દાદીમાની વાતો: લગ્નમાં કન્યા વરરાજાને પહેલા શા માટે માળા પહેરાવે છે? તેની પાછળની પરંપરા અને મહત્વ વિશે જાણો.

ભારતીય લગ્નોમાં માળાની અદલા બદલી સૌથી સુંદર અને પ્રતીકાત્મક વિધિઓમાંની એક માનવામાં આવે છે. આ ક્ષણ ફક્ત બે વ્યક્તિઓના જોડાણનું જ નહીં પરંતુ બે પરિવારો અને સંસ્કૃતિઓના જોડાણનું પણ પ્રતીક છે. પરંપરાગત રીતે લગ્ન સમારોહ દરમિયાન કન્યા હંમેશા વરરાજાને પહેલા માળા પહેરાવે છે પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આવું કેમ થાય છે?

| Updated on: Nov 08, 2025 | 12:00 PM
4 / 10
આ માળા પહેરાવવાની વિધિ સ્વયંવરનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ હતી. જે કન્યાના પસંદ કરેલા પતિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ પરંપરા આજના લગ્ન વિધિઓમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે. જ્યારે કન્યા વરરાજાને માળા પહેરાવે છે ત્યારે તે તેને પોતાના જીવનસાથી તરીકે સ્વીકારવાનું પ્રતીક છે.

આ માળા પહેરાવવાની વિધિ સ્વયંવરનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ ક્ષણ હતી. જે કન્યાના પસંદ કરેલા પતિનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ પરંપરા આજના લગ્ન વિધિઓમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે. જ્યારે કન્યા વરરાજાને માળા પહેરાવે છે ત્યારે તે તેને પોતાના જીવનસાથી તરીકે સ્વીકારવાનું પ્રતીક છે.

5 / 10
રામ-સીતાના સ્વયંવરની પૌરાણિક કથા: સૌથી પ્રખ્યાત વાત રામાયણ સાથે સંબંધિત છે. જનકપુરીમાં યોજાયેલા સ્વયંવરમાં રાજા જનકે જાહેર કર્યું હતું કે જે સૌથી બહાદુર વ્યક્તિ ભગવાન શિવનું ધનુષ્ય ઉપાડી શકે છે અને દોરી બાંધી શકે છે તે તેમની પુત્રી સીતાનો પતિ બનશે. જ્યારે ભગવાન રામે શિવનું ધનુષ્ય ઉપાડ્યું અને તોડી નાખ્યું ત્યારે માતા સીતાએ આનંદથી ભગવાન રામના ગળામાં માળા પહેરાવી.

રામ-સીતાના સ્વયંવરની પૌરાણિક કથા: સૌથી પ્રખ્યાત વાત રામાયણ સાથે સંબંધિત છે. જનકપુરીમાં યોજાયેલા સ્વયંવરમાં રાજા જનકે જાહેર કર્યું હતું કે જે સૌથી બહાદુર વ્યક્તિ ભગવાન શિવનું ધનુષ્ય ઉપાડી શકે છે અને દોરી બાંધી શકે છે તે તેમની પુત્રી સીતાનો પતિ બનશે. જ્યારે ભગવાન રામે શિવનું ધનુષ્ય ઉપાડ્યું અને તોડી નાખ્યું ત્યારે માતા સીતાએ આનંદથી ભગવાન રામના ગળામાં માળા પહેરાવી.

6 / 10
આ ક્ષણ તે યુગનો સૌથી મહાન સ્વયંવર બન્યો અને આ ક્ષણથી કન્યા દ્વારા વરરાજાને પ્રથમ માળા પહેરાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ.

આ ક્ષણ તે યુગનો સૌથી મહાન સ્વયંવર બન્યો અને આ ક્ષણથી કન્યા દ્વારા વરરાજાને પ્રથમ માળા પહેરાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ.

