પ્રગતિશીલ ખેડૂતો ચાંદી જેટલા મોંઘા આ પાકની ખેતીથી કરી શકે છે સારી કમાણી

વધતી જતી મોંઘવારીના યુગમાં બજારમાં એકથી વધુ મોંઘી વસ્તુઓ મળી રહી છે. શું તમે કલ્પના કરી શકો છો કે એક પાક પણ આટલો મોંઘો હોઈ શકે છે. આ દુનિયામાં એક પાક એવો છે જે ચાંદી જેટલો મોંઘો છે અને બજારમાં તેનો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે. અમે જે પાક વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ તેનું નામ વેનીલા (Vanilla)છે. તેનો ઉપયોગ આઈસ્ક્રીમમાં ફ્લેવરિંગ તરીકે થાય છે. પાછલા વર્ષોની વાત કરીએ તો, કંપની જે ભાવે વેનીલા ખરીદતી હતી, આજે તેઓ તેના કરતાં ત્રીસ ગણી વધુ કિંમત ચૂકવી રહી છે. ત્યારે ચાલો જાણીએ વેનીલાની ખેતી (Vanilla Farming) કેવી રીતે થાય છે.

વેનીલાની ખેતી કરવી મુશ્કેલ છે

વેનીલાની ખેતી એક મુશ્કેલ કાર્ય છે. વેનીલામાંથી તેનો અર્ક કાઢવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે કેસર પછી તે વિશ્વનો બીજો સૌથી મોંઘો પાક છે. મેડાગાસ્કર ઉપરાંત, તેની ખેતી પાપુઆ ન્યુ ગિની, ભારત અને યુગાન્ડામાં થાય છે. સમગ્ર વિશ્વમાં તેની માગ છે. અમેરિકા તેના મોટા આઈસ્ક્રીમ ઉદ્યોગને કારણે વેનીલાનો ઘણો ઉપયોગ કરે છે. માત્ર આઈસ્ક્રીમ જ નહીં, પરંતુ વેનીલાનો ઉપયોગ મીઠાઈઓ અને દારૂથી લઈને પરફ્યુમ સુધીની દરેક વસ્તુમાં થાય છે.

જો તમે ખેતીમાં વધુ નફો મેળવવા માંગતા હોવ તો તમારા માટે વેનીલા શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. તમે વેનીલાની ખેતી કરીને મોટી કમાણી કરી શકો છો. ઘણા દેશોમાં વેનીલા ફળની ખૂબ માગ છે. સ્પાઈસીસ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયાના રિપોર્ટ અનુસાર આખી દુનિયામાં બનતા તમામ આઈસ્ક્રીમમાંથી 40 ટકા વેનીલા ફ્લેવરનો હોય છે. વેનીલાની માગ ભારત કરતાં વિદેશોમાં વધુ છે. આવી સ્થિતિમાં વિદેશમાં માલ મોકલવા પર મોટો ફાયદો થાય છે.

વિશ્વના 75 ટકા વેનીલાનું ઉત્પાદન મેડાગાસ્કરમાં થાય છે. ભારતમાં તેની કિંમતો સતત વધી રહી છે. જો કે, કિંમતનું સ્તર ગમે તે હોય, વેનીલા ઉત્પાદકને ક્યારેય નુકસાનનો સામનો કરવો પડતો નથી.

વેનીલા શું છે?

વેનીલા ઓર્કિડ પરિવારનો સભ્ય છે. તે એક વેલો છે જેની દાંડી લાંબી અને નળાકાર હોય છે. તેના ફળો સુગંધિત અને કેપ્સ્યુલ આકારના હોય છે. જ્યારે ફૂલો સુકાઈ જાય છે ત્યારે તે સુગંધિત બને છે અને એક ફળમાંથી અનેક બીજ ઉત્પન્ન થાય છે.

ખેતી માટે જરૂરી વસ્તુઓ

1. વેનીલાની ખેતી કરવા માટે વાતાવરણ પર વિશેષ ધ્યાન આપવું પડે છે. વેનીલા પાકને ભેજ, છાંયો અને મધ્યમ તાપમાનની જરૂર પડે છે.
2. આ માટે શેડ હાઉસ બનાવી, ફાઉન્ટેન પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને આ પ્રમાણે વાતાવરણ તૈયાર કરી શકાય છે.
3. વેનીલાના ઉત્પાદન માટે 25 થી 35 સેન્ટીગ્રેડનું તાપમાન શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. જો કે ઝાડમાંથી આવતો પ્રકાશ વેનીલા પાક માટે વધુ સારો માનવામાં આવે છે.
4. જો તમારી પાસે તમારા ખેતરમાં બાગ છે, તો તમે તેને આંતર પાકની જેમ સરળતાથી ઉગાડી શકો છો.
5. વેનીલાની ખેતી કરવામાં ધીરજની જરૂર છે કારણ કે વેનીલા પાક 3 વર્ષ પછી ઉપજ આપવાનું શરૂ કરે છે.

માટી કેવી હોવી જોઈએ

વેનીલાની ખેતી માટેની જમીન ભૂરભૂરી અને કાર્બનિક પદાર્થોથી સમૃદ્ધ હોવી જોઈએ. જમીનનું pH મૂલ્ય 6.5 થી 7.5 હોવું જોઈએ.

કેવી રીતે કરવું વાવેતર

1. વેનીલાના વેલાને રોપવા માટે કટિંગ અથવા બીજ બંન્નેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
2. વેલો રોપવા માટે મજબૂત અને સ્વસ્થ કટીંગ લો
3. જ્યારે વાતાવરણમાં ભેજ હોય, તો તમે તેના કટીંગને રોપણી કરી શકો છો.
4. વેનીલા રોપતા પહેલા, ખાડાઓ બનાવવામાં આવે છે અને તેમાં સંપૂર્ણપણે સડેલું ખાતર ઉમેરવામાં આવે છે.
5. કટીંગ્સને જમીનમાં દબાવશો નહીં, પરંતુ માત્ર થોડું ખાતર અને પાંદડા સાથે સપાટીને ઢાંકી દો.
6. વેલો ફેલાવવા માટે વાયર બાંધવામાં આવે છે.
7. વાવેતર પછી ગાયના છાણમાંથી બનાવેલ ખાતર, અળસિયાનું ખાતર વગેરે આપતા રહેવું જોઈએ
8. દિવસના અંતરાલમાં ફુવારા પદ્ધતિથી પાણી આપવું જોઈએ.
9. વેલો વાયર પર ફેલાવવામાં આવે છે, જેની ઊંચાઈ 150 સે.મી.થી વધુ ન હોવી જોઈએ.
10. ફૂલ આવવાથી માંડીને ફળ પાકવા સુધી 9 થી 10 મહિનાનો સમય લાગે છે.
11. વેનીલાને સંપૂર્ણ રીતે પાકવા માટે, તેને ક્યોરિંગ, સ્વેટિંગ, ડ્રોઇંગ અને કન્ડીશનીંગની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડે છે, ત્યારબાદ વેનીલા તૈયાર થાય છે.
12. જો કે, ભારતના ઠંડા સ્થળો વેનીલાની ખેતી માટે યોગ્ય છે અને તે ખેડૂતો માટે નફાના દરવાજા ખોલી શકે છે.