યુએન ક્લાઈમેટ સમિટમાં ઐતિહાસિક ડીલને મંજૂરી, વિકસિત દેશોને મળશે ‘ફંડ’

શર્મ અલ-શેખ, ઇજિપ્તમાં આંતરરાષ્ટ્રીય આબોહવા પરિષદમાં વાટાઘાટકારોએ રવિવારની શરૂઆતમાં વિકસિત દેશોના કાર્બન પ્રદૂષણને કારણે થતી આત્યંતિક હવામાન ઘટનાઓથી પ્રભાવિત ઓછા વિકસિત દેશોને વળતર આપવા માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ સોદાને મંજૂરી આપી હતી. ભંડોળ બનાવવામાં આવશે, પરંતુ એક વ્યાપક વ્યાપક કરાર બાકી છે. ઉત્સર્જન ઘટાડવાના પ્રયાસો પર મતભેદોને કારણે અટકી. આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર અહીં વાંચો.

ભંડોળને મંજૂર કરવાના નિર્ણય પછી, મંત્રણા 30 મિનિટ માટે અટકાવી દેવામાં આવી હતી જેથી વિવિધ દેશોના પ્રતિનિધિઓ અન્ય પગલાઓનું લખાણ વાંચી શકે જેના પર તેઓ મતદાન કરવાના છે. ભંડોળની રચના એ ઓછા વિકસિત દેશો માટે એક મોટી જીત છે, જે લાંબા સમયથી આબોહવા પરિવર્તનની અસરોનો સામનો કરવા માટે રોકડની માંગ કરી રહ્યા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ક્લાઈમેટ ચેન્જ સંબંધિત આફતોનો સામનો કરી રહેલા ગરીબ દેશો ક્લાઈમેટ એડપ્ટેશન માટે સમૃદ્ધ દેશો પાસેથી પૈસાની માંગણી કરી રહ્યા છે. ગરીબ દેશોનું માનવું છે કે અમીર દેશો જે કાર્બન ઉત્સર્જન કરી રહ્યા છે તેના કારણે હવામાનની સ્થિતિ બગડી છે, તેથી તેમને વળતર મળવું જોઈએ.

’30 વર્ષની સફર સફળ’

“આ રીતે અમારી 30 વર્ષની સફર આખરે આજે ફળીભૂત થઈ છે,” પાકિસ્તાનના આબોહવા પ્રધાન શેરી રહેમાને જણાવ્યું હતું, જેમણે વિશ્વના ગરીબ દેશો માટે વારંવાર વાત કરી છે. તેમના દેશનો ત્રીજો ભાગ આ ઉનાળામાં વિનાશક પૂરથી પ્રભાવિત થયો હતો. માલદીવના પર્યાવરણ પ્રધાન અમીનાથ શૌનાએ શનિવારે ‘ધ એસોસિએટેડ પ્રેસ’ (એપી) ને જણાવ્યું, તેનો અર્થ એ છે કે આપણા જેવા દેશો માટે અમારી પાસે એવા ઉકેલો હશે જેની અમે વકીલાત કરી રહ્યા છીએ.

પર્યાવરણીય થિંક ટેન્ક, વર્લ્ડ રિસોર્સિસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના પ્રમુખ એની દાસગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે: “આ વળતર ભંડોળ ગરીબ પરિવારો માટે જીવનરેખા બની રહેશે જેમના ઘરો નાશ પામ્યા છે, ખેડૂતો જેમના ખેતરો નાશ પામ્યા છે અને ટાપુવાસીઓ કે જેમણે તેમની આજીવિકા ગુમાવી દીધી છે.” પૈતૃક ઘર છોડવાની ફરજ પડી હતી.’ દાસગુપ્તાએ કહ્યું, ‘COP27નું આ સકારાત્મક પરિણામ સંવેદનશીલ દેશો વચ્ચે વિશ્વાસ પુનઃનિર્માણ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.’

ભારતની અપીલમાં તફાવત જોવા મળ્યો

મંત્રણાના અંતિમ સત્રમાં ગયા વર્ષના કરારને બદલવાની ભારતની વિનંતીને લઈને દેશો વચ્ચે મતભેદો જોવા મળ્યા હતા. આ કરાર હેઠળ તેલ અને કુદરતી ગેસનો ઉપયોગ ઘટાડવા માટે તબક્કાવાર કોલસાના અસંતુલિત ઉપયોગને ઘટાડવાની વાત કરવામાં આવી હતી. યુરોપિયન રાષ્ટ્રો અને અન્ય દેશો કરારની આ ભાષાને જાળવી રાખવાનો આગ્રહ કરી રહ્યા છે, પરંતુ સાઉદી અરેબિયા, રશિયા અને નાઈજીરિયા તેને દૂર કરવા માટે આગ્રહ કરી રહ્યા છે. પર્યાવરણીય જૂથ ક્લાઈમેટ એક્શન નેટવર્ક ઈન્ટરનેશનલના હરજીત સિંઘે જણાવ્યું હતું કે નવા ફંડે પ્રદૂષકોને ચેતવણી આપી છે કે તેઓ હવે આબોહવા વિનાશથી બચી શકશે નહીં અને તેમને જવાબદાર ગણવામાં આવશે.