MSP પર ઘઉં વેચનારની સંખ્યામાં તીવ્ર ઘટાડો થયો, તેમ છતાં ખેડૂતોની આવકમાં ઘણો વધારો થયો

લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (MSP) પર ઘઉં વેચનારા ખેડૂતોની (Farmers) સંખ્યામાં રેકોર્ડ ઘટાડો થયો છે. વર્ષ 2021-22માં રેકોર્ડ 49,19,891 ખેડૂતોએ MSP પર ઘઉંનું વેચાણ કર્યું હતું, પરંતુ આ વર્ષે એટલે કે રવિ માર્કેટિંગ સીઝન 2022-23માં આવા ખેડૂતોની સંખ્યા ઘટીને માત્ર 17.85 લાખ રહી છે. આ સંખ્યા 2016-17માં હતી જ્યારે 20.46 લાખ ખેડૂતોને ઘઉંની MSP મળી હતી. સરકારી એજન્સીઓ દાવો કરે છે કે ઘઉંના MSPના લાભાર્થીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં, ખેડૂતોની આવકમાં વધારો થયો છે. આ કેવી રીતે શક્ય બન્યું? સવાલ એ પણ છે કે જ્યારે MSP પર ઘઉં વેચનારા ખેડૂતોની સંખ્યા વર્ષ-દર વર્ષે વધી રહી હતી ત્યારે અચાનક આ વર્ષે આટલો ઘટાડો કેવી રીતે થયો?

આ વખતે મોટાભાગના ખેડૂતોએ સરકારી મંડીઓમાં ઘઉંનું વેચાણ કર્યું નથી. કારણ કે MSP ઓપન માર્કેટમાં ઉપલબ્ધ ઘઉંના દર કરતા ઓછો ઘટી રહ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતોને સરકારી કેન્દ્રો પર ઘઉંનું વેચાણ કરવું ખોટનો સોદો લાગ્યો. સરકારનો દાવો છે કે ખેડૂતોએ મંડીની બહાર ઘઉં વેચીને MSP કરતાં વધુ કમાણી કરી છે.

ઘઉં બન્યું સોનું

સામાન્ય રીતે, ઘઉં ખુલ્લા બજારમાં સરકારી કિંમત એટલે કે MSP કરતા ઓછા ભાવે વેચાય છે. તેથી જ મંડીઓમાં વેચનારાઓ વચ્ચે લડાઈ છે. પરંતુ, આ વર્ષે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને કારણે બદલાયેલી આંતરરાષ્ટ્રીય પરિસ્થિતિને કારણે ઘઉં સોનામાં ફેરવાઈ ગયા. તેથી જ વેપારીઓએ MSP કરતા વધુ ભાવે ઘઉંની ખરીદી કરી અને સરકારી મંડીઓ ઉજ્જડ થઈ. તેથી, MSP પર ઘઉં વેચનારા ખેડૂતોની સંખ્યામાં રેકોર્ડ ઘટાડો થયો છે. ઘણી મંડીઓમાં ઘઉં 2600 થી 3000 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે વેચાયા હતા.

ઘઉંના MSP તરીકે કેટલા રૂપિયા મળ્યા?

લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ પર ઘઉં વેચનારા ખેડૂતોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયો, ત્યારે તેના MSP પર પ્રાપ્ત થતી રકમમાં મોટો ઘટાડો થવાનો હતો. કેન્દ્ર સરકારે જણાવ્યું છે કે 2022-23માં MSP પર ઘઉં વેચનારા ખેડૂતોને 37,859.34 કરોડ રૂપિયા મળ્યા છે. જ્યારે 2021-22માં 85603.57 કરોડ રૂપિયા મળ્યા હતા. અત્યાર સુધીમાં સરકાર દ્વારા 187.89 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની ખરીદી કરવામાં આવી છે. જ્યારે ગત વર્ષે એટલે કે 2021-22માં 433.44 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની ખરીદી કરવામાં આવી હતી.

ખેડૂતોને કુલ કેટલા રૂપિયા મળ્યા?

આ વર્ષે, ભલે ખેડૂતોએ એમએસપી પર ખૂબ જ ઓછા ઘઉંનું વેચાણ કર્યું, પરંતુ APEDA એટલે કે એગ્રીકલ્ચરલ એન્ડ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ એક્સપોર્ટ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટીનો અંદાજ છે કે ખેડૂતોએ ઘઉં વેચીને સારી કમાણી કરી છે. APEDA અનુસાર, આ વખતે ખેડૂતોને ખુલ્લા બજારમાં ઘઉંના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ કરતાં સરેરાશ રૂ. 135 પ્રતિ ક્વિન્ટલ વધુ મળ્યા છે. ખેડૂતોને ઘઉંનો સરેરાશ ભાવ 2150 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે મળ્યો છે, જ્યારે MSP માત્ર રૂ. 2015 હતી.