Career in Aviation: એવિએશન ઈન્ડસ્ટ્રીમાં કારકિર્દી કેવી રીતે બનાવવી? જાણો અભ્યાસક્રમ અને ટોચના કારકિર્દી વિકલ્પો
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં નાગરિક ઉડ્ડયન ઉદ્યોગનો (Civil Aviation) વિકાસ ખૂબ જ ઝડપી રહ્યો છે. આ કારણે આ ક્ષેત્રમાં પ્રશિક્ષિત વ્યાવસાયિકોની માંગ વધી રહી છે.
Aviation Career: છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં નાગરિક ઉડ્ડયન ઉદ્યોગનો (Civil Aviation) વિકાસ ખૂબ જ ઝડપી રહ્યો છે. આ કારણે આ ક્ષેત્રમાં પ્રશિક્ષિત વ્યાવસાયિકોની માંગ વધી રહી છે. 12મા ધોરણ પછી (career after 12th) વિદ્યાર્થીઓ આ ક્ષેત્રમાં સારી કારકિર્દી બનાવી શકે છે. ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ પાઇલટ, એરક્રાફ્ટ મેન્ટેનન્સ એન્જિનિયર, કેબિન ક્રૂ, એર-હોસ્ટેસ, ફ્લાઇટ સ્ટુઅર્ડ, કેબિન ક્રૂ અને ગ્રાઉન્ડ ડ્યુટી સ્ટાફ જેવા ઘણા ક્ષેત્રોમાં નોકરીની તકો પ્રદાન કરે છે. શક્યતાઓથી ભરેલા આ ક્ષેત્રમાં, તમે આકર્ષક પગાર પેકેજ સાથે સફળતાની ઉંચી ઉડી શકો છો. જો તમે એવિએશનમાં કારકિર્દી બનાવવાનું સપનું જોતા હોવ તો આ ક્ષેત્ર તમને ઘણી તકો પૂરી પાડી શકે છે. તમારે ફક્ત તમારી લાયકાત અનુસાર કોર્સ પસંદ કરવાનો રહેશે.
એવિએશન સેક્ટરમાં માત્ર પાયલોટ જ નથી, પરંતુ અન્ય ઘણા પ્રકારના પ્રોફેશનલ્સ તેમાં કામ કરે છે. જો તમે 12મું પાસ છો અને આ રોમાંચક ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે રસ ધરાવો છો તો આ લેખ તમારા માટે છે. અહીં તમારી સગવડતા માટે, શ્રેષ્ઠ કારકિર્દી વિકલ્પો, અભ્યાસક્રમો, લાયકાત, કારકિર્દીનો અવકાશ, નોકરી અને પગાર પેકેજ સહિત ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી આપવામાં આવી છે.
Top Career Options in Aviation
1. એરક્રાફ્ટ પાઇલોટ: એરક્રાફ્ટ પાઇલોટ્સ કોમર્શિયલ પાઇલોટ્સ છે. ઉડ્ડયન ક્ષેત્રનો આ સૌથી નફાકારક વ્યવસાય છે, જેમાં સારું પગાર પેકેજ ઉપલબ્ધ છે. ભૌતિકશાસ્ત્ર અને ગણિત સાથે 12 પાસ વિદ્યાર્થીઓ પાઇલટનો કોર્સ કરી શકે છે. કોર્સ પૂરો કર્યા પછી, ઉમેદવારો સરકારી અને ખાનગી એરલાઇન્સમાં કામ કરી શકે છે. ફ્લાઈંગના થોડા વર્ષોના અનુભવ પછી, જુનિયર પાઈલટને દર મહિને ₹50,000 થી ₹75,000 મળે છે. થોડા સમય પછી માસિક કમાણી દર મહિને બે લાખથી ત્રણ લાખ રૂપિયા થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત દેશ-વિદેશમાં હવાઈ મુસાફરી કરવાની તક છે.
