ગુજરાતનું એક એવું ગામ જ્યાં લાઈટબીલ આવતું નથી ! PM મોદી માટે આ ગામ કેમ છે ખાસ ?
રાજધાની ગાંધીનગરથી તેનું અંતર લગભગ 100 કિમી છે. પુષ્પાવતી નદીના કિનારે વસેલા આ ગામનો ભૌગોલિક વિસ્તાર લગભગ 2,436 હેક્ટર છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે આ પ્રોજેક્ટ પણ ખૂબ જ ખાસ છે. આ પ્રોજેક્ટ વડાપ્રધાનના આ સંકલ્પને પૂર્ણ કરવાની દિશામાં એક મોટું પગલું છે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે પણ આ વાત કહી હતી.
ગુજરાતનું મોઢેરા સૂર્ય મંદિર માટે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. ચાલુક્ય વંશના રાજા ભીમ પ્રથમએ 1026-27માં અહીં સૂર્ય મંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યું હતું. હવે તે ગામના ખાતામાં વધુ એક મોટી ઉપલબ્ધિનો વધારો થયો છે. હવે મોઢેરા દેશનું પહેલું ગામ બની ગયું છે જે સંપૂર્ણપણે સૌર ઉર્જા પર ચાલી રહ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગામમાં 3900 કરોડ રૂપિયાના પ્રોજેક્ટનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો છે.
ગાંધીનગરથી 100 કિ.મી દુર આવ્યું છે મોઢેરા
મોઢેરા ગામ ગુજરાતના મહેસાણા ગામથી 25 કિલોમીટરના અંતરે આવેલું છે. તે જ સમયે, રાજધાની ગાંધીનગરથી તેનું અંતર લગભગ 100 કિમી છે. પુષ્પાવતી નદીના કિનારે વસેલા આ ગામનો ભૌગોલિક વિસ્તાર લગભગ 2,436 હેક્ટર છે. તે સૌર ઉર્જા પર ચાલતું દેશનું પ્રથમ ગામ બન્યું છે.
ગામમાં ગ્રાઉન્ડ માઉન્ટેડ સોલાર પાવર પ્લાન્ટ બનાવવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત, લોકોના ધાબા પર 1 કિલોવોટની 1300થી વધુ રૂફટોપ સોલાર સિસ્ટમ લગાવવામાં આવી છે. તેનાથી આ ઘરોની વીજળીની જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં આવી છે. આ તમામ સોલાર સિસ્ટમ બેટરી એનર્જી સ્ટોરેજ સિસ્ટમ સાથે જોડાયેલ છે. આ પ્રોજેક્ટને સોલરાઈજેશન ઓફ મોઢેરા સન ટેમ્પલ એન્ડ ટાઉન નામ આપવામાં આવ્યું છે.
દિવસ અને રાત્રિ માટે કરવામાં આવી અલગ વ્યવસ્થા
ગામની ઉર્જાની જરૂરિયાતો દિવસ દરમિયાન સોલાર પેનલ દ્વારા પૂરી કરવામાં આવશે. સાંજે, બેટરી ઊર્જા સંગ્રહ સિસ્ટમમાંથી ઊર્જા પૂરી પાડવામાં આવશે. આ ભારતની પ્રથમ ગ્રીડ કનેક્ટેડ મેગાવોટ કલાક સ્કેલ બેટરી એનર્જી સ્ટોરેજ સિસ્ટમ છે જે ઘરોમાં વીજળી પૂરી કરવામાં આવી છે. રાજ્ય અને કેન્દ્ર બંને સરકારો આ ગામ માટે સોલાર ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટમાં યોગદાન આપી રહી છે. રાજ્ય અને કેન્દ્ર બંને સરકારોએ મળીને 80 કરોડથી વધુનું રોકાણ કર્યું છે. સમગ્ર પ્રોજેક્ટ બે તબક્કામાં વિકસાવવામાં આવ્યો છે. રાજ્ય સરકારે આ માટે 12 હેક્ટર જમીન ફાળવી હતી.
વીજળી બિલમાં આવી રહ્યો છે જોરદાર ઘટાડો
ગુજરાત સરકારે કહ્યું હતું કે અમે મોઢેરામાં સોલાર પ્રોજેક્ટ વિકસાવીશું. તે આ ગામને રિન્યુએબલ એનર્જી વિકસાવનાર ભારતનું પહેલું ગામ બનાવવા માંગે છે. આના દ્વારા તે બતાવવા માંગે છે કે કેવી રીતે રિન્યુએબલ એનર્જીના ઉપયોગ દ્વારા લોકોને પાયાના સ્તરે સશક્ત બનાવી શકાય છે. આ પગલા બાદ મોઢેરા ગામના લોકો તેમના વીજ બિલમાં 60થી 100 ટકા બચત કરી રહ્યા છે. ગ્રામજનોએ જણાવ્યું કે, અગાઉ તેમનું વીજળીનું બિલ 2000 રૂપિયા આવતું હતું. હવે તે માત્ર 300 રૂપિયાનું બિલ આવી રહ્યું છે.
