજ કરે છે અને હવામાં ખૂબ ઓછા PM કણો છોડે છે.

SAFAL: તેને સેફ મિનિમમ એલ્યુમિનિયમ કહેવામાં આવે છે. તેને તૈયાર કરવા માટે એલ્યુમિનિયમની જગ્યાએ મેગ્નેશિયમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

આ પણ વાંચો : તમારો સ્માર્ટફોન થાય છે વારંવાર હેંગ, તો તેને પળવારમાં ઘરે જ કરો ઠીક, જાણો ઉપાય 

ગ્રીન ફટાકડા કેટલા ઇકો-ફ્રેન્ડલી છે?

પલ્મોનોલોજિસ્ટ ડૉ. સંદીપ સાલ્વી કહે છે કે, સામાન્ય ફટાકડાની સરખામણીએ ગ્રીન ફટાકડામાંથી પીએમ લેવલ 30 ટકા ઓછું છે. ડૉ. સાલ્વી ફટાકડાથી થતા પ્રદૂષણની તપાસ કરતી ટીમનો એક ભાગ છે. તેમનું કહેવું છે કે જ્યારે લોકો ફટાકડા સળગાવે છે ત્યારે નજીકમાં રહેતા લોકો પણ પ્રદૂષણનો ભોગ બને છે. તપાસ દરમિયાન, અમને જાણવા મળ્યું કે એક સ્પાર્કલર બાળવાથી PM 2.5 બાય 5000 માઇક્રોગ્રામ/ક્યુબિક મીટર વધે છે. જ્યારે લીલા ફટાકડાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમાં 30 ટકા સુધીનો ઘટાડો થાય છે. આ રીતે આ ફટાકડા વાયુ પ્રદૂષણ અને અવાજ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.