2. એર હોસ્ટેસ અને ફ્લાઇટ સ્ટુઅર્ડ: મુસાફરોની આરામદાયક અને સુરક્ષિત મુસાફરી માટે એરક્રાફ્ટમાં એર-હોસ્ટેસ / ફ્લાઇટ સ્ટુઅર્ડ હોય છે. તેમના મુખ્ય કાર્યો છે – મુસાફરોને સલામતીની સૂચનાઓ આપવી, નાસ્તો અને ખોરાક પીરસવો, જ્યારે જરૂર પડે ત્યારે પેસેન્જરને પ્રાથમિક સારવાર આપવી. જો તમને આતિથ્ય ગમતું હોય તો આ કારકિર્દી તમારા માટે શ્રેષ્ઠ રહેશે. 12મા ધોરણ પછી કોઈપણ વિદ્યાર્થી આ ક્ષેત્રમાં એક વર્ષનો કોર્સ જોબ કરી શકે છે. જો ઉમેદવાર સારી વાતચીત કૌશલ્ય અને આકર્ષક વ્યક્તિત્વ ધરાવતો હોય. અન્ય સુવિધાઓ સિવાય સરેરાશ પ્રારંભિક પગાર 35 થી 40 હજાર રૂપિયા પ્રતિ માસ છે. તે ફ્લાઇટ્સ અને એરલાઇન કંપની પર વધુ આધાર રાખે છે.
3. એરક્રાફ્ટ મેન્ટેનન્સ એન્જિનિયરઃ તેઓ એરક્રાફ્ટની જાળવણી અને સલામતી સુનિશ્ચિત કરવાની જવાબદારી ઉપાડે છે. ટેક ઓફ કરતા પહેલા એરક્રાફ્ટની સંપૂર્ણ તપાસ કરે છે. વિજ્ઞાનના વિદ્યાર્થીઓ માટે આ એક શ્રેષ્ઠ કારકિર્દી વિકલ્પ છે. ભૌતિકશાસ્ત્ર, રસાયણશાસ્ત્ર અને ગણિત સાથે 12મું પાસ ઉમેદવારો એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગમાં ડિગ્રી અથવા એરક્રાફ્ટ મેન્ટેનન્સમાં 3 વર્ષનો ડિપ્લોમા લઈ શકે છે. એરક્રાફ્ટ એન્જિનિયરોને ઉચ્ચ પગાર પેકેજ મળે છે. ફ્રેશરને દર મહિને રૂ. 35,000 થી 55,000 મળે છે.
4. એરપોર્ટ ગ્રાઉન્ડ ડ્યુટી સ્ટાફઃ એરપોર્ટ પર ગ્રાઉન્ડ સ્ટાફ કામ કરે છે. ગ્રાઉન્ડ સ્ટાફ ફ્લાઇટ ઇન્સ્ટ્રક્ટર, ફ્લાઇટ ડિસ્પેચર્સ અને એવિએશન ડોકટરો છે. સામાન્ય રીતે વરિષ્ઠ પાઇલોટ્સ ફ્લાઇટ ઇન્સ્ટ્રક્ટર હોય છે જે એરલાઇનમાં લાઇન ડ્યુટીમાં કામ કરે છે. ફ્લાઇટ ડિસ્પેચર્સ ફ્લાઇટ પહેલાં એરક્રાફ્ટ પાઇલટ સાથે હવામાન પરિસ્થિતિઓ, ફ્લાઇટ પાથ અને અન્ય ફ્લાઇટ-સંબંધિત માહિતી શેર કરે છે. ઉડ્ડયન ડોકટરો પાઇલોટ અને બોર્ડ પરના અન્ય સ્ટાફની તબીબી તપાસ કરે છે. તેમનો પગાર તેમની જોબ પ્રોફાઇલ અને અનુભવ પર આધાર રાખે છે.
