રેકોર્ડ મોંઘવારી વચ્ચે સરકારનો મોટો નિર્ણય, ઘઉંની નિકાસ પર તાત્કાલિક અસરથી પ્રતિબંધ

દેશમાં ઘઉંના ભાવમાં થયેલા વધારા વચ્ચે સરકારે મોટો નિર્ણય લીધો છે. ભાવ નિયંત્રણ માટે સરકારે તાત્કાલિક અસરથી ઘઉંની નિકાસ પર પ્રતિબંધ(India bans export of wheat) મૂકવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ સંદર્ભે સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા નોટિફિકેશન મુજબ, જાહેરાત પહેલા અથવા શિપમેન્ટના દિવસ સુધી જેટલા ઘઉંની નિકાસ કરવામાં આવશે જેના માટે ક્રેડિટ લેટર જારી કરવામાં આવ્યો છે. મોંઘવારી વધવાના કારણે સરકારે આ નિર્ણય લીધો છે. એપ્રિલમાં છૂટક ફુગાવો 7.79 ટકા હતો, જે આઠ વર્ષમાં સૌથી વધુ છે.

ભારત વિશ્વમાં ઘઉંનો બીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે અને હાલમાં સ્થાનિક બજારમાં ભાવમાં ભારે વધારાનો સામનો કરી રહ્યું છે. હકીકતમાં વૈશ્વિક બજારમાં ઘઉંની માંગ વધી છે. યુક્રેન સંકટને કારણે કાળા સમુદ્રના માર્ગે ઘઉંના શિપમેન્ટ પર ખરાબ અસર પડી છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતમાંથી માંગ વધી અને નિકાસમાં પણ તેજી આવી. ભારતે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં 70 લાખ ટન ઘઉંની નિકાસ કરી છે. યુક્રેન કટોકટી બાદ ભારતમાંથી ઘઉંની નિકાસમાં તેજી આવી છે.

કિંમતમાં 40 ટકા સુધીનો ઉછાળો

રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધના પરિણામે ભારતમાંથી ઘઉંની નિકાસ અને માંગ બંનેમાં બમ્પર તેજી જોવા મળી છે. માત્ર એપ્રિલ મહિનામાં જ ભારતે રેકોર્ડ 14 લાખ ટન ઘઉંની નિકાસ કરી છે. માંગ કરતા ઓછા પુરવઠાને કારણે વૈશ્વિક બજારમાં ઘઉંના ભાવમાં 40 ટકા સુધીનો વધારો થયો છે. તેની અસર સ્થાનિક બજારમાં પણ જોવા મળી રહી છે.

ઘઉંનો ફુગાવો 63 મહિનાની ટોચે

ભારતનો જથ્થાબંધ ઘઉંનો મોંઘવારી દર માર્ચમાં 14 ટકા હતો, જે 63 મહિનાનો સર્વોચ્ચ સ્તર છે. અગાઉ ડિસેમ્બર 2016માં જથ્થાબંધ ઘઉંનો મોંઘવારી દર આના કરતા વધારે હતો.

ઉપજમાં અપેક્ષિત ઘટાડો

પાંચ વર્ષના વિક્રમી ઉત્પાદન બાદ આ વર્ષે ભારતમાં ઘઉંના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થવાનો અંદાજ છે. સરકારે અગાઉ જૂનમાં પૂરા થતા પાક વર્ષ માટે ઘઉંનું ઉત્પાદન 111.32 મેટ્રિક ટન રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. હવે તે 5.7% ઘટીને 105 મિલિયન ટન થઈ ગયું છે. આ સિવાય ઘઉંની સરકારી ખરીદીનો લક્ષ્યાંક પણ અડધો થઈ શકે છે. ઉત્તર અને પશ્ચિમ ભારતમાં ગરમી અને ગરમીના કારણે ઘઉંના પાકને ભારે નુકસાન થયું છે.