ડિજિટલ ઝુંબેશને વેગ મળ્યો… દિવાળી પર UPI ટ્રાન્ઝેક્શન 15 અબજને પાર, વિદેશી હૂંડિયામણ-ગોલ્ડ રિઝર્વમાં પણ વધારો
ભારતની અર્થવ્યવસ્થા દરરોજ નવા રેકોર્ડ બનાવી રહી છે. આજે ભારત માત્ર વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની નથી. વાસ્તવમાં દેશે વિદેશી મુદ્રા ભંડારની બાબતમાં પણ નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો છે. દેશના સોનાના ભંડારમાં વધારો થયો છે. IMF એ સ્વીકાર્યું છે કે ભારત આજે વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતું અર્થતંત્ર છે. રોકાણ અને ખાનગી વપરાશ તેની વૃદ્ધિને આગળ ધપાવે છે.
દેશમાં ડિજિટલ અભિયાન ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. આજે દરેક વિભાગમાં અને દેશના દરેક નાગરિકના જીવનમાં ડિજિટલ માધ્યમ અપનાવવાનો ટ્રેન્ડ વેગ પકડી રહ્યો છે. 180 હજારથી વધુ પેન્શનરોને સરકારના ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ અભિયાન સાથે જોડવામાં આવ્યા છે. સફળતા જોઈને, પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગ (DOPPW) એ ત્રીજી દેશવ્યાપી ડિજિટલ લાઈફ સર્ટિફિકેટ (DLC) ઝુંબેશ શરૂ કરી છે. 1 નવેમ્બરથી 30 નવેમ્બર દરમિયાન દેશભરના 800 શહેરો અને જિલ્લાઓમાં તેનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું કે આ વિશેષ અભિયાનના પહેલા જ દિવસે 180 હજારથી વધુ પેન્શનધારકોએ તેમનું ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ બનાવી લીધું છે. કેન્દ્રીય કર્મચારી મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં કહ્યું છે – આ અત્યાર સુધીનું સૌથી મોટું DLC અભિયાન છે.
UPI દ્વારા 15 અબજ ટ્રાન્ઝેક્શન
બીજી તરફ ઓક્ટોબરમાં UPIએ 16 અબજ ટ્રાન્ઝેક્શનને પાર કરી લીધું છે, જે અત્યાર સુધીનો રેકોર્ડ છે. તહેવારોની સિઝનમાં આ આંકડો એક નવો રેકોર્ડ માનવામાં આવી રહ્યો છે. ગયા મહિને, દરરોજ સરેરાશ 500 મિલિયન વ્યવહારો થયા. 30 ઓક્ટોબર, ધનતેરસના રોજ, 546 મિલિયન UPI ટ્રાન્ઝેક્શન થયા, જે એક જ દિવસમાં ટ્રાન્ઝેક્શનનો રેકોર્ડ છે.
ઓક્ટોબરમાં જીએસટી કલેક્શન રૂ. 1.87 ટ્રિલિયન પર પહોંચ્યું છે, જે છ મહિનાના સમયગાળામાં સૌથી વધુ છે. જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતા 8.9% વધુ છે. એપ્રિલથી ઓક્ટોબર 2024 દરમિયાન વાર્ષિક ધોરણે GST કલેક્શન રૂ. 12.74 ટ્રિલિયન સુધી પહોંચ્યું છે. જે ગયા વર્ષના સમાન ગાળામાં રૂ. 11.64 ટ્રિલિયનની સરખામણીએ 9.4 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.
ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં વધારો થયો છે
ઈતિહાસમાં પ્રથમ વખત ભારતનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર $700 બિલિયનની ઉપર પહોંચી ગયો છે. આ આંકડો દેશની વધતી જતી આર્થિક તાકાત અને વિકાસ દર્શાવે છે. વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા સાથે, ચીન, જાપાન, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ પછી ભારત ચોથા નંબરનું સૌથી મોટું વિદેશી વિનિમય અનામત ધરાવે છે.
IMF એટલે કે ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડના રિપોર્ટ અનુસાર, ગ્લોબલ ઈકોનોમી ફોરમમાં ભારત માટે જીડીપી ગ્રોથનું અનુમાન 2025 માટે 7 ટકા અને વર્ષ 2026 માટે 6.5 ટકા પર સ્થિર રાખવામાં આવ્યું છે. ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડે કહ્યું છે કે એશિયા પેસિફિકમાં તેના પ્રાદેશિક આર્થિક દૃષ્ટિકોણમાં ભારત સૌથી ઝડપથી વિકસતું અર્થતંત્ર છે, રોકાણ અને ખાનગી વપરાશ તેની વૃદ્ધિને આગળ ધપાવે છે.
