History of city name : ધોળાવીરાના નામ પાછળનો શું છે ઈતિહાસ, જાણો સમસ્ત વાર્તા

ધોળાવીરા ભારતની એક મહત્વપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિનું સ્થળ છે, જે ગુજરાત રાજ્યના કચ્છ જિલ્લામાં સ્થિત છે. ધોળાવીરાનું મહત્વ માત્ર પુરાતત્વીય દ્રષ્ટિએ જ નહીં, પણ તેનું નામકરણ અને ઇતિહાસ પણ ખૂબ રસપ્રદ છે.

| Updated on: Apr 17, 2025 | 5:03 PM
4 / 9
આ સ્થળનો ઇતિહાસ આશરે 3000 થી 1500ના સમયગાળાના હડપ્પા સંસ્કૃતિ સાથે સંબંધિત છે. ધોળાવીરા સિંધુ સંસ્કૃતિના છ મોટા નગરોમાંનું એક છે, અને તેનું નગર આયોજન ખૂબ અદભુત છે.  જેમાં કિલ્લાબંધી, મધ્યશહેર અને  સામાન્ય નગર સહિત ત્રણ ભાગો છે. ( Credits: Getty Images )

આ સ્થળનો ઇતિહાસ આશરે 3000 થી 1500ના સમયગાળાના હડપ્પા સંસ્કૃતિ સાથે સંબંધિત છે. ધોળાવીરા સિંધુ સંસ્કૃતિના છ મોટા નગરોમાંનું એક છે, અને તેનું નગર આયોજન ખૂબ અદભુત છે. જેમાં કિલ્લાબંધી, મધ્યશહેર અને સામાન્ય નગર સહિત ત્રણ ભાગો છે. ( Credits: Getty Images )

5 / 9
ધોળાવીરાના લોકો કાપડ, દાગીના, મઢેલી ઇંટો, હથિયાર અને ચિત્રિત મૃદભાંડ બનાવતા હતા. આ શહેર સમુદ્રના કાંઠે હોવાથી મસાલા, ધાતુ, નગીનાઓ અને મશીનરી જેવા માલ માટે વેપાર કેન્દ્ર હતું. અહીંથી ઘેટાં-બકરાં, ગાય અને ઘોડાંના અવશેષો પણ મળ્યા છે, જે પશુપાલનના પુરાવા આપે છે. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરાના લોકો કાપડ, દાગીના, મઢેલી ઇંટો, હથિયાર અને ચિત્રિત મૃદભાંડ બનાવતા હતા. આ શહેર સમુદ્રના કાંઠે હોવાથી મસાલા, ધાતુ, નગીનાઓ અને મશીનરી જેવા માલ માટે વેપાર કેન્દ્ર હતું. અહીંથી ઘેટાં-બકરાં, ગાય અને ઘોડાંના અવશેષો પણ મળ્યા છે, જે પશુપાલનના પુરાવા આપે છે. ( Credits: Getty Images )

6 / 9
ધોળાવીરાની વિશેષતા એ છે કે અહીં વિશ્વનો પહેલો જળસંચયનું સુસંગત તંત્ર જોવા મળે છે. પાણીના મોટા રિઝર્વોયર, પાણીની નાળીઓ અને નદી આધારિત સંરચનાઓ. આ ઉપરાંત, અહીંથી મળેલા મોટા શિલાલેખ અને લખાણો, સડક વ્યવસ્થાઓ, ઘરો અને ધર્મસ્થળોની અવશેષો સિંધુ સંસ્કૃતિની ઊંચી ઔદ્યોગિક અને નાગરિક વિકાસની સાક્ષી આપે છે. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરાની વિશેષતા એ છે કે અહીં વિશ્વનો પહેલો જળસંચયનું સુસંગત તંત્ર જોવા મળે છે. પાણીના મોટા રિઝર્વોયર, પાણીની નાળીઓ અને નદી આધારિત સંરચનાઓ. આ ઉપરાંત, અહીંથી મળેલા મોટા શિલાલેખ અને લખાણો, સડક વ્યવસ્થાઓ, ઘરો અને ધર્મસ્થળોની અવશેષો સિંધુ સંસ્કૃતિની ઊંચી ઔદ્યોગિક અને નાગરિક વિકાસની સાક્ષી આપે છે. ( Credits: Getty Images )

7 / 9
ધોળાવીરામાં સિંધુ લિપિ (Indus Script) ના મોટાં સંકેતોવાળું લખાણ મળ્યું છે. જે પથ્થર ઉપર કોતરવામાં આવ્યું છે. આજે પણ એ લખાણ વાંચી શકાયું નથી, પણ એ બતાવે છે કે ધોળાવીરાનાં લોકો સંસ્કૃતિશીલ અને બુદ્ધિશાળી હતા. ( Credits: Getty Images )

ધોળાવીરામાં સિંધુ લિપિ (Indus Script) ના મોટાં સંકેતોવાળું લખાણ મળ્યું છે. જે પથ્થર ઉપર કોતરવામાં આવ્યું છે. આજે પણ એ લખાણ વાંચી શકાયું નથી, પણ એ બતાવે છે કે ધોળાવીરાનાં લોકો સંસ્કૃતિશીલ અને બુદ્ધિશાળી હતા. ( Credits: Getty Images )

8 / 9
યુનેસ્કો(UNESCO)એ 2021માં ધોળાવીરાને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરી છે. આજે ધોળાવીરા માત્ર ભારતીય જ નહીં, પરંતુ વિશ્વસંસ્કૃતિના અભ્યાસ માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ સ્થળ બની ચૂક્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

યુનેસ્કો(UNESCO)એ 2021માં ધોળાવીરાને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ જાહેર કરી છે. આજે ધોળાવીરા માત્ર ભારતીય જ નહીં, પરંતુ વિશ્વસંસ્કૃતિના અભ્યાસ માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ સ્થળ બની ચૂક્યું છે. (Credits: - Wikipedia)

9 / 9
ધોળાવીરા એ માત્ર એક પ્રાચીન નગર નહિ પરંતુ એ સમયની શ્રેષ્ઠ યાંત્રિક અને સમાજ વ્યવસ્થાની ઝાંખી છે. તેનું નગરયોજન, પાણી વ્યવસ્થા અને વાણિજ્ય આજીવન માટે અભ્યાસ યોગ્ય છે.  ધોળાવીરાનું સંપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિ માટેનું યોગદાન એટલું વિશાળ છે કે તે આજે પણ દુનિયાભરમાં પ્રશંસાનું કેન્દ્ર છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે.  વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.)  (Credits: - Wikipedia)

ધોળાવીરા એ માત્ર એક પ્રાચીન નગર નહિ પરંતુ એ સમયની શ્રેષ્ઠ યાંત્રિક અને સમાજ વ્યવસ્થાની ઝાંખી છે. તેનું નગરયોજન, પાણી વ્યવસ્થા અને વાણિજ્ય આજીવન માટે અભ્યાસ યોગ્ય છે. ધોળાવીરાનું સંપૂર્ણ સિંધુ સંસ્કૃતિ માટેનું યોગદાન એટલું વિશાળ છે કે તે આજે પણ દુનિયાભરમાં પ્રશંસાનું કેન્દ્ર છે. ( આ માહિતી વિવિધ ઐતિહાસિક તથ્યો અને સંશોધનો પર આધારિત છે. વિગતવાર માહિતી માટે, ઇતિહાસના પ્રમાણભૂત ગ્રંથો અને સંશોધનોનો અભ્યાસ કરવો ઉચિત રહેશે.) (Credits: - Wikipedia)

Published On - 7:31 pm, Wed, 16 April 25