COVID-19 બૂસ્ટર અને ફ્લૂ શૉટ વચ્ચે 6 અઠવાડિયાનું અંતર રાખો: નિષ્ણાત

BMCએ મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે મુંબઈમાં ચોમાસાને (Monsoon) લગતી બીમારીઓમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે અને જૂન અને જુલાઈમાં છ લોકોના મોત થયા છે, જેમાં સૌથી નાનો આઠ વર્ષનો છોકરો છે. ડેન્ગ્યુ (Dengue)અને ઈન્ફલ્યુએન્ઝા H1N1 એ પહેલાથી જ બે-બે લોકોના જીવ લીધા છે, જ્યારે મેલેરિયા અને લેપ્ટોસ્પાયરોસિસ (એક બેક્ટેરિયલ રોગ જે મનુષ્યો અને પ્રાણીઓને અસર કરે છે) એ એક-એકનો દાવો કર્યો છે. H1N1 ને લગતા મૃત્યુ લગભગ બે વર્ષના અંતરાલ પછી નોંધાયા હતા અને પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં તેમાં 325 ટકાનો વધારો થયો છે.

તે COVID-19 પછી બીજા સૌથી વાયરલ શ્વસન રોગ તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. મોટાભાગના કેસો ઓગસ્ટના મધ્યમાં નોંધાયા છે. આ વધતા જતા કેસોની વચ્ચે હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું દરેકને ફ્લૂનો શૉટ મળવો જોઈએ?

‘ફ્લૂની સિઝન શરૂ થાય તે પહેલાં રસી લગાવવી જોઈએ’

ડૉ. સુમિત અગ્રવાલે, આંતરિક દવા નિષ્ણાત અને સર્વોદય હોસ્પિટલ અને સંશોધન કેન્દ્રના વરિષ્ઠ જનરલ મેડિસિન કન્સલ્ટન્ટ, સમજાવ્યું કે મોસમી ફ્લૂના શોટ મેળવવા માટે અંગૂઠાનો પ્રથમ નિયમ એ છે કે “ફ્લૂની સિઝન શરૂ થાય તે પહેલાં રસીનું સંચાલન કરવું જોઈએ.” તેમણે કહ્યું, “એવું નથી કે જો તમને આજે ફ્લૂનો શૉટ મળે, તો તે તમને રોગ સામે તરત જ રોગપ્રતિકારક શક્તિ આપશે. સામાન્ય રીતે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં બે થી ત્રણ અઠવાડિયા જેટલો સમય લાગે છે.” જો કે, તેમણે એમ પણ કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિ માટે ફ્લૂની રસી લેવી યોગ્ય નથી.

“અમે ફક્ત એવા લોકોને રસી લેવાની ભલામણ કરીએ છીએ જેઓ ક્રોનિક રોગોથી પીડિત છે, અને જેમના શરીરમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી છે, કારણ કે તેઓ વાયરસથી પ્રભાવિત થવાની સંભાવના વધારે છે,” તેમણે કહ્યું. જો કે, ઈન્દ્રપ્રસ્થ એપોલો હોસ્પિટલ, નવી દિલ્હીના ઈન્ટરનલ મેડિસિન, ઈન્ટરનલ મેડિસિન, વરિષ્ઠ સલાહકાર ડૉ. સુરનજીત ચેટર્જીએ જણાવ્યું હતું કે દરેક વ્યક્તિ માટે ફ્લૂનો શૉટ લેવો એ ખરાબ વિચાર નથી. તેણે કહ્યું, “અગાઉ, તે ફક્ત ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા લોકો માટે જ આપવામાં આવતું હતું, પરંતુ કેસોની વધતી સંખ્યાને જોતા, મને લાગે છે કે દરેક વ્યક્તિ આ શોટ લઈ શકે છે.”

COVID-19 બૂસ્ટર શૉટ અને ફ્લૂ શૉટ વચ્ચેનો તફાવત

ડૉ. અગ્રવાલે સમજાવ્યું કે જો કોઈ વ્યક્તિ બે અલગ-અલગ હેતુઓ માટે રસી લેતી હોય, તો આદર્શ અભિગમ એ છે કે કાં તો બંને રસી એક જ દિવસે લેવી અથવા છ અઠવાડિયાના અંતરાલ પછી બીજો શૉટ લેવો. “COVID બૂસ્ટર અને ફ્લૂ શૉટ વચ્ચે ચારથી છ અઠવાડિયાનું અંતર રાખવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.” ડૉ. ચેટર્જીએ એમ પણ કહ્યું કે ઘણા લોકોને બૂસ્ટર શોટ આપવાના બાકી હોવાથી, લોકો હવે કોવિડ અને સિઝનલ ફ્લૂ બંને વિશે ચિંતિત છે. “મારી સલાહ એ છે કે ફ્લૂ પર કોવિડ બૂસ્ટર શોટને પ્રાધાન્ય આપો.”

ફોર્ટિસ હોસ્પિટલ, બેનરઘટ્ટા રોડ, બેંગલોર ખાતેના બાળ ચિકિત્સક સઘન સંભાળ એકમના વડા ડૉ. યોગેશ કુમાર ગુપ્તાએ સ્પષ્ટ કર્યું કે ફ્લૂના શૉટ્સ શરીરમાં COVID-19 વાયરસની ગંભીરતાને રોકવાના હેતુને પૂર્ણ કરશે નહીં. તેમણે કહ્યું, “જો લોકોને બૂસ્ટરને બદલે ફ્લૂના શૉટ મળવા લાગે, તો તે હેતુ પૂરો નહીં કરે. ઉત્પાદિત એન્ટિબોડીઝનું ઉત્પાદન વધારવા માટે પ્રથમ ડોઝ પછી બૂસ્ટર શોટ આપવામાં આવે છે. તેથી સૈદ્ધાંતિક રીતે, અમે ફ્લૂના શૉટ પછી COVID સામે રક્ષણ આપતા એન્ટિબોડીઝમાં વધારાની અપેક્ષા રાખી શકતા નથી અને અન્ય રસીને બદલે માત્ર COVID બૂસ્ટર રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. તેથી, મારા મતે, કોઈપણ કોવિડ બૂસ્ટર વિકલ્પોને પસંદ કરવો એ સારો વિચાર નથી. હેલ્થ ન્યુઝ અહીં વાંચો.