5 વર્ષમાં સોનાના ભંડારમાં 40 ટકાનો વધારો થયો છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા પાસેના સોનાના ભંડારમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષની સરખામણીમાં લગભગ 40 ટકાનો વધારો થયો છે. ભારતનો સોનાનો ભંડાર સપ્ટેમ્બર 2019માં 618 મેટ્રિક ટનથી વધીને સપ્ટેમ્બર 2024માં 854 ટન થયો છે. RBI હવે દેશમાં વધુ સોનું જમા કરે છે. સેન્ટ્રલ બેંકના તાજેતરના ડેટા દર્શાવે છે કે દેશમાં 510 મેટ્રિક ટન સોનું જમા છે. માર્ચથી સપ્ટેમ્બરની વચ્ચે દેશમાં રાખવામાં આવેલ સોનું 102 ટન વધ્યું છે.
ભારતે તેનું પ્રથમ એનાલોગ સ્પેસ મિશન શરૂ કર્યું છે. આ મિશન મંગળ અને ચંદ્ર પર બહારની દુનિયાની પરિસ્થિતિઓનું અનુકરણ કરવા જઈ રહ્યું છે. લદ્દાખના લેહમાં ભારતના પ્રથમ મંગળ અને ચંદ્ર એનાલોગ મિશનનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો), આકા સ્પેસ સ્ટુડિયો પ્રાઈવેટ લિમિટેડ, લદ્દાખ યુનિવર્સિટી, આઈઆઈટી બોમ્બે અને લદ્દાખ ઓટોનોમસ હિલ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સિલ આ મિશનમાં સામેલ છે.
આયર્ન ઓરનું ઉત્પાદન વધ્યું
દેશમાં આયર્ન ઓરના ઉત્પાદનમાં વધારો નોંધવામાં આવ્યો છે. નાણાકીય વર્ષ 2025 ના પ્રથમ છ મહિનામાં આયર્ન ઓરનું ઉત્પાદન 5.5% વધીને 135 મેટ્રિક ટન થયું છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં ભારતનું આયર્ન ઓરનું ઉત્પાદન એક વર્ષ અગાઉ કરતાં 5.5% વધુ હતું. ખાણ મંત્રાલયે શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે દેશમાં ગયા નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળામાં 128 એમટીની સરખામણીમાં 135 મિલિયન ટન (MT) ઓરનું ઉત્પાદન થયું છે. H1FY24 ની સરખામણીમાં મેંગેનીઝ ઓરનું ઉત્પાદન પણ વધારે હતું – 6.2% થી વધીને 1.7 MMT. ભારતે પણ ઓક્ટોબરમાં કોલસાના ઉત્પાદનમાં વધારો નોંધાવ્યો હતો.
બીજી તરફ ઓક્ટોબરમાં વીજળીનો વપરાશ નજીવો વધીને 140.4 અબજ યુનિટ થયો છે. એક વર્ષ અગાઉની સરખામણીએ ઓક્ટોબરમાં ભારતનો વીજળીનો વપરાશ લગભગ એક ટકા વધીને 140.47 અબજ યુનિટ (BU) થયો છે. એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળામાં, ઓક્ટોબર 2022માં વીજળીનો વપરાશ 113.94 BU થી 22 ટકા વધીને 139.44 BU થયો હતો.
ઑક્ટોબર 2024માં એક દિવસમાં પીક પાવર ડિમાન્ડ ઘટીને 219.22 GW થઈ ગઈ હતી, જે એક વર્ષ અગાઉના સમાન મહિનામાં 221.53 GW હતી. આ વર્ષે મે મહિનામાં વીજળીની મહત્તમ માંગ લગભગ 250 ગીગાવોટના સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી હતી. સપ્ટેમ્બર 2023માં 243.27 GW ની અગાઉની સર્વકાલીન ઉચ્ચ માંગ નોંધવામાં આવી હતી.
