હાલમાં ખરીફ સિઝન ચાલી રહી છે. ખેડૂતો (Farmers) સિઝન મૂજબ જુદા-જુદા પાકનું વાવેતર કરે છે. નવી વાવણી કરતા પહેલા જમીનની તૈયારીથી લઈને બિયારણની પસંદગી તેમજ તેની માવજત વગેરે માટે ખેડૂતોએ આયોજન કરવું જોઈએ. આ ઉપરાંત ખેડૂતોએ જે પાકનું વાવેતર કરેલું છે, તેમાં સમયાંતરે જુદા-જુદા ખેતી કાર્યો કરવાના રહે છે. હાલમાં વરસાદ વરસી રહ્યો છે ત્યારે પાકમાં રોગ-જીવાતનો ઉપદ્રવ પણ જોવા મળતો હોય છે. તેથી જ પાકમાં તેના નિયંત્રણ માટે આગોતરું આયોજન કરવું પડે છે, જેથી ગુણવત્તાયુક્ત અને વધારે ઉત્પાદન મેળવી શકાય. તો ચાલો જાણીએ કે મગફળીના પાકમાં રોગ-જીવાતના નિયંત્રણની સાથે ખેડૂતોએ કયા ખેતી કાર્યો કરવા જોઈએ.
1. મગફળીમાં ચુસીયા પ્રકારની જીવાતો માટે ઈમીડાક્લોપ્રીડ ૨-૩ મિ.લિ./૧૦ લી. અથવા પ્રોફેનોફોસ+ સાયપરમેથ્રીન ૧૦ મિ.લિ./૧૦ લિટર પાણીમાં નાખી જીવાતનો ઉપદ્રવ વધે ત્યારે પછી પંદર દિવસ પછી બીજો છંટકાવ કરવો.
2. મગફળીના પાકમાં ચાંચાવાના ઉપદ્રવ માટે કવીનાલફોસ ૧.૫ ટકા ભૂકી અથવા ફેનાવાલરેટ ૦.૪ ટકા ભૂકી પ્રતિ હેકટરે ૨૫ કિલો પ્રમાણે પાક પર છંટકાવ કરવો. અથવા પ્રવાહીરૂપ દવા કવીનાલફોલ ૨૦ મિ.લિ. દવા ૧૦ લિટર પાણીમાં નાખી છંટકાવ કરવો.
3. ચોમાસું મગફળીમાં પોટાશ ૫૦ કિલો/હે. આપવાથી ઉત્પાદન વધે છે તથા ડોડવા ભરાવદાર થાય છે.
4. મગફળીમાં ઘૈણ નિયંત્રણ માટે ફીપ્રોનીલ ૪૦ ટકા ઈમીડાક્લોપ્રીડ ૪૦ ટકા અથવા થાયામિથોકઝામ + ફીપ્રોનીલ ૧૦ લીટર પાણીમાં નાખી છંટકાવ કરવો.
5. મગફળીનાં ઉગાવા બાદ પણ જો સુકારો દેખાય તો ટ્રાઇકોડ્રર્મા હારજીયમનું થડ પાસે ડ્રેન્ચીંગ કરવું.
6. સૌ પ્રથમ પહેલો સારો વરસાદ થયા પછી સંધ્યા સમયે જમીનમાંથી નીકળીને ખેતરના શેઢા – પાળા પર આવેલા બાવળ, બોરડી, સરગવો, લીમડો વગેરે ઝાડના ડાળા હલાવી નીચે પાડી વીણાવી લઈ નાશ કરવો.
આ પણ વાંચો : જુલાઈ મહિનામાં આ ત્રણ કઠોળની ખેતીથી ખેડૂતો કરી શકે છે સારી એવી કમાણી, જાણો આ પાક વિશે
7. સફેદ માખી, મોલોમશી તથા તડતડીયા: ડાયમીથોએટ ૦.૦૩ ટકા ૧૦ મિ.લી. / ૧૦ લીટર પાણીમાં દ્રાવણનો છંટકાવ ૫૦% ફૂલ અવસ્થાએ કરવો. જરૂર પડે તો બીજો છંટકાવ ૧૦-૧૨ દિવસે કરવો.
8. મગફળીના છોડ લોહ તત્વની ઉણપને લીધે પીળા પડી જતા હોય તો ૧૦ લીટર પાણીમાં ૧૦૦ ગ્રામ ફેરસ સલ્ફેટ (હીરાકસી) અને ૧૦ ગ્રામ લીંબુના ફૂલનું દ્રાવણ નાખવું.
9. મગફળીના થડ અને ડોડવાના સડાનાં અસરકારક નિયંત્રણ માટે ને ૧૨૫ કી.ગ્રા. દિવેલીના ખોળમાં ભેળવી વાવેતર સમયે ચાસમાં આપવું અને તેટલો જ જથ્થો વાવેતરના એક મહિના પછી થડની પાસે વેરીને આપવો.
માહિતી સ્ત્રોત: વિસ્તરણ શિક્ષણ નિયામકની કચેરી, જુનાગઢ કૃષિ યુનિવર્સીટી