ICAR એ આબોહવા અનુકૂળ ખેતી કરી શરૂ, આબોહવા પરિવર્તનને કારણે ખેડૂતોને આ રીતે થઈ રહ્યું છે નુકસાન
દેશના પશ્ચિમ કિનારે નાળિયેર, કાજુ, સોપારી, કેળા, કેરી, અનાનસ, તેમજ મરી, તજ, હળદર, આદુ અને શાકભાજીની ખેતી(Vegetable Farming) જેવા મુખ્ય પાકો પર ખરાબ અસર પડી રહી છે.
કલાઈમેટ ચેન્જની અસર કૃષિ સહિત અન્ય ક્ષેત્રોમાં દેખાવા લાગી છે. આબોહવા પરિવર્તન (Climate Change) તમામ પ્રદેશોમાં અનુભવી શકાય છે. આના કારણે દેશના પશ્ચિમ કિનારે નાળિયેર, કાજુ, સોપારી, કેળા, કેરી, અનાનસ, તેમજ મરી, તજ, હળદર, આદુ અને શાકભાજીની ખેતી (Vegetable Farming) જેવા મુખ્ય પાકો પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. જળવાયુ પરિવર્તનની અસર (Impact Of Climate Change) થી ગોવા સહિતના ખેડૂતોને ભારે નુકસાન થયું છે.
આ જ કારણ છે કે ICAR ની ઘણી પ્રયોગશાળાઓમાં જળવાયુ અનૂકૂળ કૃષિ (Climate Resilient Agriculture)ના વિકાસ પર સંશોધન શરૂ થયું છે. નોંધપાત્ર રીતે, દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં કૃષિ અને સંલગ્ન વિસ્તારોના સંસાધનોના સંરક્ષણ અને ટકાઉ ઉપયોગ માટે વ્યૂહાત્મક સંશોધનનું કાર્ય CCARI ગોવા ખાતે હાથ ધરવામાં આવે છે.
આઈસીએઆર-સીસીએઆરઆઈના બાગાયતશાસ્ત્રના મુખ્ય વિજ્ઞાની ડૉ. એ.આર. દેસાઈ કહે છે કે સામાન્ય રીતે આપણે જાણતા હતા કે દેશનો પૂર્વ કિનારો ચક્રવાત માટે સંવેદનશીલ છે, પરંતુ તાજેતરના સમયમાં પશ્ચિમ કિનારે પણ ચક્રવાતી ગતિવિધિઓ જોવા મળી રહી છે. કમોસમી વરસાદ, તાપમાનની વધઘટમાં ઉંચો તફાવત, ભેજમાં વધારો જેવા અનેક કારણો છે જેના કારણે પાકને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. ગોવા પણ દરિયા કિનારે હોવાને કારણે અહીંના હવામાન પર પણ એટલી જ અસર થઈ છે.
આ વિસ્તારોમાં બાગાયત હેઠળ પાક, ફળો અને મસાલા છે. જે ક્લાઈમેટ ચેન્જના કારણે ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થઈ રહી છે. આ ઉપરાંત આ છોડ પર નવી જીવાતો અને રોગોની અસર થઈ રહી છે જે પાકને નુકસાન પહોંચાડી રહી છે અને ખેડૂતોને ભારે નુકસાન વેઠવું પડી રહ્યું છે.
કેરીની માંજર આવવાની પેટર્નમાં ફેરફાર
હેરાલ્ડ ગોવાના અહેવાલ અનુસાર, તેમણે કહ્યું કે હવામાન પરિવર્તનને કારણે કેરીના ફળોને ઘણું નુકસાન થયું છે. તે ખૂબ જ સંવેદનશીલ પાક છે. પરંતુ વહેલા અને લાંબા સમય સુધી પડેલા વરસાદને કારણે કેરીની માંજર પેટર્નમાં ગરબડ જોવા મળી રહી છે. જેના કારણે ફળો મોડા આવે છે અને ઘણી જાતો એવી છે જે પાકવામાં સમય લઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે આપણે હવે વરસાદની એવી પેટર્ન જોઈ રહ્યા છીએ જે ન થવું જોઈએ. માર્ચ, એપ્રિલમાં પણ વરસાદ પડ્યો છે અને મે મહિનામાં પણ વરસાદ થવાની સંભાવના છે.
ચોમાસું વહેલું શરૂ થવાની ધારણા
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે આ વખતે એવું અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું છે કે નિયમિત ચોમાસું 6 જૂનને બદલે મેના બીજા પખવાડિયામાં થોડું વહેલું શરૂ થશે. જેથી અણધારી સ્થિતિ સર્જાય છે. સપ્ટેમ્બર કે ઓક્ટોબર સુધીમાં વરસાદની મોસમ પૂરી થવાની છે. પરંતુ ગયા વર્ષે અહીં જાન્યુઆરી સુધી વરસાદ જોવા મળ્યો હતો.
કેરીના ફૂલો માટે આ નિર્ણાયક સમયગાળો છે કારણ કે નવેમ્બરના અંતમાં અને ડિસેમ્બરમાં શુષ્ક હવામાનનો અનુભવ કરવો જરૂરી છે જેથી તે તણાવપૂર્ણ બને જેથી ફૂલો શરૂ થાય. જો તે સમયની આસપાસ જમીનમાં ભેજ હોય, તો તે ફૂલ નહીં લાગે. પરંતુ માત્ર વૃક્ષ જ વૃદ્ધિ કરવાનું ચાલુ રાખશે, જેના કારણે ફૂલની પેટર્નમાં ફેરફાર આવે છે.
તાપમાનના ઊંચા તફાવતને કારણે ફળો અને ફૂલોને અસર
અતિશય વરસાદને કારણે ફ્લાવરિંગમાં વિલંબ થાય છે. તાપમાનમાં વધઘટના કારણે સ્થિતિ વધુ વણસી રહી છે. ગોવામાં દિવસનું તાપમાન 33 થી 34 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે અને રાત્રિનું તાપમાન ઘટીને 15 ડિગ્રી સેલ્સિયસ થઈ રહ્યું છે. મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાનનો આ તફાવત કેરીના ફૂલો અને ફળોના સમૂહને અસર કરી રહ્યો છે. જેના કારણે ફળો પર હુમલો કરતા ફ્રુટ ફ્લાય જેવા જીવાતોની સંખ્યા પણ વધી રહી છે. આ કારણોસર કેરીની ઉપજ અને ગુણવત્તા પર વિપરીત અસર થઈ રહી છે. એ જ રીતે કાજુના કિસ્સામાં, ફૂલો સુકાઈ જાય છે અને વધુ પડતા નર ફૂલો ઉત્પન્ન થાય છે, જે ઉપજને અસર કરે છે.
