China Russia Friendship: ચીન અને રશિયાની નિકટતાથી નારાજ અમેરિકા, ડ્રેગનને સજા આપવા માટે એકપક્ષીય પગલાં લઈ શકે છે

તેલ અને ગેસની ખરીદી દ્વારા રશિયાને ચીનનું (China Russia Relations) સમર્થન અમેરિકાની નારાજગી અને અમેરિકી કાર્યવાહીની ધમકીને વેગ આપી રહ્યું છે, પરંતુ યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા માટે ચીન જવાબદાર હોવાના કોઈ સંકેત નથી. રશિયાને લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોમાંથી બચવામાં મદદ કરી રહી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય નિરીક્ષકોએ આ અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યો છે. 27 દેશોના યુરોપિયન યુનિયન (EU)ના નેતાઓએ આ વર્ષના અંત સુધીમાં રશિયન તેલની (Russian Oil Export) મોટાભાગની આયાતને પ્રતિબંધિત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. યુરોપિયન નેતાઓએ સોમવારે રાત્રે રશિયા પાસેથી 90 ટકા તેલની આયાત બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.

આ નિર્ણય આગામી છ મહિનામાં લાગુ કરવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં રશિયા માટે ચીનનું મહત્વ વધુ વધી ગયું છે. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગની સરકારે 24 ફેબ્રુઆરીએ યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા પહેલા જાહેરાત કરી હતી કે રશિયા સાથેની તેમની મિત્રતાને કોઈ સીમા નથી. યુએસ, યુરોપ અને જાપાને સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ગયા વિના રશિયાને બજાર અને વૈશ્વિક બેંકિંગ સિસ્ટમથી અલગ કરી દીધું છે. ચીને આ પ્રતિબંધોને ગેરકાયદે ગણાવ્યા છે.

ભારત-ચીન પ્રતિબંધો છતાં તેલ ખરીદે છે

આ પ્રતિબંધો હોવા છતાં, ચીન, ભારત અને અન્ય ઘણા દેશો રશિયા પાસેથી તેલ અને ગેસ ખરીદી રહ્યા છે, પરંતુ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડેને શીને ચેતવણી આપી છે કે જો તેઓ રશિયાને પ્રતિબંધો ટાળવામાં મદદ કરશે તો ચીનને પરિણામ ભોગવવા પડશે. એટલે કે ચીનની કંપનીઓ પશ્ચિમી બજારમાં પ્રવેશ ગુમાવવાના ભયમાં છે. ચીન પ્રતિબંધોનું પાલન કરી રહ્યું હોવાનું જણાય છે, પરંતુ રાજ્યની કંપનીઓ રશિયા પાસેથી વધુ તેલ અને ગેસ ખરીદી રહી છે. પશ્ચિમી કંપનીઓના વિદાય પછી તે રશિયન ઊર્જા પ્રોજેક્ટ્સમાં સંભવિત રોકાણકાર પણ છે. યુરેશિયા ગ્રુપના નીલ થોમસે એક ઈમેલમાં જણાવ્યું હતું કે રશિયા સાથે ચીનનો સહયોગ કદાચ બાઇડેનના વહીવટીતંત્રને વધુ ગુસ્સે કરશે.

થોમસે કહ્યું કે આનાથી બેઇજિંગને સજા કરવા અને ચીન સાથે વ્યવહાર કરવા માટે આર્થિક સુરક્ષા પગલાંના સંદર્ભમાં સહયોગી દેશો સાથે સંકલન કરવા માટે એકપક્ષીય પગલાં લેવાની સંભાવના છે. તાઈવાન, હોંગકોંગ, માનવાધિકાર, વેપાર, ટેક્નોલોજી અને બેઈજિંગની વ્યૂહાત્મક મહત્વકાંક્ષાઓને લઈને અમેરિકા પહેલેથી જ ચીનથી નારાજ છે. ક્ઝીની સરકારે પોતાને રશિયાના યુદ્ધથી દૂર રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે અને શાંતિ વાટાઘાટોને ટેકો આપ્યો છે, પરંતુ તેણે મોસ્કોની નિંદા કરી નથી.

ઇન્ટરનેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર સ્ટ્રેટેજિક સ્ટડીઝના મારિયા શગીનાએ કહ્યું કે ચીન અને રશિયા મિત્રો હોવા છતાં સસ્તી ઉર્જા અને અનુકૂળ વેપાર સોદા મેળવવા માટે ચીન પરિસ્થિતિનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યું છે. “જ્યારે રશિયા અલગ પડે છે ત્યારે તેઓ હંમેશા પરિસ્થિતિનો લાભ લેશે, પરંતુ તેઓ પ્રતિબંધોના સીધા ઉલ્લંઘનમાં સાવચેત રહેશે,” તેમણે કહ્યું. બાઇડેને 18 માર્ચે એક વીડિયો કોન્ફરન્સમાં ચીનને રશિયાને સૈન્ય અથવા નાણાકીય સહાય ન આપવા ચેતવણી આપી હતી. અમેરિકા એ પણ ચિંતિત છે કે ભારત, ત્રીજો સૌથી મોટો વૈશ્વિક તેલ આયાતકાર, રશિયા પાસેથી વધુ તેલ ખરીદવા માટે નીચા ભાવનો લાભ લઈ રહ્યું છે. બાઇડેન પ્રશાસન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારને આમ કરવાથી રોકવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.