કાનુની સવાલ: શું નોટરી પર છૂટાછેડા લેવા કાયદેસર રીતે માન્ય ગણાય, જાણો ભારતીય કાયદો શું કહે છે?
ભારતમાં દર વર્ષે લાખો લગ્ન થાય છે અને તેમાંથી ઘણા સંબંધો સમય જતાં તૂટી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં પતિ-પત્ની છૂટાછેડાનો માર્ગ અપનાવે છે. પરંતુ ઘણીવાર પ્રશ્ન એ થાય છે કે શું નોટરી દ્વારા કરવામાં આવેલા છૂટાછેડાને માન્ય ગણવામાં આવે છે? સોશિયલ મીડિયા અને ઇન્ટરનેટ પર ઘણી વખત જોવા મળ્યું છે કે લોકો કોર્ટમાં ગયા વિના નોટરી પબ્લિકની સામે ફક્ત કરાર કરીને અલગ થઈ જાય છે. ચાલો જાણીએ કે ભારતીય કાયદો આ વિશે શું કહે છે.
નોટરી પબ્લિકથી છૂટાછેડા કેમ માન્ય નથી?: નોટરી પબ્લિકનું કામ ફક્ત ડોક્યુમેન્ટ્સ પ્રમાણિત કરવાનું છે. તેને કાયદેસર રીતે કોઈપણ વૈવાહિક સંબંધનો અંત લાવવાનો અધિકાર નથી. જો પતિ-પત્ની પરસ્પર સંમતિથી નોટરીની સામે કરાર લખે છે, તો તે ફક્ત એક ખાનગી કરાર હશે. આ કરારનો ઉપયોગ કોર્ટમાં પુરાવા તરીકે થઈ શકે છે, પરંતુ તેને માન્ય છૂટાછેડા હુકમનામું ગણવામાં આવશે નહીં.
સુપ્રીમ કોર્ટનું વલણ: સુપ્રીમ કોર્ટ અને ઘણી હાઈકોર્ટોએ પહેલાથી જ સ્પષ્ટતા કરી છે કે: નોટરી અથવા પંચાયત દ્વારા આપવામાં આવેલા છૂટાછેડા માન્ય નથી. માન્ય છૂટાછેડા ત્યારે જ ગણવામાં આવશે જ્યારે કોર્ટ દ્વારા છૂટાછેડાનો હુકમનામું આપવામાં આવ્યું હોય. જો પતિ-પત્ની ફક્ત નોટરીમાં સહી કરીને અલગ રહે છે, તો પણ કાયદેસર રીતે તેઓ પરિણીત માનવામાં આવશે.
કોર્ટમાંથી છૂટાછેડા લેવા શા માટે જરૂરી છે?: કોર્ટમાંથી છૂટાછેડા લેતી વખતે પતિ-પત્નીને કાનૂની રક્ષણ મળે છે. મિલકત, બાળકોની કસ્ટડી અને ભરણપોષણ જેવા મુદ્દાઓ ઉકેલાય છે. ભવિષ્યમાં ફરીથી લગ્ન કરવા માટે કાનૂની હુકમનામું હોવું જરૂરી છે.
જો તમને લાગે કે નોટરી પબ્લિક પાસેથી છૂટાછેડા લઈને તમે કાયદેસર રીતે મુક્ત થશો, તો તે ખોટું છે. ભારતીય કાયદામાં ફક્ત કોર્ટનો નિર્ણય જ માન્ય છૂટાછેડા ગણાય છે. નોટરી પાસેથી મેળવેલા છૂટાછેડાને ફક્ત એક ખાનગી કરાર ગણવામાં આવશે, જેનું કોઈ કાનૂની મહત્વ નથી. તેથી જો પતિ-પત્ની અલગ થવા માંગતા હોય તો તેમણે સંબંધિત ફેમિલી કોર્ટમાં જઈને છૂટાછેડાની અરજી દાખલ કરવી જોઈએ.
(Disclaimer: જો તમારી પાસે કોઈ ચોક્કસ કેસ હોય તો કાનૂની નિષ્ણાત (વકીલ) ની સલાહ લેવી સલાહભર્યું છે. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત કોર્ટના નિર્ણયો અને કલમોને આધારે આપવામાં આવી છે. તમારે કોઈ કેસ માટે જાણવું હોય તો યોગ્ય વકીલની સલાહ લઈ શકો છો.)(All Image Credit- Whisk)