કોલસાનું ઉત્પાદન 7.4% વધ્યું
ઓક્ટોબરમાં કોલસાના ઉત્પાદનમાં પણ 7.4 ટકાનો વધારો થયો છે. તે 82.89 મેટ્રિક ટન થઈ ગયું છે. કોલસા મંત્રાલયે આ માહિતી આપી છે. મંત્રાલયે કહ્યું છે કે ગયા નાણાકીય વર્ષના સમાન સમયગાળામાં તે 78.57 મેટ્રિક ટન હતું.
નવરાત્રિ, દશેરા, ધનતેરસ અને દિવાળી દરમિયાન સપ્ટેમ્બર-ઓક્ટોબરમાં કારનું જબરદસ્ત વેચાણ જોવા મળ્યું છે. છૂટક વેચાણની સંખ્યામાં 26%નો વધારો થયો છે. મહિના માટે કુલ છૂટક વેચાણ 4.8 લાખ અને 4.9 લાખ એકમો વચ્ચે રહેવાનો અંદાજ છે. મારુતિ, હ્યુન્ડાઈ, ટાટા મોટર્સ, JSW MG અને મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રા જેવી લગભગ તમામ ટોચની કંપનીઓએ ગયા ઓક્ટોબરમાં 3.9 લાખ યુનિટની સરખામણીએ મજબૂત ગ્રાહક ખરીદી નોંધાવી છે.
મારુતિ સુઝુકી ઈન્ડિયા દેશની અગ્રણી પેસેન્જર વાહન કંપની છે. ગયા વર્ષની સરખામણીમાં ઓક્ટોબરમાં તેનું માસિક છૂટક વેચાણ 22.4 ટકા વધીને રેકોર્ડ 202,402 યુનિટ થયું છે. તહેવારોની મોસમની માંગને કારણે ઓક્ટોબરમાં કાર-મેન્યુફેક્ચરિંગ ઉદ્યોગ માટે છૂટક વેચાણમાં 20 ટકા વૃદ્ધિનો અંદાજ છે. જોકે, મારુતિની પોતાની જથ્થાબંધ ડિસ્પેચ 5 ટકા ઘટીને 159,591 યુનિટ થઈ હતી, જ્યારે ટાટા મોટર્સની ડીલરોને ડિસ્પેચ 0.4 ટકા ઘટીને 48,131 યુનિટ થઈ હતી.
સ્પોર્ટ્સ યુટિલિટી વાહનોના વેચાણમાં વધારો થયો છે
કેટલાક ટોચના ભારતીય કાર નિર્માતાઓએ ઓક્ટોબરના તહેવારોના મહિનામાં ડીલરોને સ્પોર્ટ્સ યુટિલિટી વાહનોના વેચાણમાં વધારો નોંધાવ્યો છે. જ્યારે નાની કારના ધંધામાં મંદી જોવા મળી હતી. ગ્રાહકો મોટી, પ્રીમિયમ કાર તરફ વધુ ધ્યાન આપે છે.
ભારતની નંબર વન કાર નિર્માતા કંપની મારુતિ સુઝુકીએ SUV વેચાણમાં 19.4% નો રેકોર્ડ ઉંચો કર્યો છે, જ્યારે નંબર 2 SUV નિર્માતા મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રાએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં તેના સૌથી વધુ માસિક વેચાણમાં 25% નો વધારો નોંધાવ્યો છે. હ્યુન્ડાઇ મોટર ઇન્ડિયાએ 37,902 યુનિટ્સ સાથે તેની અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ માસિક SUV વેચાણ નોંધાવી છે.
બુર્જ ખલીફા દિવાળી પર રોશનીથી ઝળહળી ઉઠે છે
દુનિયાની સૌથી ઉંચી ઈમારત દુબઈની બુર્જ ખલીફા છે, જ્યાં દિવાળીની ઉજવણી માટે ખૂબ જ મુશ્કેલ પ્રક્રિયા અપનાવવામાં આવી હતી. ચમત્કારિક પ્રદર્શનને કેપ્ચર કરતો એક વીડિયો, જેમાં ગગનચુંબી ઈમારતને એક સંદેશથી શણગારવામાં આવી છે, તે વાયરલ થયો છે. સંદેશમાં લખ્યું છે- “પ્રકાશના તહેવારની ઉજવણી, તમને સુખ, આરોગ્ય અને સમૃદ્ધિની શુભેચ્છા. હેપ્પી દિવાળી.” વિશ્વભરના સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ આ મિશનથી પ્રભાવિત થયા છે. વીડિયોને 345,000 થી વધુ વખત જોવામાં આવ્યો છે.