Women Health : અસંખ્ય વખત ગર્ભપાત થવાથી મહિલાનું આરોગ્ય થઇ શકે છે ખરાબ, એનીમીયાનો પણ રહ્યો છે ખતરો

નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે-5 (NFHS-5) ડેટા દર્શાવે છે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં કુટુંબ નિયોજનની(Family Planning ) પદ્ધતિઓ અપનાવતી મહિલાઓની (Woman ) સંખ્યામાં વધારો થયો છે. આ ડેટા અનુસાર 15 થી 49 વર્ષની 62.4 ટકા મહિલાઓ કુટુંબ નિયોજનની કોઈને કોઈ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે. પરિવાર નિયોજનના નામે ગર્ભપાત થઈ રહ્યો છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન અનુસાર, વિશ્વભરમાં દર વર્ષે અંદાજે 73 મિલિયન પ્રેરિત ગર્ભપાત થાય છે, જે તમામ અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થાના 61 ટકા અને સામાન્ય રીતે તમામ ગર્ભાવસ્થામાં હિસ્સો ધરાવે છે. 29 ટકા ગર્ભપાત સામેલ છે. WHO આરોગ્ય સંભાળ પ્રણાલીમાં દરેક દેશ માટે ગર્ભપાત કાયદા, નીતિઓ અને ગર્ભપાત સમર્થનના સ્તરોનો ડેટાબેઝ પણ જાળવી રાખે છે.

દેશ મુજબ ગર્ભપાત દર

યુએનના આંકડા અનુસાર, રશિયામાં ગર્ભપાત દર 1,000 મહિલાઓએ 53.7 છે. આમાં વિયેતનામ બીજા સ્થાને છે જ્યાં ગર્ભપાત દર 35.2 છે, ત્યારબાદ કઝાકિસ્તાન છે જ્યાં ગર્ભપાત દર 35 છે. બીજી તરફ, જો આપણે એવા દેશો વિશે વાત કરીએ કે જ્યાં ગર્ભપાત દર ઓછો છે, તો મેક્સિકો પ્રથમ આવે છે, જ્યાં ગર્ભપાત દર 0.1 છે, ત્યારબાદ પોર્ટુગલનો દર 0.2 છે. આ તમામ દેશોમાં ગર્ભપાત કાયદેસર છે.

સૌથી ઓછો ગર્ભપાત દર ધરાવતા 10 દેશો:

મેક્સિકો (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 0.1, વય 15-44) પોર્ટુગલ (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 0.2, વય 15-44) કતાર (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 1.2, વય 15-44) ઑસ્ટ્રિયા (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 1.3, વય 15-44) ભારત (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 3.1, વય 15-44) દક્ષિણ આફ્રિકા (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 4.5, વય 15-44) ગ્રીસ (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 5, વય 15-44) ક્રોએશિયા (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 5.7, વય 15-44) એજીસ 15-44) સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 7.3, વય 15-44) બેલ્જિયમ (1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 7.5, વય 15-44)

ભારતમાં ગર્ભપાત દર

એક અભ્યાસ મુજબ, ભારતમાં ગર્ભપાત દર 15-49 વર્ષની વય જૂથની 1,000 સ્ત્રીઓ દીઠ 47 છે, એટલે કે 16 મિલિયન ગર્ભપાત. વધુમાં, 2015માં 34 લાખ સુવિધા આધારિત ગર્ભપાતનો અંદાજ 2014-15માં સરકારી સ્ત્રોતો દ્વારા નોંધવામાં આવેલી સંખ્યા કરતાં લગભગ પાંચ ગણો છે.

ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ગર્ભપાત વધુ સામાન્ય છે

મુંબઈની વોકહાર્ટ હોસ્પિટલના પ્રસૂતિ અને સ્ત્રીરોગવિજ્ઞાનના કન્સલ્ટન્ટ ડૉ. ગાંધલી દેવરુખકરે જણાવ્યું હતું કે પ્રોક્સી ગર્ભનિરોધક તરીકે ગર્ભપાત શહેરી વિસ્તારોમાં તેટલો સામાન્ય નથી જેટલો તે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં છે. “મને લાગે છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં મહિલાઓ ગર્ભનિરોધક વિકલ્પોથી વાકેફ છે, પરંતુ વાસ્તવિક સમસ્યા ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ઊભી થાય છે,” તેણીએ કહ્યું, “આવા દૂરના વિસ્તારોમાં સૌથી મોટી સમસ્યા એ જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓ વિશે જ્ઞાનનો અભાવ છે. આકસ્મિક ગર્ભાવસ્થા દરેક જગ્યાએ સામાન્ય છે પરંતુ તેની સાથે વ્યવહાર કરવાની રીત અલગ છે.

2015ના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં 15-49 વર્ષની વયની 1000 મહિલાઓ દીઠ 70 અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થા અન્ય દક્ષિણ એશિયાના દેશોમાં અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થાની શ્રેણીમાં સારી રીતે છે. “શહેરના આવા દૂરના વિસ્તારોમાં મહિલાઓ માટેનો બીજો પડકાર જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓનો અભાવ છે. તે વિસ્તારોમાં ગાયનેકોલોજિસ્ટ શોધવો પણ મુશ્કેલ છે, તેથી ત્યાંની મહિલાઓ કુટુંબ નિયોજનની પદ્ધતિ તરીકે ગર્ભપાત અપનાવે છે.

વારંવાર એબોર્શન મહિલાઓના સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે અસર કરે છે?

ડો.દેવરૂખકરે જણાવ્યું હતું કે કેટલીકવાર ગર્ભપાતથી મહિલાઓના સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ગર્ભપાત ગર્ભાશયને નબળો પાડે છે, જે ભવિષ્યમાં સમય પહેલા પ્રસૂતિનું જોખમ વધારે છે. તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા બે અભ્યાસો અનુસાર, પ્રેરિત ગર્ભપાત ભવિષ્યની ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અકાળ જન્મનું જોખમ 25 ટકાથી 27 ટકા સુધી વધારી દે છે. બે કે તેથી વધુ ગર્ભપાત થવાથી સ્ત્રીને સમય પહેલા જન્મ આપવાનું જોખમ 51 ટકાથી વધીને 62 ટકા થઈ જાય છે. વારંવાર ગર્ભાવસ્થાને કારણે માતામાં લોહીની ખોટને ઉમેરતા, તેણીએ જણાવ્યું હતું કે, “અજાત બાળકને પણ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત ઘણી મુશ્કેલીઓનું જોખમ રહેલું છે. જો માતાએ બહુવિધ ગર્ભપાત કરાવ્યા હોય, તો બાળકના હાડકાં અને તેના મગજને પણ જોખમ હોઈ શકે છે.”

શું આ મૃત્યુ દરમાં વધારો કરશે

શું આ ગર્ભપાત ભારતમાં શિશુ મૃત્યુ દરમાં વધારાનું મુખ્ય કારણ હોઈ શકે? નિષ્ણાતો કહે છે કે આ કારણને અવગણી શકાય નહીં. તાજેતરમાં કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકાર રાજ્યમાં બાળ મૃત્યુ દરને 2 ટકા (1000 જીવિત જન્મે આશરે 20) થી એક અંક પર લાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. ડૉ. દેવરુખકર કહે છે કે ગર્ભપાતને શિશુઓમાં વધતા મૃત્યુદર સાથે જોડવા માટે કોઈ ડેટા નથી, પરંતુ વારંવાર ગર્ભપાત ભવિષ્યની ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન બાળકના મૃત્યુનું જોખમ અને અન્ય ઘણી સમસ્યાઓમાં વધારો કરી શકે છે.

(આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. TV9 ગુજરાતી તેની પુષ્ટિ કરતું નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ તેને અનુસરો.)