કોણ છે એસ મહેન્દ્ર દેવ ? જે બન્યા PMની ઈકોનોમિક સલાહકાર કાઉન્સિલના અધ્યક્ષ
પ્રખ્યાત અર્થશાસ્ત્રી પ્રોફેસર એસ. મહેન્દ્ર દેવને ભારત સરકારે પ્રધાનમંત્રીના આર્થિક સલાહકાર પરિષદ (EAC-PM)ના નવા અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. તેમણે એક્સિસ બેંકના ડિરેક્ટર પદેથી રાજીનામું આપ્યું છે.
પ્રોફેસર એસ મહેન્દ્ર દેવ એક પ્રખ્યાત અર્થશાસ્ત્રી છે. દેવે 1988 માં ઇન્દિરા ગાંધી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ડેવલપમેન્ટ રિસર્ચ (IGIDR) મુંબઈથી સહાયક પ્રોફેસર તરીકે પોતાની કારકિર્દી શરૂ કરી હતી. અહીં 10 વર્ષ રહ્યા બાદ, દેવ જર્મની ગયા અને ત્યાં બોન યુનિવર્સિટીમાં વિઝિટિંગ પ્રોફેસર પણ રહ્યા. 1998 થી 2007 સુધી, તેમણે હૈદરાબાદ સ્થિત સેન્ટર ફોર ઇકોનોમિક સ્ટડીઝના ડિરેક્ટર તરીકે કામ કર્યું.
ભારત સરકારે પ્રખ્યાત અર્થશાસ્ત્રી પ્રોફેસર એસ મહેન્દ્ર દેવને પ્રધાનમંત્રી આર્થિક સલાહકાર પરિષદ (EAC-PM) ના નવા અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. આ નિમણૂકને દેશની આર્થિક નીતિ નિર્માણમાં એક મહત્વપૂર્ણ પરિવર્તન તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. પ્રોફેસર મહેન્દ્ર દેવ આ પદ પૂર્ણ-સમય સંભાળશે, જેના કારણે તેમણે એક્સિસ બેંકના ડિરેક્ટર બોર્ડમાંથી રાજીનામું આપી દીધું છે. દેવ એક્સિસ બેંકમાં સ્વતંત્ર ડિરેક્ટર તરીકે કામ કરતા હતા.
પ્રોફેસર દેવે એક્સિસ બેંકને લખેલા પત્રમાં જણાવ્યું હતું કે, હું જણાવવા માંગુ છું કે મને પ્રધાનમંત્રી આર્થિક સલાહકાર પરિષદના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યો છે. આ એક પૂર્ણ-સમયનો હોદ્દો છે. તેથી, હું 5 જૂન 2025 ના રોજ કાર્યકારી સમયના અંતે એક્સિસ બેંકના ડિરેક્ટર બોર્ડમાંથી મારું રાજીનામું આપું છું.
કારકિર્દીની શરૂઆત 1988 માં થઈ હતી
પ્રોફેસર એસ મહેન્દ્ર દેવ એક પ્રખ્યાત અર્થશાસ્ત્રી છે. દેવે 1988 માં ઈન્દિરા ગાંધી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ડેવલપમેન્ટ રિસર્ચ (IGIDR) મુંબઈમાં સહાયક પ્રોફેસર તરીકે પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. અહીં 10 વર્ષ રહ્યા પછી, દેવ જર્મની ગયા અને ત્યાં બોન યુનિવર્સિટીમાં વિઝિટિંગ પ્રોફેસર પણ રહ્યા. 1998 થી 2008 સુધી, તેમણે હૈદરાબાદ સ્થિત સેન્ટર ફોર ઇકોનોમિક સ્ટડીઝના ડિરેક્ટર તરીકે કામ કર્યું.
દેવે ખાનગી ક્ષેત્રમાં ઘણા મહત્વપૂર્ણ હોદ્દા સંભાળ્યા
2008 માં, તેમને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કૃષિ ખર્ચ અને કિંમત આયોગ (CACP) ના અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમણે ઓગસ્ટ 2010 સુધી સેવા આપી હતી. તેમણે રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય આયોગ અને આંતરરાષ્ટ્રીય ખાદ્ય નીતિ સંશોધન સંસ્થાના બોર્ડમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાઓ ભજવી હતી. પ્રોફેસર દેવે ખાનગી ક્ષેત્રમાં પણ ઘણી સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી હતી. તેઓ કોટક મહિન્દ્રા બેંક અને એક્સિસ બેંકના સ્વતંત્ર ડિરેક્ટર રહી ચૂક્યા છે. 2010 થી 2022 સુધી, તેઓ ઇન્દિરા ગાંધી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ડેવલપમેન્ટ રિસર્ચના ડિરેક્ટર અને વાઇસ ચાન્સેલર પણ હતા.
શિક્ષણ અને શૈક્ષણિક સિદ્ધિઓ
પ્રોફેસર દેવે આચાર્ય નાગાર્જુન યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં એમએ ડિગ્રી મેળવી હતી. આ પછી, તેમણે દિલ્હી સ્કૂલ ઓફ ઇકોનોમિક્સમાંથી એમ.ફિલ અને પીએચડી પૂર્ણ કર્યું. 1992-93 માં, તેઓ પોસ્ટ-ડોક્ટરલ સંશોધન માટે અમેરિકાની યેલ યુનિવર્સિટી પણ ગયા. તેમની નિમણૂકને વડા પ્રધાનની આર્થિક નીતિઓને વૈજ્ઞાનિક, વ્યવહારુ અને સમાવિષ્ટ અભિગમ આપવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવે છે.