5. એર કાર્ગો મેનેજર: તેમને એર ફ્રેઈટ મેનેજર પણ કહેવામાં આવે છે. તેમનું કામ એરલાઇન કંપનીના ગુડ્સ ડિલિવરી વિભાગમાં માલના લોડિંગ, સ્ટોરેજ અને અનલોડિંગની દેખરેખ રાખવાનું છે. 12મું પાસ ઉમેદવારો 6 થી 9 મહિના સુધી ડિપ્લોમા ઇન ઇન્ટરનેશનલ એર કાર્ગો મેનેજમેન્ટ કોર્સ પૂર્ણ કરીને તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી શકે છે. સરેરાશ પગાર પેકેજ રૂ. 3.5 લાખથી 4.5 લાખ છે.
6. એર ટ્રાફિક કંટ્રોલર (ATC): તેમનું કામ સમગ્ર એર નેવિગેશન સિસ્ટમનું નિયમન કરવાનું છે. આ પ્રોફેશનલ્સ એરપોર્ટ પર એર ટ્રાફિક કંટ્રોલ, એવિએશન સિક્યુરિટી, ફ્લાઇટ સેફ્ટી અને ક્રૂ મેનેજમેન્ટ જેવા કાર્યોનું ધ્યાન રાખે છે. આ પાઇલટ્સને હવામાનની સ્થિતિ અનુસાર લેન્ડિંગ અને ટેકઓફ કરવાની સૂચના આપે છે. ભારતમાં નવા એરપોર્ટ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. તેથી, આગામી સમયમાં આ વ્યાવસાયિકોની માંગમાં નોંધપાત્ર વધારો થશે. ભારતમાં ATCને લગભગ 8 લાખ રૂપિયાનું પેકેજ મળે છે.
7. એર ટિકિટિંગ: 12મું પાસ ઉમેદવારો ઓછામાં ઓછા 6 મહિનાથી 9 મહિનાના સમયગાળાના ડિપ્લોમા ઇન એર ટિકિટિંગ અને ટ્રાવેલ મેનેજમેન્ટ કોર્સ કરીને તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી શકે છે. કોર્સ દરમિયાન ટ્રાવેલ એજન્સી બિઝનેસ, વર્લ્ડ ટાઇમ ઝોન, એરપોર્ટ અને એરલાઇન કોડ્સ, પેમેન્ટ મોડ્સ, ફોરેન કરન્સી, પાસપોર્ટ અને વિઝા વગેરેની ટ્રેનિંગ આપવામાં આવે છે. એરલાઇન ટિકિટિંગ એજન્ટનો સરેરાશ પગાર દર મહિને લગભગ 25 થી 30 હજાર રૂપિયા છે. કામ વધે તેમ આવક પણ વધે છે.
ભારતમાં ટોચની ઉડ્ડયન સંસ્થાઓ
- ઈન્ડિયન એવિએશન એકેડમી, મુંબઈ
- રાજીવ ગાંધી એવિએશન એકેડેમી, હૈદરાબાદ
- એજે એવિએશન એકેડમી, બેંગ્લોર
- ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એરોનોટિક્સ, નવી દિલ્હી
- ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એરોનોટિક્સ સાયન્સ, જમશેદપુર
- ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગ એન્ડ ઈન્ફોર્મેશન, પુણે
- યુનિવર્સિટી એવિએશન એકેડમી, ચેન્નાઈ
- હિન્દુસ્તાન એવિએશન એકેડમી, બેંગ્લોર
- નેશનલ ફ્લાઈંગ ટ્રેનિંગ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ, મહારાષ્ટ્ર
- વિંગ્સ કોલેજ ઓફ એવિએશન ટેક્નોલોજી, પુણે
આ પણ વાંચો: IOCL Recruitment 2022: ઈન્ડિયન ઓઈલમાં ઘણી જગ્યાઓ માટે ભરતી, આ રીતે કરો અરજી