દેશનું પ્રથમ ઈન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જ લોન્ચ, IIBXના શું ફાયદા થશે અને ભારત સોનાની કિંમત કેવી રીતે નક્કી કરશે? સંપૂર્ણ વિગતો જાણો
પીએમ મોદીએ ગુજરાતના ગાંધીનગરમાં દેશના પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય બુલિયન એક્સચેન્જનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. અહીં ત્રણ વોલ્ટ હશે. 125 ટનની સોનાની તિજોરી તેમજ 1000 ટનની ક્ષમતાવાળી ચાંદીની તિજોરી હશે.
પીએમ મોદીએ ગુજરાતના ગાંધીનગરમાં દેશના પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય બુલિયન એક્સચેન્જ(International bullion exchange)નું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ પ્રસંગે તેમણે NSE-SGX Connectનું પણ ઉદ્ઘાટન કર્યું છે. આ રીતે વડાપ્રધાને દેશને પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય બુલિયન એક્સચેન્જ આપવાનું કામ કર્યું છે. આ બુલિયન એક્સચેન્જ IFSC એટલે કે ગાંધીનગરના ઈન્ટરનેશનલ ફાઈનાન્સિયલ સર્વિસ સેન્ટરમાં આવેલું છે. અત્યાર સુધીમાં લગભગ 64 જ્વેલર્સ IIBX (ઇન્ડિયન ઇન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જ)માં જોડાયા છે. IIFL સિક્યોરિટીઝના કોમોડિટી નિષ્ણાત અનુજ ગુપ્તા IIBX શું છે અને તેના શું ફાયદા થશે તેના પર પોતાનો અભિપ્રાય આપી રહ્યા છે. ચાલો તેના વિશે બધું જાણીએ.
IIBX એટલે કે ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જ એ એક પ્લેટફોર્મ છે, જેની મદદથી બુલિયન (એટલે કે સોનું અને ચાંદી) આયાત કરવામાં આવશે. 125 ટનની સોનાની તિજોરી તેમજ 1000 ટનની ક્ષમતાવાળી ચાંદીની હશે. તે બુલિયન ટ્રેડિંગ માટે એક સામાન્ય પારદર્શક પ્લેટફોર્મ તરીકે કામ કરશે. IIBX પાસે 3 વોલ્ટ છે.
ટ્રેન્ડિંગના નિયમો શું હશે?
ઈન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જની મદદથી માત્ર લાયક જ્વેલર્સ જ આયાત કરી શકશે. લાયકાત ધરાવતા જ્વેલર બનવા માટે IFSCમાં શાખા જરૂરી છે. આયાત માટે ઓછામાં ઓછી 25 કરોડની નેટવર્થ હોવી જોઈએ. આ સિવાય છેલ્લા 3 વર્ષના ટર્નઓવરનો 90% બુલિયન હોવો જોઈએ.
ટ્રેડિંગ સમય?
શરૂઆતમાં સવારે 9 વાગ્યાથી બપોરે 3.30 વાગ્યા સુધી ટ્રેડિંગની છૂટ આપવામાં આવી છે. આગામી દિવસોમાં 22 કલાક સુધી ટ્રેડિંગ પણ શક્ય છે. લાયકાત ધરાવતા જ્વેલર્સને 11 દિવસની એડવાન્સ પેમેન્ટની સુવિધા મળશે. તમામ કોન્ટ્રાક્ટ ડોલરમાં લિસ્ટ થશે અને પતાવટ ડોલરમાં થશે. હાલમાં, T+O માં 100% લમ્પ સમ માર્જિન સાથે પતાવટ શક્ય છે અને વધુ T+2 પતાવટ શક્ય છે
IIBXના ફાયદા શું છે?
સોનાની આયાત માટે આ એક મોટો પ્રવેશદ્વાર હશે. આ ભારતને વૈશ્વિક બુલિયન માર્કેટ સાથે જોડશે. આવનારા સમયમાં આપણો દેશ ભાવ લેનારમાંથી ભાવ નિર્માતા બનશે. સોનાની કિંમત શું હોવી જોઈએ તે પણ ભારત નક્કી કરશે. તેનાથી દેશમાં બુલિયનની આયાતનો નવો માર્ગ ખુલશે. IIBX દ્વારા આયાત સસ્તી થઈ શકે છે. ગુણવત્તા સાથે કિંમત અને પારદર્શિતાની ખાતરી આવે છે. આ સિવાય વૈશ્વિક જ્વેલરી માર્કેટમાં ભારતની સ્થિતિ મજબૂત થશે.
ભાવ કેવી રીતે નક્કી થાય છે?
હાલમાં, બુલિયનની કિંમત લંડન મેટલ એક્સચેન્જ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. આ સિવાય ન્યુયોર્ક, જાપાન બુલિયન એક્સચેન્જ પર પણ નજર છે. લંડન મેટલ એક્સચેન્જ પર ભાવ પ્રતિ ઔંસ છે.
આ રીતે સમજો ભાવનું ગણિત
માની લો કે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં સોનાની કિંમત 1750 ડોલર પ્રતિ ઔંસ છે. આમાં સરકારની આયાત ડ્યુટી 12.75% ઉમેરવામાં આવે છે. આયાત ડ્યુટી ઉપરાંત 2.5% એગ્રી ઇન્ફ્રા સેસ પણ ઉમેરવામાં આવે છે. ફરજની ટોચ પર વધારાના $2 ઉમેરવામાં આવે છે. ડોલર સામે રૂપિયાની નબળાઈ પણ ભાવમાં વધારો કરે છે.
કોણ સભ્ય બની શકે છે
આંતરરાષ્ટ્રીય બુલિયન એક્સચેન્જના સભ્યો દેશની તમામ મોટી બેંકો હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, ગોલ્ડ એક્સચેન્જ ટ્રેડિંગ ફંડ (ગોલ્ડ ઇટીએફ) પણ તેના સભ્ય બની શકે છે. MMTC જેવી સરકારી એજન્સીઓ પણ તેના સભ્યો બની શકે છે.