પીએમ મોદી માટે આ કારણે છે ખાસ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે આ પ્રોજેક્ટ પણ ખૂબ જ ખાસ છે. પીએમ મોદીએ સંકલ્પ કર્યો છે કે 2030 સુધીમાં ભારતની 50 ટકા ઊર્જા જરૂરિયાતો રિન્યુએબલ એનર્જી દ્વારા પૂરી કરવામાં આવશે. આ પ્રોજેક્ટ વડાપ્રધાનના આ સંકલ્પને પૂર્ણ કરવાની દિશામાં એક મોટું પગલું છે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે પણ આ વાત કહી હતી. તેમણે કહ્યું કે મને ખુશી છે કે ગુજરાતે ફરી એકવાર સ્વચ્છ અને હરિયાળી ઉર્જા ઉત્પન્ન કરવાના વડાપ્રધાનના સંકલ્પને સાકાર કરવાની દિશામાં મહત્વની સિદ્ધિ મેળવી છે.
શું છે સૂર્ય મંદિરની કહાની
સૂર્ય મંદિર ચાલુક્ય વંશનું છે. આ મંદિર ચાલુક્ય વંશના રાજા ભીમ પ્રથમ દ્વારા 1026-27માં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ મંદિર ટેકરી પર એવી રીતે બનાવવામાં આવ્યું છે કે સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી સૂર્યના કિરણો મંદિર પર પડે છે. મંદિરની દિવાલો પર સુંદર કોતરણી કરવામાં આવી છે અને તેના દ્વારા પૌરાણિક કથાઓ દર્શાવવામાં આવી છે. મંદિરના ત્રણ ભાગ છે, સૂર્ય કુંડ, સભા મંડપ અને ગૂડ મંડપ. તળાવ સુધી પહોંચવા માટે સીડીઓ બનાવવામાં આવી છે. તળાવનું નામ રામકુંડ છે. આ મંદિર ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણની દેખરેખ હેઠળ છે અને અહીં પૂજા કરવાની મનાઈ છે.
પ્રવાસીઓને આકર્ષવા માટે પણ કરાવામાં આવી છે ખાસ વ્યવસ્થા
એવું નથી કે માત્ર સ્થાનિક ગામડાઓને જ સૌર ઉર્જાનો લાભ મળશે, પરંતુ મોઢેરાને પર્યટન સ્થળ બનાવવાની પણ યોજના છે. આ માટે મોઢેરા સૂર્ય મંદિરમાં સૌર ઉર્જા દ્વારા સંચાલિત થ્રી-ડી પ્રોજેક્શન લગાવવામાં આવ્યો છે. આ સાથે અહીં આવતા પ્રવાસીઓને મોઢેરાના ઈતિહાસની જાણકારી આપવા માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. અહીં આવતા પ્રવાસીઓ દરરોજ સાંજે 6થી રાત્રીના 10 વાગ્યા સુધી તેનો આનંદ માણી શકશે.
સૌર ઊર્જાના ઉપયોગથી ગામનું ચિત્ર બદલાયું
અહીં રહેતા લોકો મુખ્યત્વે માટીકામ, કપડા સીવવા, ખેતીકામ અને જૂતા બનાવવા સાથે સંકળાયેલા છે. ગામના લોકોએ કહ્યું કે અમારા ગામને સૂર્ય ભગવાનની કૃપા છે. સમગ્ર ગામને તેની વિવિધ જરૂરિયાતો માટે સૂર્યમાંથી ઉર્જા મળી રહી છે. આ માટે ગ્રામીણ લોકોએ રાજ્ય સરકાર અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર માન્યો છે. તેઓ કહે છે કે સરકારે હંમેશા અમને મદદ કરી અને આજે ગામના 90 ટકા ઘરોમાં સૌર ઉર્જા માટે સોલાર પેનલ લગાવી છે. ભારત 2030 સુધીમાં તેની અડધા ઊર્જાની માંગને પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાના સ્ત્રોતો, જેમ કે સૌર અને પવનથી પૂરી કરવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. આ લક્ષ્ય તેના અગાઉના લક્ષ્યાંક કરતાં 40% વધુ છે.
મહત્વનું છે કે ગુજરાતમાં રિન્યુએબલ એનર્જી દ્વારા દેશમાં લોકોમાં રિન્યુએબલ એનર્જી તરફ વળવાનો રસ્તો મળે તે મહત્વનું છે જો કે ગુજરાતના અનેક ગામોમાં સોલાર પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવ્યા છે અને તે સારી રીતે કામ કરી રહ્યા છે, જેને જોતા હવે સરકાર દરેક ઘર રિન્યુએબલ એનર્જી અપવાને તે માટે પ્લાન બનાવી અને સબસીડી આપી રહી છે.
દેશમાં ગ્લોબલ વોર્મીગની અસર ઓછી જોવા મળશે
જો લોકો રિન્યુએબલ એનર્જી તરફ આગળ વધશે અને દેશમાં વાપરવામાં આવતી વિજળી બચશે તો લોકોને મહિનાના હજારો રૂપિયા લાઈટબીલ દ્વારા બચાવી શકશે, અને રિન્યુએબલ એનર્જી દ્વારા દેશમાં વીજળી બનાવવામાં વપરાતા કોલસાના કારણે થતા પ્રદુષણમાં પણ ઘટાડો થશે. જો કે પ્રદુષણમાં ઘટાડો થવાના કારણે તેની અસર દેશના વાતાવરણમાં પડશે અને દેશમાં જે ગ્લોબલ વોર્મીગની અસર ઓછી જોવા મળશે તેમાં પણ ઘટાડો થવાના કારણે ટાઈમસર વરસાદ થશે, ઠંડી માપમાં જોવા મળશે અને ઉનાળામાં તડકામાં પણ ઘટાડો થશે.