BRICS 2023: આજથી બ્રિક સમિટ, ચીન સાથે આમને-સામને વાત, જાણો ભારત માટે કેમ મહત્વની છે આ બેઠક અને શું છે એજન્ડા
આફ્રિકામાં યોજાનારી બેઠક એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે આ બેઠકમાં ભારત અને ચીન આમને-સામને હશે.આવી સ્થિતિમાં, BRICS 2023 શા માટે ખાસ બનશે, આખી દુનિયાની નજર તેના પર કેમ તેના પર રહેશે, ચાલો સમજીએ.
BRICS 2023: દેશમાં જ્યારે ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડિંગનું કાઉન્ટડાઉન ચાલી રહ્યું છે અને બધાની નજર તેના પર છે. આ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કૂટનીતિની દુનિયામાં એક નવું પગલું ભરવા દક્ષિણ આફ્રિકા પહોંચી રહ્યા છે, જ્યાં બ્રિક્સ સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે. આ લગભગ 3 વર્ષ પછી થઈ રહ્યું છે, જ્યારે બ્રિક્સ દેશોના વડાઓ સામસામે બેસીને ચર્ચા કરશે, કારણ કે અત્યાર સુધી કોરોનાને કારણે બેઠક ઓનલાઈન થઈ રહી હતી. આફ્રિકામાં યોજાનારી બેઠક એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે આ બેઠકમાં ભારત અને ચીન આમને-સામને હશે.આવી સ્થિતિમાં, BRICS 2023 શા માટે ખાસ બનશે, આખી દુનિયાની નજર તેના પર કેમ તેના પર રહેશે, ચાલો સમજીએ.
બ્રિક્સ શું છે ?
વર્ષ 2001માં ગોલ્ડમેન સેકમાં એક પેપર પ્રકાશિત થયું હતું, જેમાં તે સમયના ઉભરતા અર્થશાસ્ત્ર વિશે જણાવવામાં આવ્યું હતું. આમાં BRIC શબ્દનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો અને બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીનના નામ લેવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, આ જૂથ સાથે આવવાની ચળવળ વધુ તીવ્ર બની અને વર્ષ 2006 માં, BRIC જૂથની રચના કરવામાં આવી, વર્ષ 2009 માં, તેની પ્રથમ સમિટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું. વર્ષ 2011માં દક્ષિણ આફ્રિકા આ જૂથમાં આવ્યું અને સાથે જ તેનું નામ બ્રિક્સ થઈ ગયું.
અમેરિકા, જર્મની, જાપાન, બ્રિટન જેવા મોટા દેશો ઉપરાંત જે દેશો અર્થતંત્રની દુનિયામાં આગળ વધી રહ્યા છે અને પશ્ચિમી દેશોની શક્તિને પડકારી રહ્યા છે, તેઓ બ્રિક્સ સમૂહનો ભાગ છે. આ તમામ દેશો G-20નો પણ ભાગ છે, પરંતુ અલગથી પોતાની રણનીતિ પર કામ કરી રહ્યા છે. છેલ્લા લગભગ બે દાયકામાં આ દિશામાં ઘણા પગલાં પણ લેવામાં આવ્યા છે, તેથી જ હવે લગભગ બે દાયકા પછી આ જૂથ વિસ્તરણના માર્ગ પર છે.
વિશ્વમાં લગભગ 40 દેશો એવા છે જેમણે BRICS સમૂહનો ભાગ બનવાની અપીલ કરી છે. આ વખતે કુલ 22 દેશોએ આ માટે સત્તાવાર અરજીઓ પણ આપી છે, BRICS 2023માં આ અરજીઓને મંજૂરી મળી શકે છે. ઈરાન, આર્જેન્ટિના, સાઉદી અરેબિયા, યુએઈ, કઝાકિસ્તાન, બોલિવિયા, ઈન્ડોનેશિયા, ઈજીપ્ત, ક્યુબા, અલ્જેરિયા, કોંગો સહિતના ઘણા દેશો બ્રિક્સમાં જોડાવા માંગે છે, કારણ કે બધા પશ્ચિમી દેશોના પડછાયામાંથી બહાર આવવા માંગે છે અને નવા વેપારમાં આવવા માંગે છે. સિસ્ટમ. છે.
BRICS સમિટ ક્યાં થઈ રહી છે, શું છે એજન્ડા?
આ વખતે દક્ષિણ આફ્રિકામાં બ્રિક્સ (બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન, દક્ષિણ આફ્રિકા)ની બેઠક યોજાઈ રહી છે, જેમાં 22 થી 24 ઓગસ્ટની વચ્ચે પાંચ દેશોના વડાઓ અનેક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર વિચાર કરશે. આ બેઠક સાઉથ આફ્રિકાના સેન્ડટનમાં યોજાશે. કોરોના સમયગાળાને કારણે છેલ્લી ત્રણ બેઠકો ઓનલાઈન થઈ રહી હતી, પરંતુ આ વખતે આ બેઠક સામ-સામે યોજાઈ રહી છે. આ વખતે આ બેઠકના બે મહત્વના એજન્ડા છે, જેમાં બ્રિક્સ જૂથનું વિસ્તરણ અને પોતાની ચલણમાં પોતાની વચ્ચે વેપાર કરવો. ભારત વતી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પણ આ બેઠકમાં ભાગ લેવા માટે દક્ષિણ આફ્રિકા પહોંચી રહ્યા છે.
ભારત માટે આ બેઠક કેમ મહત્વની છે?
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ મહત્વપૂર્ણ બેઠકમાં ભાગ લેવા જઈ રહ્યા છે, ભારત હાલમાં વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા છે. ભારત આ દેશોમાં તેની યુપીઆઈ સિસ્ટમ, રુપે કાર્ડ અને અન્ય ચલણ સંબંધિત વસ્તુઓને સક્રિય કરવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. જો કે આ વખતે આ બેઠક ભારત માટે મહત્વની છે કારણ કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ શકે છે.
મોદી જિનપિંગ આમને સામને
છેલ્લા 2-3 વર્ષથી સરહદ પર ભારત અને ચીન વચ્ચે તણાવ ચાલી રહ્યો છે, ગલવાનમાં બનેલી ઘટના બાદથી LAC પર સ્થિતિ સારી નથી. સેના અને વિદેશ મંત્રાલયના સ્તરે આ વિવાદને ઉકેલવા માટે સતત પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ મોટી સફળતા મળી નથી. આવી સ્થિતિમાં, મોદી અને જિનપિંગ વચ્ચે અહીં મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા થઈ શકે છે, દક્ષિણ આફ્રિકામાં હાજર ચીનના રાજદૂત શેન શિયાઓડોંગે નિવેદન આપ્યું છે કે અમને આશા છે કે બંને દેશ સાથે આવશે અને સીધી વાતચીત કરશે.
બંને દેશોના વડાઓ વચ્ચે લાંબા સમયથી દ્વિપક્ષીય વાતચીત થઈ નથી. ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં ઈન્ડોનેશિયામાં યોજાયેલી G-20 સમિટમાં બંને નેતાઓએ હાથ મિલાવ્યા હતા પરંતુ કોઈ મોટી વાતચીત થઈ શકી ન હતી. આવી સ્થિતિમાં, જો બંને નેતાઓ અહીં મળે છે, તો શું સરહદને લઈને કોઈ વિવાદનો ઉકેલ લાવી શકાય છે અને શું LAC પર હાજર હજારો સૈનિકોને પાછા ખેંચવા માટે કહી શકાય છે.