7 / 10
શુભ શરૂઆતનું પ્રતીક: કન્યાની પહેલને શુભ યોગ અને સુખી લગ્નજીવનની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. તે સૂચવે છે કે ભાવિ લગ્નજીવન પ્રેમ, સમજણ અને ખુશીઓથી ભરેલું રહેશે.

શુભ શરૂઆતનું પ્રતીક: કન્યાની પહેલને શુભ યોગ અને સુખી લગ્નજીવનની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. તે સૂચવે છે કે ભાવિ લગ્નજીવન પ્રેમ, સમજણ અને ખુશીઓથી ભરેલું રહેશે.

8 / 10
આધ્યાત્મિક અર્થ: વરમાળાનો અર્થ ફક્ત "માળા પહેરાવવો" એવું નથી, પરંતુ તે સ્વીકૃતિ અને આદરનું પ્રતીક છે. જ્યારે કન્યા વરરાજાને માળા પહેરાવે છે, ત્યારે તે તેને પૂરા દિલથી સ્વીકારે છે અને જીવનના સુખ-દુઃખમાં તેની સાથે રહેવાનું વચન આપે છે. જ્યારે વરરાજા કન્યાને માળા પહેરાવે છે, ત્યારે તે પણ તેને પૂરા દિલથી સ્વીકારે છે અને જીવનભર તેની સાથે રહેવાનું વચન આપે છે.

આધ્યાત્મિક અર્થ: વરમાળાનો અર્થ ફક્ત "માળા પહેરાવવો" એવું નથી, પરંતુ તે સ્વીકૃતિ અને આદરનું પ્રતીક છે. જ્યારે કન્યા વરરાજાને માળા પહેરાવે છે, ત્યારે તે તેને પૂરા દિલથી સ્વીકારે છે અને જીવનના સુખ-દુઃખમાં તેની સાથે રહેવાનું વચન આપે છે. જ્યારે વરરાજા કન્યાને માળા પહેરાવે છે, ત્યારે તે પણ તેને પૂરા દિલથી સ્વીકારે છે અને જીવનભર તેની સાથે રહેવાનું વચન આપે છે.

9 / 10
વરમાળાનું શાબ્દિક મહત્વ: ફૂલો: હિન્દુ ધર્મમાં, ફૂલો સુંદરતા, શુદ્ધતા અને સકારાત્મક ઉર્જાનું પ્રતીક છે. ફૂલોની સુગંધ વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે અને કન્યા અને વરરાજાને આનંદ અને ખુશી આપે છે.

વરમાળાનું શાબ્દિક મહત્વ: ફૂલો: હિન્દુ ધર્મમાં, ફૂલો સુંદરતા, શુદ્ધતા અને સકારાત્મક ઉર્જાનું પ્રતીક છે. ફૂલોની સુગંધ વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે અને કન્યા અને વરરાજાને આનંદ અને ખુશી આપે છે.

10 / 10
સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ: જ્યારે આજે લગ્ન ભવ્ય સમારોહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે, ત્યારે વરમાળા રસમ પ્રાચીન પરંપરાઓની યાદ અપાવે છે જ્યાં લગ્નને સમાનતા અને સ્વીકૃતિનું પ્રતીક માનવામાં આવતું હતું. આ ધાર્મિક વિધિમાં પહેલું પગલું ભરતી કન્યા એ પ્રતીક કરે છે કે લગ્નમાં સ્ત્રીની સંમતિ સર્વોપરી માનવામાં આવે છે.

સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ: જ્યારે આજે લગ્ન ભવ્ય સમારોહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે, ત્યારે વરમાળા રસમ પ્રાચીન પરંપરાઓની યાદ અપાવે છે જ્યાં લગ્નને સમાનતા અને સ્વીકૃતિનું પ્રતીક માનવામાં આવતું હતું. આ ધાર્મિક વિધિમાં પહેલું પગલું ભરતી કન્યા એ પ્રતીક કરે છે કે લગ્નમાં સ્ત્રીની સંમતિ સર્વોપરી માનવામાં આવે છે.