આ વખતે દેશમાં અસામાન્ય ચોમાસાની સીધી અસર ખરીફ પાકોના ઉત્પાદન પર થવાની છે. કારણ કે ચોમાસાની અછતને કારણે પાકની વાવણી હેઠળનો વિસ્તાર ઘણો ઘટી ગયો છે. આ ઉપરાંત, ચોમાસાના અસમાન વિતરણને કારણે, ઘણા રાજ્યોમાં વધુ વરસાદ થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે તે રાજ્યોમાં પાકને પણ ઘણું નુકસાન થયું છે. કૃષિ વિભાગના આંકડા મુજબ દેશના ખેડૂતો હજુ પણ ડાંગરની વાવણીના લક્ષ્યાંકથી ઘણા પાછળ છે અને તેની સીધી અસર ડાંગરના ઉત્પાદન પર થવાની છે.
મુખ્ય ખાદ્ય પાકોની વાત કરીએ તો અત્યાર સુધી અન્ય પાકોની વાવણી હેઠળનો વિસ્તાર સરેરાશ રહ્યો છે. પરંતુ દેશના સૌથી મહત્વપૂર્ણ ખરીફ પાક ડાંગરના વાવેતર હેઠળના વિસ્તારમાં 12.4 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સના અહેવાલ મુજબ, સતત છ વર્ષ સુધી રેકોર્ડ ઉત્પાદન હાંસલ કર્યા બાદ આ વર્ષે ડાંગરના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવા જઈ રહ્યો છે. અનાજની વધતી કિંમતો વચ્ચે ચોખાના વાવેતર વિસ્તારમાં ઘટાડો થવાથી ભાવમાં વધારો થઈ શકે છે કારણ કે ઉત્પાદન પણ ઓછું થશે.
ખાદ્ય કટોકટી વધુ પાકની માંગ કરે છે
કૃષિ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આંકડા અનુસાર, આ વર્ષે દેશમાં ખરીફ પાકની વાવણી હેઠળનો વિસ્તાર ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 3.7 ટકા પાછળ છે. ગયા વર્ષે 100.1 મિલિયન હેક્ટરમાં ખરીફ પાકનું વાવેતર થયું હતું, જ્યારે આ વર્ષે આ વિસ્તાર ઘટીને 96.3 હેક્ટર થયો છે. આ વર્ષે દેશમાં પાકનું વધુ સારું ઉત્પાદન મેળવવું જરૂરી છે કારણ કે અત્યારે વિશ્વમાં ખાદ્યપદાર્થોની કટોકટી ચાલી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં સારી ઉપજને કારણે ગ્રામીણ વિસ્તારમાં ખેડૂતોની આવક વધે છે, ગ્રામીણ વિસ્તારમાં ખર્ચ કરવાની ક્ષમતા વધે છે, તેનાથી અર્થતંત્ર મજબૂત થાય છે.
કઠોળ પાકોના વિસ્તારમાં ઘટાડો
બીજી તરફ ડાંગર સિવાયના પાકોની વાત કરીએ તો કઠોળના વાવેતર વિસ્તારમાં ચાર ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. જો કે ગયા વર્ષની સરખામણીએ તેલીબિયાંના વાવેતરમાં થોડો ઘટાડો થયો છે. દેશ તેની ખાદ્યતેલની જરૂરિયાતના બે તૃતીયાંશ ભાગની આયાત કરે છે, જ્યારે કઠોળની સ્થાનિક માંગના 16 ટકા આયાત દ્વારા સંતોષાય છે. કર્ણાટક, મહારાષ્ટ્ર અને મધ્યપ્રદેશમાં ભારે વરસાદને કારણે તુવેરની વાવણીને અસર થઈ છે, જેનું કુલ ક્ષેત્રફળ 4.2 મિલિયન હેક્ટર છે.
ખેતી વરસાદ પર આધારિત છે
દેશમાં પાકનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન ખરીફ સિઝનમાં થાય છે, જે જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધી ચાલે છે. આ સિઝનમાં મોટાભાગની ખેતી વરસાદના પાણી પર આધારિત હોય છે. પરંતુ આ વખતે સ્થિતિ થોડી અલગ છે. આ વર્ષે જૂન અને જુલાઈ મહિનામાં મોટાભાગના પાક ઉત્પાદક રાજ્યોમાં ખૂબ ઓછો વરસાદ થયો છે. જેના કારણે ડાંગરની વાવણી ધીમી પડી હતી. વરસાદની અછત વિશે વાત કરીએ તો, પૂર્વીય રાજ્યોમાં 16 ટકા સુધી વરસાદની ખાધ જોવા મળી છે, જ્યારે દક્ષિણના રાજ્યોમાં 37 ટકા વધુ ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.
Published On - 9:36 pm, Mon, 15 August 22