રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેનું યુદ્ધ ખતમ થવાનું નામ નથી લઈ રહ્યું અને દુનિયાના ઘણા દેશો આ યુદ્ધને વહેલી તકે ખતમ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધને વાતચીત દ્વારા ઉકેલવાની જરૂરિયાતનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો, પરંતુ ઉમેર્યું હતું કે ભારત યુદ્ધ કરતા દેશો વચ્ચે શાંતિ જાળવવામાં ભૂમિકા ભજવી શકે છે કે કેમ તે અંગે વાત કરવી ખૂબ જ વહેલું છે. તેમણે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને આપેલા સંદેશ પર ભાર મૂક્યો હતો કે “આજનો યુગ યુદ્ધનો નથી.”
તેમણે કહ્યું કે ગ્લોબલ સાઉથ (અવિકસિત અને વિકાસશીલ દેશો) પાસે કોઈપણ નિર્ણયને પ્રભાવિત કરવાની વાસ્તવિક ક્ષમતા નથી, પરંતુ તે યુદ્ધની અસર અનુભવી રહ્યા છે. જયશંકરે મીડિયા હાઉસના કાર્યક્રમમાં કહ્યું, “તમે પૂછ્યું કે શું આ સાચો સમય છે કે અત્યારે કંઈ કહેવું કે કરવું બહુ વહેલું છે? મને લાગે છે કે તમારો પ્રશ્ન યોગ્ય સમય પહેલા પૂછવામાં આવ્યો છે. આપણે આજની સમસ્યાઓને મોડેલ કે અનુભવોના આધારે જોઈ શકતા નથી. આજે આપણે જે પરિસ્થિતિમાં જીવી રહ્યા છીએ તે એકદમ અલગ પરિસ્થિતિ છે.”
વિદેશ મંત્રી જયશંકરને શાંતિ સ્થાપવામાં ભારતની ભૂમિકા અંગે વધી રહેલી અટકળો પર સવાલ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે શું નવી દિલ્હી સંઘર્ષને સમાપ્ત કરવામાં ભૂમિકા ભજવવા તૈયાર છે. પીએમ મોદીએ સપ્ટેમ્બરમાં ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં એક બેઠક દરમિયાન પુતિનને કહ્યું હતું કે “આજનો યુગ યુદ્ધનો નથી.”
જયશંકરે કહ્યું, “વડાપ્રધાને કહ્યું તેમ આ યુદ્ધનો યુગ નથી. મારી પોતાની સમજ એ છે કે એવા દેશો છે જે માનતા નથી કે આવા મુદ્દાઓ યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલી શકાય છે, જે માને છે કે એવા દેશોને વાટાઘાટના ટેબલ પર પાછા ફરવાની તાત્કાલિક જરૂર છે, જેઓ દુઃખ જોઈ શકે છે.
“અન્ય દેશો જે મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યા છે તેઓને આ મુદ્દા સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી, પરંતુ તેઓ તેનો ભોગ બનતા હોય છે,” તેમણે કહ્યું. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે બાલીમાં આગામી સપ્તાહે યોજાનારી G20 સમિટ કદાચ યુક્રેન સંઘર્ષ પર સભ્ય દેશોની લાગણીઓને સંકેત આપશે.
જયશંકરે કહ્યું, “આ ક્ષણે, તે એકદમ સ્પષ્ટ છે કે લાગણીઓનો આવેગ છે. હું કહીશ કે જે થઈ રહ્યું છે તે મજબૂત વિચારો, ધ્રુવીકરણ તરીકે રજૂ કરી શકાય છે, પરંતુ રાજકારણ, વ્યૂહરચના અથવા… યુક્રેન સંઘર્ષની દ્રષ્ટિએ, એક રીતે, તેને પૂર્વ-પશ્ચિમ ધ્રુવીકરણ તરીકે લેવામાં આવે છે.
તેમણે કહ્યું, “પરંતુ જો તમે તેની અસરોને જુઓ, તો અમુક અંશે, તે ઉત્તર-દક્ષિણ ધ્રુવીકરણ બની ગયું છે કારણ કે દક્ષિણ (અવિકસિત અને વિકાસશીલ દેશો) કોઈ પણ નિર્ણયને ખરેખર પ્રભાવિત કર્યા વિના તેની અસરની અસર અનુભવે છે. “દુનિયાના આપણા ભાગમાં અન્ય ઘણા મુદ્દાઓ છે, તેમાંથી કેટલાક આર્થિક મુદ્દાઓ છે,” તેમણે કહ્યું.
વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે આ સિવાય આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા, નિયમો અને ધારાધોરણોનું સન્માન, એકબીજા સાથે વ્યવહાર, એકબીજાની સંપ્રભુતાનું સન્માન પણ અન્ય મુદ્દા છે. જયશંકરે કહ્યું કે આમાંથી કેટલીક G20 પર અસર કરશે, પરંતુ આ મુદ્દાઓને ઉકેલવા અથવા આ મુદ્દાઓ પર ખુલ્લેઆમ ચર્ચા કરવા માટે આ મંચ નથી.
ફેબ્રુઆરીમાં યુક્રેન સંઘર્ષ શરૂ થયા બાદ વડાપ્રધાન મોદીએ પુતિન તેમજ યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમિર ઝેલેન્સ્કી સાથે ઘણી વખત વાત કરી છે.