ધ્યાનથી જુઓ આ ચલણી નોટ: આ દેશે 15 આંકડાની રકમની છાપી નાખી નોટ, જાણો વિશ્વની સૌથી મોટી રકમની ચલણી નોટની રસપ્રદ માહિતી

મોંઘવારી અને ખાદ્ય સંકટના કારણે ઘણા દેશોમાં લોકો પરેશાન છે. શ્રીલંકા, પાકિસ્તાન, તુર્કી અને આર્જેન્ટિના સહિત ઘણા એવા દેશો છે જ્યાં આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ થઈ રહી છે. આફ્રિકન દેશ ઝિમ્બાબ્વેની હાલત પણ આવી જ છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે એકવાર આ દેશમાં મોંઘવારી અને આર્થિક પડકારોનો સામનો કરવા માટે 100 ટ્રિલિયન ડોલરની નોટ ઈશ્યુકરવાની ફરજ પડી હતી. વર્ષ 2008માં ઝિમ્બાબ્વેએ બ્લેક માર્કેટમાં $100 ટ્રિલિયનની બેંક નોટ ઈશ્યુ કરી હતી. આ નોટની કિંમત ભારતીય રૂપિયામાં 100 લાખ કરોડ હતી. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે આ નોટની કિંમત પાકિસ્તાન સહિત ઘણા દેશોની અર્થવ્યવસ્થા કરતા અનેક ગણી વધારે છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે આર્થિક રીતે ત્રસ્ત દેશમાં આટલું મોટું ચલણ કેવી રીતે બહાર પાડવામાં આવ્યું?

મોંઘવારી સાથે સ્પર્ધા કરવા માટે નોટ છાપવામાં આવી હતી

વાસ્તવમાં 2008માં આર્થિક સંકટને કારણે ઝિમ્બાબ્વેનો વિદેશી હૂંડિયામણનો ભંડાર ખતમ થઈ ગયો હતો અને તેના ચલણનું મૂલ્ય રેકોર્ડ નીચા સ્તરે આવી ગયું હતું. તે સમયે ઝિમ્બાબ્વેમાં મોંઘવારીનો દર ખૂબ જ વધી ગયો હતો. આ કારણે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઝિમ્બાબ્વેને ટ્રિલિયન યુનિટનું ચલણ લાવવાની જરૂર હતી. 2023માં ફરી એકવાર આવી જ સ્થિતિ જોવા મળી રહી છે જ્યારે ઝિમ્બાબ્વેએ આ પગલું ભરવું પડ્યું છે. તે સમયે કેન્દ્રીય બેંક જે અતિ ફુગાવા સામે લડી રહી છે તે પણ Z$10tn, Z$20tn અને Z$50tn નોટો રજૂ કરવાની યોજના બનાવી રહી હતી.

ખોરાક અને ઇંધણના પુરવઠાની અછત

તે સમયે ઝિમ્બાબ્વેમાં ખોરાક અને ઇંધણનો પુરવઠો ઓછો હોવાથી, તેમની કિંમતો દરરોજ બમણી થઈ રહી હતી. મધ્યસ્થ બેંકે સૌપ્રથમ નોટો જારી કરીને ફુગાવા સાથે તાલમેલ રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, જેની અસર ઓછી થઈ હતી. તે સમયે ઝિમ્બાબ્વેમાં આર્થિક અને રાજકીય ઉથલપાથલ પણ તીવ્ર હતી. હવે ફરીથી ઝિમ્બાબ્વેમાં મોંઘવારી ઝડપથી વધવા લાગી છે. કોરોના મહામારી અને રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ બાદ આ આફ્રિકન દેશમાં સ્થિતિ બગડવા લાગી છે.