Clapping in Worship : ભજન-કીર્તનમાં શા માટે વગાડવામાં આવે છે તાળી, જાણો તેનું ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક મહત્વ
Clapping in Worship : તાળી પાડવાનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો છે. તે પ્રાચીન સમયથી અસ્તિત્વમાં છે. તાળીઓ વગાડવી એ એક કુદરતી ક્રિયા છે, જેનો ઉપયોગ મનુષ્યો ખુશીમાં તેમજ ધાર્મિક કાર્યક્રમોમાં કરે છે. આવો જાણીએ તાળી શા માટે વગાડવામાં આવે છે, તેની શરૂઆત કેવી રીતે થાય છે અને તાળી પાડવાનું ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક મહત્વ શું છે.
તાલી વગાડવાનું મહત્ત્વ : લોકો દ્વારા તાળી પાડવાનો રિવાજ ઘણા સમયથી ચાલી આવે છે. જુદા-જુદા પ્રસંગોએ તાળીઓ વગાડવામાં આવે છે. ભજન અને કીર્તન વખતે તાળીઓ વગાડવામાં આવે છે. તાળી વગાડવી એ ઉત્સાહ અને ખુશીમાં પણ કરવામાં આવે છે અને કોઈના વખાણ કરવા અથવા તેના સારા કામની પ્રશંસા કે પ્રશંસા કરવા માટે પણ કરવામાં આવે છે. પરંતુ ચાલો આપણે જાણીએ કે તાળીઓ કેવી રીતે શરૂ થઈ છે.
સ્ટોરી : પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે તાળી વગાડવાની પરંપરા ભક્ત પ્રહલાદ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. પ્રહલાદના પિતા હિરણ્યકશ્યપને પ્રહલાદનું ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા અને તેમના ભજન ગાવાનું પસંદ ન હતું. તેથી તેણે પ્રહલાદના ભજન-કીર્તનમાં વપરાતા તમામ સંગીતનાં સાધનોનો નાશ કર્યો હતો.
આથી પ્રહલાદ ભજન કીર્તનમાં બનાવેલા લય જાળવી શક્યો ન હતો અને તેને ભજન કીર્તન કરવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. પછી પ્રહલાદે ભગવાનના સ્તોત્રમાં લય બનાવવા તાળીઓ પાડવાનું શરૂ કર્યું. આ પછી બીજા લોકો પણ પ્રહલાદની જેમ ભજન કીર્તનમાં તાળીઓ પાડવા લાગ્યા. એવું માનવામાં આવે છે કે તાળી પાડવાની પરંપરા ત્યારથી શરૂ થઈ હતી.
તાલીનું ધાર્મિક મહત્ત્વ : ભજન-કીર્તન અને આરતી દરમિયાન તાળીઓ પાડવી એ ભગવાન પ્રત્યેની ભક્તિ અને આદર વ્યક્ત કરવા માટેનું એક માધ્યમ છે તે ભક્તોનો સામૂહિક ઉત્સાહ અને એકતા પણ દર્શાવે છે. કારણ કે ભજન કીર્તનમાં દરેક વ્યક્તિ સાથે મળીને તાળીઓ પાડે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર એવું માનવામાં આવે છે કે તાળીઓ વાગવાથી વાતાવરણમાં સકારાત્મક ઉર્જાનો સંચાર થાય છે અને નકારાત્મક શક્તિઓ દૂર થાય છે. તે પૂજા સ્થળને પણ પવિત્ર અને શુદ્ધ બનાવે છે. ધ્યાન દરમિયાન તાળીઓનો અવાજ માનસિક એકાગ્રતા અને માનસિક શાંતિ જાળવવામાં મદદ કરે છે, જેના કારણે ભક્તો સંપૂર્ણ એકાગ્રતા સાથે ભજન કીર્તનમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે.
તાળી પાડવાનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ : તાળી પાડવાના ઘણા વૈજ્ઞાનિક ફાયદા છે. તાળી વગાડવાથી હાથની હથેળીઓ પર સ્થિત એક્યુપ્રેશર પોઈન્ટ ઉત્તેજિત થાય છે. જે હૃદય, લીવર અને ફેફસાના સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે. આનાથી રક્ત પરિભ્રમણ પણ સુધરે છે અને હૃદય રોગનું જોખમ ઓછું થાય છે. દરરોજ નિયમિત રીતે તાળીઓ વગાડવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ વધે છે, જેનાથી વ્યક્તિને મોસમી ચેપ અને અનેક રોગોથી બચાવે છે.